O Νοέμβριος είναι πάντα πολύχρωμος ως τσαλαπετεινός στους αιθέρες των μελαγχολικών εξοχών και μοναχικός κάποτε σαν ψυχή που ξέρει καλά το δρόμο στο δάσος και χλωμός σαν χνουδάτο κυδώνι που ξεχάστηκε στα κλαδιά του γυμνού δέντρου και λαμπερός σαν δάκρυ που τρέχει από τον κορμό της κερασιάς και υγρός σαν μάτια που ο αποχωρισμός είναι μια πράξη που διαρκώς επαναλαμβάνεται στο ίδιο λιμάνι.
Είναι ο Νοέμβριος ο μήνας που τα αλέτρια σκίζουν το δέρμα της γης και χέρια ή μηχανές σπέρνουν στα σωθικά της σπόρους για να κοιμηθούν βαθιά μέσα στο χώμα μέχρι που να έρθει η άνοιξη να βλαστήσουν και να γίνουν ψηλά στάχια και γεμάτος καρπός να χορτάσει ο κόσμος και τα ζωντανά, τα ήμερα του σπιτιού και τα άγρια του λόγγου και του δάσους.
Τέτοιες σκέψεις μου ήρθαν βλέποντας ένα πατρογονικό χωράφι κοντά στο χωριό, το οποίο είναι παρατημένο εδώ και πολλά χρόνια και το κυρίευσαν οι φτέρες, ένα φυτό που ενώ μοιάζει ως παντελώς άχρηστο, αντιθέτως είναι πολλαπλώς ωφέλιμο για ένα σωρό λόγους.
Πρώτον γιατί με την ανάπτυξή του προφυλάσσει το επιφανειακό χώμα από τον καυτό ήλιο και στον υποόροφο των συστάδων τους μπορούν να αναπτύσσονται σε ανεκτό και δροσερό περιβάλλον, άλλα μικρότερα φυτά και να ζει μέγα πλήθος εντόμων και ερπετών. Πέραν αυτού οι φτέρες αποτελούν ένα χλωρό θώρακα στο δάσος καθώς λόγω της υγρασίας που κρατάνε εμποδίζουν η επιβραδύνουν τη φωτιά. Καθώς δε δεν τρώγονται από κανένα ζώο ήμερο ή άγριο, μένουν ανενόχλητες να επιτελέσουν και ένα άλλο σπουδαίο ρόλο με τις δυνατές ρίζες τους που σπάνε ως πολύ βαθιά το έδαφος κι έτσι μπορούν και εισχωρούν εύκολα τα νερά της βροχής και του χιονιού. Τέλος εξαιτίας της μονοετούς βλάστησής τους, όταν γέρνουν νεκρές στο χώμα δημιουργούν μια σειρά από αλλεπάληλα στρώματα οργανικής ύλης που στο σύνολό της δημιουργεί μια παχιά επιφάνεια η οποία λειτουργεί ως σφουγγάρι για την υγρασία και κέλυφος προστασίας για τα υποκείμενα είδη φυτών.
Είναι πολλά που θα μπορούσαμε να πούμε για τις φτέρες αλλά τούτη τη φορά ας σταθούμε σε μια μικρή σελίδα από την ιστορία της μικρής μου πατρίδας. Τον Νοέμβρη του 1940 ο παππούς μου Πάνος Τσιρώνης* που ήταν πρόεδρος του χωριού, αφού το κουβέντιασε με τους άλλους γέροντες, όλοι μαζί πήραν την απόφαση και ανακοίνωσαν στους υπόλοιπους συγχωριανούς να μην φάνε όλο το χειμώνα ούτε μια πατάτα και να τις φυτέψουν την άνοιξη στα φτερούσια (τα ξέφωτα του δάσους όπου φυτρώνει πυκνή η φτέρη) όλης της περιοχής για να έχουν μια καλή σοδειά το καλοκαίρι. Σημειωτέον, ότι στα φτερούσια η πατάτα δεν ήθελε πότισμα και ακόμη δεν μπορούσε ο κατακτητής να υποψιαστεί πως κάτι τέτοιο συμβαίνει κάτω από τις φτέρες για να της αρπάξει ή απλά να τις καταστρέψει.
Έτσι και έγινε και το χωριό όχι μόνο δεν πείνασε κατά τα επόμενα δύσκολα χρόνια αλλά υποστήριξε με αυτή την παραγωγή πατάτας και τους αντάρτες, τόσο κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης όσο και στις ημέρες του Εμφυλίου. Επειδή δε οι πατάτες έχουν την ιδιότητα να πολλαπλασιάζονται από μόνες τους αν αφεθούν στο έδαφος, αυτές διατηρήθηκαν μέχρι πριν από λίγα χρόνια και φύτρωναν ακόμη ανάμεσα στις φτέρες. Τούτο το καταλάβαμε από την προτίμηση που έδειχναν τα αγριογούρουνα στην περιοχή και τα άλλα άγρια ζώα και με μια μικρή έρευνα είδαμε πως έτσι έχουν τα πράγματα.
Τι τα λέω τώρα όλα αυτά; Απλά βλέπω πως η κίνηση των συγχωριανών μου για αυτάρκεια στην τροφή, μπορεί αποτελέσει ένα λαμπρό προηγούμενο και το οποίο μπορούμε να το επαναλάβουμε με την ίδια επιτυχία όπως τότε. Οι φτέρες είναι εκεί φυτρωμένες και μας περιμένουν, ο σπόρος της πατάτας μπορεί να βρεθεί αλλά ποιος απ’ όλους μας όμως είναι σε θέση να στερηθεί τις λίγες πατάτες για το μικρό διάστημα του χειμώνα μέχρι αυτές να γίνουν μετά το φύτεμα πολλές και να αρκούν να χορτάσουν περισσότερο κόσμο; Είναι ένα δίλλημα που ακυρώνεται μόνο όταν προταχθεί η αλληλεγγύη και ο πατριωτισμός.
(*) Τον Πάνο Τσιρώνη μαζί με τον Ηλία Κολοκύθα σκότωσαν τον Νοέμβριο του ΄47 με παλούκια, οι παρανοϊκοί αντάρτες του ΔΣΕ ή οι συνεργάτες τους γιατί προσπάθησαν να σώσουν το χωριό και να προστατεύσουν τους συγχωριανούς από τις διαθέσεις τους.
ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 03112017
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου