ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ

Δεν λέω για το κλίμα των ημερών που ζούμε, ήταν μια ξεχωριστή βραδιά η αποψινή στον «Ιανό» στην εκδήλωση που διοργάνωσαν οι εκδόσεις ΑΓΡΑ και ο IANOS: «Ανδρέας Εμπειρίκος - Ο Μέγας Ανατολικός - Ο Ελληνικός Υπερρεαλισμός» με αφορμή την έκδοση των βιβλίων: «ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ - Ο ΜΕΓΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ». Ανθολόγηση-εισαγωγή και επιμέλεια από τον Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Νίκος Σιγάλας: «Ο Ανδρέας Εμπειρίκος και η Ιστορία του Ελληνικού Υπερρεαλισμού, Μπροστά στην Αμείλικτη Αρχή της Πραγματικότητας» και Μιχάλης Χρυσανθόπουλος. «Ο Ελληνικός Υπερρεαλισμός και η Κατασκευή της Παραδοσης».


Μίλησαν: Ο εκδότης Σταύρος Πετσόπουλος, ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης, καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, ο Νίκος Σιγάλας, Ιστορικός, Ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο, Ανατολικών Σπουδών της Κωνσταντινούπολης, ο Μιχάλης Χρυσανθόπουλος, καθ. Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας ΑΠΘ, ο Σάββας Μιχαήλ, συγγραφέας καθώς και ο Λεωνίδας Εμπειρίκος που αναφέρθηκε στις μελλοντικές εκδόσεις από το ανέκδοτο έργο του Ανδρέα Εμπειρίκου.

ΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

«Ο ΜΕΓΑΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ - ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ» είναι το εκτενέστερο νεοελληνικό μυθιστόρημα, οκτώ τόμοι, 2.104 σελίδες, και χωρίς αμφιβολία συνιστά ένα από τα εντυπωσιακότερα και εν ταυτώ τολμηρότερα κείμενα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Αποτελεί το έργο ζωής τού Εμπειρίκου, καθώς ή συγγραφή του αρχίζει το 1945 και ολοκληρώνεται ύστερα από πολλές ενδιάμεσες φάσεις το 1970. Κυκλοφορεί για πρώτη φορά το 1990 -η έκδοσή του διαρκεί δύο χρόνια- και σήμερα επανεμφανίζεται με τη μορφή ενός Ανθολογίου, πού αποτελούσε πόθο του ίδιου του συγγραφέα.

Το θέμα του μυθιστορήματος είναι ο δεκαήμερος παρθενικός πλους του υπερωκεανίου «Μέγας Ανατολικός» από το Λίβερπουλ στη Νέα Υόρκη τον Μάιο του 1867. Επιβάτες κάθε τάξεως και επαγγέλματος, μαζί με το πλήρωμα, διαπλέουν τον Ατλαντικό, με το γιγαντιαίο υπερωκεάνιο, μια πρωτόγνωρη ηδονική Κιβωτό, απολαμβάνοντας όλες τις μορφές του έρωτα άνευ ορίων άνευ όρων. Επηρεασμένοι από τον τιτάνιο και πρωτογενή ερωτισμό που εκλύει το ίδιο το πλοίο, ζουν την απόλυτη ελευθερία και ηδονή για να καταλήξουν, μέσα από την απόλυτη αθωότητα και ευτυχία, στον Νέο Κόσμο. Στην κιβωτό του Μεγάλου Ανατολικού βρίσκεται συγκεντρωμένη όλη ή κοσμοθεωρία και η ουτοπία του ποιητή - η λογοτεχνική, η ψυχαναλυτική και η πολιτική.

Σύμφωνα με τον Ελύτη, η απώτερη αξία του έργου « δεν βρίσκεται σ’ αυτά [τα περιγραφόμενα]• βρίσκεται στην παναγαθοσύνη τού ποιητή, πού διαχέεται πάνω στους χαρακτήρες και στις πράξεις των πλέον διαφορετικών τύπων του έργου [...] και αναεκπέμπεται στον αναγνώστη σαν ένα είδος ευλογίας. [...] Η αγαθότητα τού Εμπειρίκου έρχεται από -και τραβάει για- πολύ μακριά. Δεν είναι η δεοντολογική των θρησκευομένων ή η βλακώδης των αδυνάτων. Υποδηλώνει μια πίστη: ότι τα υλικά και οι προϋποθέσεις για το καλό έχουν δοθεί στον άνθρωπο, πού αν δεν το εκμεταλλεύεται είναι από δικό του λάθος, από την ανικανότητά του να υπερνικήσει τις μακραίωνες προλήψεις και τα χωρίς λόγο κατατυραννισμένα στο σκότος της ψυχής του συμπλέγματα. Διόλου άσχετο λοιπόν ότι ο Μέγας Ανατολικός ναυπηγήθηκε με τα υλικά τού ψυχαναλυτή στις δεξαμενές ενός οραματιστή και προφήτη».