Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΑΥΣΩΝΑ

Τέτοιες ημέρες του Ιουλίου πριν από 31 χρόνια ακριβώς, η Αθήνα και ολόκληρη η Ελλάδα γνώρισαν τον μεγαλύτερο καύσωνα (44 βαθμοί σημειώθηκαν σε κάποια σημεία της χώρας) και οι νεκροί, ηλικιωμένοι ως επί το πλείστον ξεπέρασαν τους 1.500 ενώ ακούστηκε πως ο αριθμός ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος αλλά τον έκρυψαν για διάφορους άγνωστους λόγους κι έγινε κι αυτό ένας αστικός μύθος που συντηρείται ακόμη. Το ιδιαίτερο δε αυτού του πρωτοφανούς και φονικού φαινομένου, ήταν ότι κράτησε 8 συνεχείς ημέρες, επικρατούσε άπνοια και η υγρασία ήταν πολύ υψηλή και έμεινε στην ιστορία της μετεωρολογίας.

Φυσικά και ακολούθησαν πάμπολλες συσκέψεις πολιτικών, αρμοδίων στη δημόσια υγεία,  περιβαλλοντολόγων, αρχιτεκτόνων και συναφών ειδικοτήτων γιατί το θέμα επικεντρώθηκε κυρίως στο πως κτίστηκε αυτή η πόλη και τις προδιαγραφές των κτιρίων που αποδείχθηκαν ότι λειτουργούν εκτός από ψυγεία το χειμώνα, εύκολα και ως φούρνοι το καλοκαίρι. Ειπώθηκαν και ακούστηκαν τόσα πολλά, που, αν το ένα δέκατό τους υλοποιούνταν, η Αττική θα ήταν σήμερα ένα κομμάτι Λουξεμβούργο στην άκρη του Αιγαίου. Οι εφημερίδες θυμάμαι ασχολιόνταν επί μήνες με το θέμα και διάφοροι, σχετικοί και άσχετοι έγραφαν τις απόψεις τους και τις προτάσεις τους ώστε η πόλη να μη βρεθεί πάλι ανοχύρωτη σε ένα καύσωνα αλλά με τα χρόνια, πολλοί από τους ίδιους ήταν που χειροκρότησαν την εξάπλωση των γυάλινων κτηρίων στην Κηφισίας που θέλουν δεκαπλάσια ενέργεια από ένα συμβατικό για να διατηρήσουν μια κανονική θερμοκρασία σε καύσωνα και κρύο.

Θα μπορούσα να αναφέρω δεκάδες παραδείγματα προβληματισμού και προτάσεων για την προστασία της πόλης και των πολιτών από τέτοια φαινόμενα τότε αλλά το αφήνω για τους ιστορικούς που ασχολούνται ειδικά με την παραπλάνηση των πολιτών από τους πολιτικούς που δεν είχαν τη θέληση να επιβάλλουν τα στοιχειώδη που ο κοινός νους απαιτεί.

Από εκείνο το κακό όμως, ένα έμεινε και άλλαξε ριζικά την εικόνα της πόλης: τα κλιματιστικά! Από εκεί που σε κάθε κτίριο εκείνα τα χρόνια βλέπαμε ένα – δυο, μέσα σε λίγους μήνες γέμισαν όλες οι προσόψεις και ακόμα και στα σπίτια. Δεν νομίζω πως υπήρξε και θα υπάρξει πιο χρυσή περίοδος για τους επαγγελματίες του κλιματισμού από την περίοδο Σεπτέμβριος 1987 – Ιούνιος 1988 καθώς δεν υπήρξε νοικοκυριό στην Αθήνα και στις πόλεις της νότιας Ελλάδας που να μην έβαλε κλιματιστικό. Ήταν η κουβέντα της χρονιάς η συζήτηση για τα κλιματιστικά και στο λεξιλόγιο των Ελλήνων προστέθηκαν ή ελληνοποιήθηκαν πάμπολλες λέξεις σχετικά με την τεχνολογία αυτού του εργαλείου.

Μέσα σε μια χρονιά γέμισαν οι προσόψεις όλων των κτιρίων κλιματιστικά, χωρίς φυσικά να τηρηθεί κάποιος κανονισμός. Όποιος ήθελε και όπως τον βόλευε, στο μπαλκόνι ή στο παράθυρο του κτιρίου έβαζε ένα κουτί, άσπρο ή γκρι ανάλογα με το μοντέλο που έπαιρνε. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν η αλλαγή της εικόνας αλλά και ένα διαρκές ψιλόβροχο από τις σωλήνες που έσταζαν στα πεζοδρόμια, μιας και δεν υπήρχε κάποια πρόβλεψη να διοχετευτούν αλλού τα νερά του κλιματιστικού. Οι Αθηναίοι το συνήθισαν και τούτο αλλά πρόσεχαν πλέον περισσότερο να μην γλιστρήσουν καθώς περπατούσαν ενώ τα περιστέρια βρήκαν μια ωραία γωνιά να φωλιάζουν και να πολλαπλασιάζονται χωρίς τα πλαστικά καρφιά που συνήθως βάζουν σε κάποιες επιφάνειες να τα εμποδίσουν.

Με την πάροδο των ετών, σαφώς και βελτιώθηκε ο τρόπος της εγκατάστασης κλιματιστικών στα κτίρια αλλά στην περίοδο της κρίσης που ακολούθησε, τα κουφάρια τους δίνουν ένα άλλο τόνο απελπισίας σε μια πόλη που ρημάζει πλέον και με παγωνιά και με καύσωνα…

ΑΘΗΝΑ, 20072018, Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35.