ΕΝΑ ΚΟΠΑΔΑΚΙ ΓΟΥΡΟΥΝΙΑ ΣΤΟ ΠΑΛΙΟΚΑΤΟΥΝΟ

Ο Πάνος Δ. Μάνταλος στο Παλιοκάτουνο με το κοπάδι των γουρουνιών

Εκεί που στάνευαν κάποτε οι μεγάλοι τσελιγκάδες, στο μοναδικό Παλιοκάτουνο της Πρασιάς, τώρα ο Πάνος Δ. Μάνταλος έχει εγκαταστήσει κοπαδάκι από γουρούνια παλιάς ράτσας (τα μαύρα μαζί με λίγα παρδαλά) ενώ παραδίπλα βόσκουν τα μοσχάρια του Φώτη Ηλ. Πέτσα και του Δημήτρη Απ. Παπατζήμα. Εκείνο που θυμίζει κάπως την παλιά εποχή της κτηνοτροφίας στα βουνά της Πρασιάς, είναι τα ημιάγρια αλογομούλαρα που νέμονταν την περιοχή αλλά μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς βρήκαν καθαρό τόπο και χορτάρι στη Μεράντζα, στα παρατημένα χωράφια των Φλοτσαίων πάνω από τον Πλατανιά.   

Κάτι τέτοιο πριν από κάνα δυο δεκαετίες θα ήταν αδιανόητο και θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων και μάχες με γκλίτσες και ενδεχομένως και πολλά σπασμένα κεφάλια και σειρά από δικαστήρια γιατί οι παλιοί τσελιγκάδες στην κορυφή της πυραμίδας των ζώων είχαν το πρόβατο και μόνο το πρόβατο και ελάχιστες ήταν οι φορές που θεωρούσαν τα γίδια ισότιμη. Ούτε τα άλογα για πολλά από τα οποία καμάρωναν δεν άφηναν ποτέ να βοσκήσουν μέσα στα λιβάδια και τους είχαν ξεχωριστά σημεία βοσκής μαζί με τα γελάδια.

Η γενιά όμως των παλιών τσελιγκάδων που βοσκούσε στο Παλιοκάτουνο και σε όλα τα βουνά γύρω έσβησε. Οι περισσότεροι απ’ όσους έχουν απομείνει σταμάτησαν εδώ και χρόνια να ανεβάζουν τα κοπάδια στα βουνά, τα κρατούν στον κάμπο για ευκολία και καλύτερη διάθεση των προϊόντων κι έτσι ο τόπος μένει αβόσκητος. Κάτι λίγοι μόνο τα ανεβάζουν στις κορυφές για δυο – τρεις μήνες και φεύγουν πάλι για τον κάμπο.

Έτσι ο χώρος έμεινε ελεύθερος και αναπτύχθηκαν οι αγελάδες, μια καινούργια μορφή κτηνοτροφίας που έχει επικρατήσει σε πολλά μέρη της Ελλάδας και έτσι κάπως ζωντανεύουν τα βουνά τους περισσότερους μήνες. Τα γουρούνια δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο αλλά ο Πάνος Δ. Μάνταλος με τον Θωμά Νεστ. Κακό ήθελαν να δοκιμάσουν την ελεύθερη εκτροφή τους πήραν καμιά 20αριά γουρουνόπουλα μαύρα, απ’ αυτά που έτρεφαν παλιά σε κάθε σπίτι σε όλη την Ελλάδα και τέσσερις – πέντε χοιρομητέρες και τα εγκατέστησαν στο καλύβι που είχαν κάποτε για τα πρόβατα ο Μήτσος Θ. Μάνταλος μαζί τον κουνιάδο του Βασίλη Χουσιάδα. Δίπλα τους ήταν ο Κώστας Παπαδιάς στο Τσιουγκάρι, ο Μήτσος Κακός στο Κουλόσι και ο Βασίλης Ζιώγος εκεί που είναι σήμερα ένας καμένος έλατος πάνω από τα ερείπια της στρούγκας.  

Ο Πάνος Δ. Μάνταλος στο καλύβι με τα γουρούνια στο Παλιοκάτουνο πριν από λίγες ημέρες. Το μεγάλο αριστερά με την αλυσίδα θεωρήθηκε από έναν ντόπιο άγριο και δεν θα προλάβει τα Χριστούγεννα.

Το κοπάδι με τα γουρούνια αυξήθηκε ιλιγγιωδώς καθώς αυτά γεννοβολούν κάθε τέσσερις μήνες και μεγαλώνουν πολύ σύντομα ενώ εχθρό έχουν μόνο τον άνθρωπο και κυρίως κάτι ατζαμήδες κυνηγούς που δεν ξέρουν (ή δεν θέλουν) να ξεχωρίσουν τα άγρια από τα ήμερα. Οι λύκοι δε που αφθονούν στην περιοχή τα αποφεύγουν γιατί ένα μπλέξιμό τους με τις χοιρομητέρες μπορεί να τους αποβεί μοιραίο. Έτσι κινούνται ανεπηρέαστα σε όλη την περιοχή σκάβοντας παντού να βγάλουν ρίζες και ότι άλλο έχει μέσα το χώμα ενώ κάθε μέρα ξέρουν πως έχουν και από μια χούφτα καλαμπόκι κι τρέχουν μόλις ακούσουν το θόρυβο του αυτοκινήτου στο καλύβι να υποδεχτούν τον Πάνο με ανοιχτά στόματα.

Έτσι έγινε και προχθές αλλά μετά τη διανομή του καλαμποκιού τα περίμενε μια έκπληξη: χωρίς να καταλάβουν με τη λαιμαργία που τα χαρακτηρίζει βρέθηκαν στην καρότσα του αυτοκινήτου και με δυο δρομολόγια μεταφέρθηκαν σε καινούργια κουμάσια στη Στάνω, κάτω από του Παπα του Πήδημα, στο χωράφι του Κώστα Τσιάρα. Ο λόγος που μεταφέρθηκαν είναι ότι κανείς δεν ξέρει πότε θα πέσει χιόνι στο Παλαιοκάτουνο και μπορεί να κόψει τους δρόμους αλλά και να αρχίσουν να συνηθίζουν πιο κοντά στους ανθρώπους ενόψει των Χριστουγέννων κατά τα οποία τα περισσότερα από τα αρσενικά μέλει να γίνουν υπέροχοι μεζέδες.

ΚΕΔΡΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, 30112017