Οι πατάτες ως γνωστόν ήρθαν από την Αμερική στον τόπο μας μετά την ανακήρυξη της Ελλάδας ως ανεξάρτητου κράτους και η διάδοσή σχετίζεται με μια διδακτική ιστορία: Ο πολύπαθος λαός, χάρη του οποίου εισήχθη το είδος προκειμένου να χορτάσει την πείνα του, στάθηκε ιδιαίτερα καχύποπτος προς το εξωτικό αυτό φρούτο και χρειάστηκε, ως λέγεται, να τοποθετηθούν με εντολή του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια ένοπλοι φύλακες στους σωρούς με τις πατάτες που ξεφόρτωσαν τα καράβια στο Ναύπλιο.
Από τη στιγμή αυτή και μετά, οι πατάτες απέκτησαν μια παράξενη έλξη στον μονίμως πενόμενο λαό και σιγά – σιγά άρχισαν οι επιτήδειοι να ξεγελούν τους φύλακες με διάφορα κόλπα και να αρπάζουν τις πατάτες, γιατί νόμισαν πως επρόκειτο για κάτι εξαιρετικά πολύτιμο είδος και γι’ αυτό το φύλαγαν. Μέσα σε λίγες μέρες, όπως λέγεται, εξαφανίστηκαν οι σωροί με τις πατάτες αλλά κανένας δεν έχει καταγράψει τι άραγε τις έκαναν οι άρπαγες. Τις έφαγαν ή άρχισαν να τις καλλιεργούν κι αν τις καλλιέργησαν, πως ήξεραν τι απαιτούσε αυτό το είδος για να ευδοκιμήσει;
Τέλος πάντων είναι μια ιστορία που οι λεπτομέρειές ξεχάστηκαν ή έχουν εντελώς επισκιαστεί από την εξάπλωση της πατάτας σε όλη την Ελλάδα, σε βαθμό μάλιστα που υποκατέστησε την καλλιέργεια διάφορων άλλων βασικών ειδών. Σε ορισμένα σημεία, όπως στις Λιβανάτες παλαιότερα ή στο Νευροκόπι τα τελευταία χρόνια, η πατάτα εξελίχθηκε σε μονοκαλλιέργεια και ως εκ τούτου η παραγωγή της υφίστατο πάντα τις παρενέργειες από την διαμόρφωση των τιμών τόσο στην εγχώριο όσο και στη διεθνή αγορά.
Δεν θα γράψουμε την ιστορία της πατάτας στην Ελλάδα εδώ αλλά πρέπει να σημειώσουμε πως αν και εξελίχθηκε σε πρώτης ζήτησης αγροτικό προϊόν, ποτέ εντούτοις δεν βρέθηκε, όπως το σιτάρι για παράδειγμα ή η σταφίδα στην πρώτη γραμμή των αγώνων της αγροτιάς και της εργατιάς και έμεινε πάντα στη σκιά του φάσματος της επάρκειας ή της έλλειψης στην αγορά για λόγους φυσικά που εύκολα μπορούν να αναφερθούν αλλά πάλι δεν είναι του παρόντος. Ο βασικός πάντως πρέπει να ήταν ότι οι πατάτες ήταν ένα προϊόν που μπορούσε να παράγει ο οποιοσδήποτε διέθετε έστω κάμποσα μέτρα καλλιεργήσιμης γης και λίγο νερό.
Αυτό συνέβαινε φυσικά όταν όλη η ύπαιθρος χώρα ήταν κατοικημένη και οι άνθρωποι εργάζονταν κανονικά στα χωράφια τους και στους κήπους τους. Αργότερα όταν άλλαξε ο χαρακτήρας της ελληνικής γεωργίας και η καλλιέργεια της πατάτας κρίθηκε ασύμφορη, οι έμποροι άρχισαν να φέρνουν πατάτες από άλλες χώρες, κυρίως από την Αίγυπτο η οποία, ασφαλώς και δεν είχε καμία σχέση με αυτή που καλλιεργούσαν οι Έλληνες στη χώρα και φυσικά η τιμή της ήταν ανάλογη της έπαρσης που διακατείχε την «ισχυρή Ελλάδα»!!!
Τώρα που η πάλαι ποτέ «ισχυρή Ελλάδα» έγινε πάλι η Ψωροκώσταινα των πρώτων μετά την ανεξαρτησία της δεκαετιών, η πατάτα επιλέχθηκε να γίνει η σημαία των νέων αγώνων για τροφή (δεν μπορούμε να πούμε για ψωμί γιατί τότε θα αποκαλυφθεί η γύμνια μας στην παραγωγή σιτηρών) και στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά της αισχροκέρδειας μπήκαν οι πατατοπαραγωγοί οι οποίοι, εντελώς παραδόξως αντί να προσπαθήσουν να βγάλουν περισσότερα από το προϊόν τους, ταπεινώνουν αντιθέτως τις τιμές του προϊόντος τους.
Το «κίνημα της πατάτας» άρχισε να αναπτύσσεται σε όλη την Ελλάδα και πολλές οργανώσεις πολιτών αλλά ακόμη και δήμοι, καλούν τους πατατοπαραγωγούς να έρθουν με τα φορτηγά τους γεμάτα πατάτες στη γειτονιά τους για να πουλήσουν το προϊόν φθηνότερα και το παράδειγμα αυτό ετοιμάζονται να ακολουθήσουν και άλλες τάξεις παραγωγών, όπως οι ελαιοπαραγωγοί για παράδειγμα. Παρατηρώντας αυτό το φαινόμενο, πολλοί διαβλέπουν να δημιουργείται ένα καινούργιο τοπίο στην χειμαζόμενη αγορά, να γυρίζουμε στα παζάρια και τις εμποροπανηγύρεις πάνω κάτω και ακόμη να αλλάζει ριζικά το μενού και οι μυρωδιές στην κουζίνα των Ελλήνων.
Καλά και άγια όλα αυτά, να χορτάσει ο λαός, όπως έλεγαν και στην εποχή που ο Κίμων Κουλούρης έκανε τον «πόλεμο του καφασιού» στη Βαρβάκειο με τις ντομάτες (τι εποχές ζήσαμε και έχουμε και παράπονο από πάνω!!!) αλλά λέω, μήπως τούτη η ιστορία δεν είναι παρά μόνο μια κίνηση απελπισίας στο καινούργιο τοπίο ζωής που διαμορφώνεται τώρα με την κρίση κι ενώ, αντί οι πατατοπαραγωγοί και οι εκπρόσωποι οργανώσεων, ακόμα και οι δήμαρχοι να φροντίζουν να χορτάσουν τον κόσμο με πατάτες από το Νευροκόπι, να τον μάθαιναν να τις φυτεύει για να ξέρει και για την επόμενη φορά που θα πεινάσει;
ΑΘΗΝΑ, 02032012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου