ΜΕΝΕΞΕΔΕΝΙΟ ΣΥΝΝΕΦΟ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Η δεντροστοιχία με τις τζακαράντες στο Ζάππειο

Είναι οι τζακαράντες (Ιακαράνδη η μιμηλήφυλλος (Jacaranda mimosifolia) γνωστλη ως το δέντρο φτέρη (fern tree) ένα ιθαγενές της Νότιας Αμερικής δέντρο που έφτασε στην Ελλάδα μέσω της Νότιας Αφρικής. Με τέτοιες σχηματίστηκαν δεντροστοιχίες σε ορισμένους δρόμους, όπως στην Αθηνάς, τη Ρηγγίλης και βεβαίως η μεγάλη στο Ζάππειο η οποία παραμένει ακέραια παραπάνω από έναν αιώνα και τούτες τις ημέρες αποτελεί αξιοθέατο της πόλης και προσελκύει πλήθος Αθηναίων και τουριστών για να τις απολαύσουν.

Ανθισμένες τζακαράντες στην Καπνικαρέα

Οι τζακαράντες υπολογίζεται πως ήρθαν στην Ελλάδα μαζί με άλλα εξωτικά δέντρα και φυτά που παραγγέλθηκαν από όλο τον κόσμο για την δημιουργία, περί το 1840, του Βασιλικού τότε λεγόμενου Κήπου που ήταν πρωτοβουλία της βασίλισσας Αμαλίας. Από εκείνα λοιπόν τα δέντρα προέρχονται και οι τζακαράντες που φυτεύτηκαν σε διάφορα άλλα σημεία της Αθήνας, όπως στο Πεδίον του Άρεως και σε άλλες πλατείες και δρόμους. 

Τζακαράντες πίσω από την Μητρόπολη Αθηνών

Οι τζακαράντες ξεχωρίζουν ανάμεσα σε όλα τα άλλα δέντρα της πόλης γιατί ανθίζουν τις τελευταίες ημέρες της άνοιξης πριν ακόμη βγάλουν φύλλα και διατηρούν τα άνθη τους που μοσχομυρίζουν για πολλές ημέρες. Όταν αυτά μαραθούν πέφτουν σαν γαλάζιο χιόνι στο δρόμο και πάνω στα αυτοκίνητα που είναι σταθμευμένα από κάτω. Σε ορισμένα δε σημεία της πόλης, όπως τα παλιά κτίρια στην Αθηνάς ο συνδυασμός του μελαγχολικού χρώματος των λουλουδιών με τις μνήμες που έχει αυτός ο δρόμος φέρνει στο νου άλλες στιγμές από την ιστορία της αλλά και τις προσωπικές αναζητήσεις καθενός που την περπατάει.

Η δεντροστοιχία με τις τζακαράντες στην Αθηνάς και η Ακρόπολη στο βάθος 

Δεν υπάρχουν αναφορές που να συνδέουν τις τζακαράντες με την ιστορία της Αθήνας. Οι περισσότεροι τις έμαθαν από το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη που δημοσιεύουμε σε διπλανή στήλη. Έτσι και δεν υπάρχει ενδιαφέρον γι’ αυτές εκτός από τις ημέρες που ανθίζουν και σκεπάζουν τους δρόμους με ένα μενεξεδί σύννεφο. Φέτος βέβαια αυτό δεν συμβαίνει στην οδό Αθηνάς γιατί όπως ξαναγράψαμε, έπεσε γερό κλάδεμα στα δέντρα και παρά τις διαμαρτυρίες των δημοτών αυτό συνεχίστηκε. Υπολογίζεται πως θα τις δούμε πάλι ανθισμένες  σε δυο τρία χρόνια αν βέβαια τις αφήσουν ήσυχες. 

Η δεντροστοιχία με τις τζακαράντες στην Αθηνάς πριν το κλάδεμα

Η δεντροστοιχία της Αθηνάς μετά το κλάδεμα!

Στην Αθηνάς παρατηρείται επίσης και μια κραυγαλέα αδιαφορία για τη συμπλήρωση της δεντροστοιχίας και αυτό φαίνεται να έχει να κάνει με το πιάσιμο από τα δέντρα ωφέλιμου για τους καταστηματάρχες αλλά και από τα καφενεία που γέμισαν τα πεζοδρόμια χώρου. Έτσι, η ωραία δεντροστοιχία με τις τζακαράντες κάθε χρόνο αραιώνει όλο και περισσότερο και αν συνεχιστεί έτσι το πράγμα σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει κανένα δέντρο εκεί.

