ΟΙ ΠΕΤΡΟΦΟΙΝΙΚΕΣ ΤΗΣ ΟΞΩ ΜΕΡΙΑΣ

Δεν θα δούμε παρά ελάχιστους φοίνικες σήμερα στην Αμοργό, αλλά όταν βλέπουμε αυτές τις υπέροχες κατασκευές μέσα στις κατοικιές και στα μαντριά, το μυαλό μας πάει σε εκείνο τον αρχαίο μάστορα που θέλησε να χτίσει τη σκιά τους με πέτρα...


Δεν φαίνονται, αλλά πρέπει να αποτελούν ολόκληρο δάσος αν μετρηθούν, οι πετροφοίνικες - οι χτιστές δηλαδή με πέτρες κολώνες που κρατούν τις στέγες στα κτίσματα και τα οποία διακρίνονται ακόμα κι έχουν πέσει όλοι οι τοίχοι γύρω τους, στην Όξω Μεριά.

Λίγα, εως ελάχιστα και κυρίως εκείνα τα κτίσματα που κατοικούσαν οι άνθρωποι είχαν τόξα να στηρίζονται οι στέγες. Σε όλα τα άλλα, ανάλογα με την έκταση που έπρεπε να στεγαστεί, ο μάστορας θεμελίωνε στο κέντρο τους ένα τοίχο όπως τον βόλευε, άλλοτε ορθογώνιο και άλλοτε κυκλικό και σιγά - σιγά άρχιζε να τον υψώνει χρησημοποιώντας διαλεγμένες πέτρες της οποίες θηλύκωνε προσεκτικά και σαν έφτανε στο απαραίτητο ύψος, τότε ακουμπούσε πάνω του ξύλα που κατέληγαν στον εξωτερικό τοίχο και πάνω στα οποία έβαζε μεγάλες, λεπτές πλάκες.

Πάνω απ’ αυτές κατόπιν άπλωνε ένα ειδικό χώμα από τα Χάλαρα που δεν διέλυε εύκολα το νερό, το πάταγε γερά κι έτσι δημιουργούσε μια ταράτσα και η οποία πολλές φορές διαμορφώνονταν έτσι ώστε να μαζεύει το βρόχινο νερό και να το οδηγεί στο στερνί.

Αυτές οι κολώνες που μοιάζουν σαν μεγάλοι φοίνικες, είναι εκπληκτικά δείγματα της ιθαγενούς αρχιτεκτονικής και έργα ανθρώπων που σπούδασαν την τέχνη στο ύπαιθρο. Χωρίς κανένα ειδικό εργαλείο και μόνο με τα χέρια τους και την αισθητική ματιά τους, αυτοί οι μοναδικοί μάστορες κατάφερναν και μοίραζαν αρμονικά το βάρος πάνω σε ένα πέτρινο άξονα και οδηγούσαν τις δυνάμεις που δυνάστευαν το έργο προς ένα στόχο.

Τους φαντάζομαι μέσα σε αυτό το γυμνό τοπίο με τις αμέτρητες πέτρες, όπως οι παλιοί δεντροκόμοι να χαϊδεύουν στοργικά τον κορμό που χτίζουν με τα λιθάρια και αυτός να μεγαλώνει και κάποια στιγμή να βγάζει μεγάλα κλαριά και πλατιά φύλλα πέτρινα για να προφυλάσσεται από κάτω τους το κοπάδι και τα άλλα ζωντανά από τη βροχή και τον καυτό ήλιο.