Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΟΥ

Είμαι από χθες το βράδυ στο χωριό μου - με άφησαν οι φίλοι να κυνηγήσω κάστανα και καρύδια στη Μεγάλη Κάψη και αυτοί συνέχισαν προς Ευρτυτανία μεριά. Στην επιστροφή θα περάσουν από το παζάρι της Σπερχειάδας όπου θα πάω να δω κάποια πράγματα και θα επιστρέψουμε στην Αθήνα φορτωμένοι φαντάζομαι με ένα σωρό καλά από τον τόπο μας.

Εγώ θα φέρω λίγα καρύδια, από αυτά που έμειναν τελευταία πάνω στα δέντρα και έχουν πέσει αυτές τις ημέρες και τα έχει αφήσει η μάνα μου στα χωράφια. Θα πάω να τα μαζέψω μαζί με όσα κάστανα βρω για να πω πως κι εγώ έκανα κάτι φέτος και δεν θα τα πάρω χωρίς κόπο. Γιατί όσο και να φαίνεται παράξενο, και τα καρύδια και τα κάστανα απαιτούν αρκετό κόπο γιατί μπορεί να λένε μερικοί ότι τα αυτά τα δέντρα δεν θέλουν και τόση φροντίδα αλλά μάλλον δεν ξέρουν ή δεν θέλουν να παραδεχτούν πως έχουν έτσι τα πράγματα.

Τα δέντρα μπορεί να μην θέλουν πολλή φροντίδα,ειδικά οι πανύψηλες καρυδιές που είχε φυτέψει ένας προπάππος μου, ο Γιάννης Μοσχούτης στα χρόνια μετά την επανασταση του 1821 και οι οποίες είναι πολύ δύσκολο να τιναχτούν αλλά σαν αρχίσουν να πέσουν τα καρύδια αρχίζουν τα δύσκολα, ιδιαίτερα όταν βρέχει και κάνει κρύο. Πρώτα της συλλογής γιατί πρέπει να είναι καθαρός ο τόπος κάτω από τα δέντρα και για τούτο κόβονται βάτα, τσουκνίδες και αγριόχορτα. Έπειτα μαζεύονται ένα - ένα και αυτά έχουν την ιδιότητα όταν είναι χλωρά και διατηρούν την πράσινη φλούδα τους να βάφουν μαύρα τα χέρια - κάτι που μόνο τα κορίτσια έδειχναν να τους ενοχλεί τα προηγούμενα χρόνια.

Μετά τη συλλογή ακολουθεί το καθάρισμα από την πράσινη φλούδα και η επιλογή και μετά το πλύσιμο για να φύγουν τα χώματα και ότι άλλο έχει απομείνει από τις φλούδες πάνω στα τσόφλια. Όταν πλυθούν απλώνονται σε ένα σκιερό, στεγνό και ευάρο μέρος να στεγνώσουν καλά για αρκετές ημέρες και κατόπιν μπαίνουν στα τσουβάλια και μένουν στην αποθήκη μέχρι να έρθει ο έμπορας και μετά από πολλά παζάρια, τα αγοράσει.

Με τα καρύδια ασχολούνταν όσα χρόνια θυμάμαι οι παππούδες μου και οι γονείς μου. Κάποτε, τέτοιες ημέρες επικρατούσε πανικός στο σπίτι με όλη τη διαδικασία των καρυδιών και στην προσμονή του έμπορα να αγοράσει μια παραγωγή που συχνά έφτανε τους δυο τόνους και ήταν το κύριο εισόδημα του σπιτιού. Τώρα είναι ζήτημα αν όσες καρυδιές έχουν απομείνει βγάζουν στο σύνολό τους παραπάνω από 150 κιλά. Τούτο έγινε γιατί σίγουρα κάποια δέντρα γέρασαν πολύ ενώ άλλα ξεράθηκαν και πολλά πουλήθηκαν για ξυλεία.

Το κυριότερο κατά τη γνώμη μου για την παρακμή των καρυδιών στο χωριό μου και σε όλη την Ελλάδα είναι ότι από τότε που έπαψαν οι άνθρωποι να καλλιεργούν τα χωράφια και τα ζωντανά να βοσκούν κάτω από τα δέντρα, οι καρυδιές μαράζωσαν και έπαψαν να καρπίζουν. Όσα λιπάσματα και να τους βάλουν, όσες νέες τεχνικές ακολουθήσουν για την φροντίδα τους, τίποτα δεν κάνουν αν δεν ξαναφανούν πραγματικά οι άνθρωποι ανάμεσά τους και αρχίσουν να ασχολούνται σοβαρά μαζί τους.

Όπως και να έχει το πράγμα, μια χούφτα καρύδια θα φέρω στην Αθήνα και μπορεί να τα κουβαλάω στις τσέπες μου, όπως έκαναν παλιότερα οι γέροντες στο χωριό και μας φίλευαν ή με τον τρόπο αυτό μας απέτρεπαν να κάνουμε ζαβολιές και άλλα μη επιτρεπτέα…

ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 19102013