Οι ανθισμένες τζακαράντες στη Ρηγγίλης

Ανθισμένες τζακαράντες στην Ηρώδου Αττικού

Ανθισμένες τζακαράντες στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας

Παρατημένη φωλιά πουλιών σε ανθισμένη τζακαράντα στην Καπνικαρέα

Έτσι η μόνη δεντροστοιχία στην Αθήνα που μπορεί αυτές τις ημέρες να απολαύσει τις τζακαράντες είναι αυτή που οδηγεί από τη Βασιλίσσης Αμαλίας στο Ζάππειο. Κάποιες άλλες ωραίες γωνιές της πόλης που παίρνουν άλλο αέρα από την ανθοφορία τους είναι η Καπνικαρέα, η πλατεία πίσω από την Μητρόπολη Αθηνών, στη Ρηγγίλης, το τέλος της Ηρώδου Αττικού, το προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου καθώς και άλλα που είναι φυτεμένα μεμονωμένα δέντρα που δίνουν ένα ξεχωριστό τόνο στη χλωρίδα της πόλης τις τελευταίες ημέρες της άνοιξης.

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΜΑΔΗΜΕΝΗ ΤΖΑΚΑΡΑΝΤΑ

Η προτομή του Γιώργου Σεφέρη με την ανθισμένη τζακαράντα

 

Η προτομή του Γιώργου Σεφέρη με την κλαδεμένη τζακαράντα  

Δεν υπάρχουν αναφορές που να συνδέουν τις τζακαράντες με την ιστορία της Αθήνας. Οι περισσότεροι τις έμαθαν από ένα ποίημα του Γιώργου Σεφέρη η προτομή του οποίου μπροστά στην είσοδο του Υπουργείου Εξωτερικών στην πεζοδρομημένη οδό Σέκερη σκιάζεται από μια τζακαράντα η οποία ούτε κι αυτή γλίτωσε τον ακρωτηριασμό που έχει επιβληθεί σε όλα τα δέντρα της πόλης. Πιθανόν να μην λερώνουν τα λουλούδια της τα τζάμια των αυτοκινήτων των διπλωματών που παρκάρουν εκεί.

KERK STR. OOST. PRETORIA, TRANSVAAL

Οι τζακαράντες παίζοντας καστανιέτες και χορεύοντας

ρίχναν γύρω στα πόδια τους ένα μενεξεδένιο χιόνι.

Αδιάφορα όλα τ’ άλλα, κι αυτό

το Βένουσμπεργκ της γραφειοκρατίας με τους διπλούς

του πύργους και τα διπλά του επίχρυσα ρολόγια

ναρκωμένο βαθιά σαν ιπποπόταμος μες στο γαλάζιο.

Και τρέχαν τ’ αυτοκίνητα δείχνοντας

γυαλιστερές πλάτες όπως τα δελφίνια.

Στο τέλος του δρόμου μας περίμενε

δρασκελώντας αργόσχολα μες στο κλουβί του

ο ασημένιος φασιανός της Κίνας

ο Ευπλόκαμος Νυχθήμερος, όπως τον λένε.

Και να σκεφτείς πως ξεκινήσαμε αποχαιρετώντας

με την καρδιά γεμάτη σκάγια

τον Ονοκρόταλο τον Πελεκάνο – αυτόν

που είχε ένα ύφος τσαλαπατημένου πρωθυπουργού

στο ζωολογικό κήπο του Καίρου.

                                                              Οχτώβρης  ’41 

ΥΓ. Για το πόσο επίκαιρο παραμένει το ποίημα, δείτε: KERK STR. OOST, PRETORIA, TRANSVAAL, Γιώργος Σεφέρης, ΠΟΙΗΜΑΤΑ, Ίκαρος, σελ. 199.

ΟΙ ΤΖΑΚΑΡΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΡΑΙΤΩΡΙΑ

Οι ποιο γνωστές τζακαράντες στον κόσμο είναι αυτές της Πραιτώρια, πόλης της Νότιας Αφρικής, στην περιοχή Τράνσβααλ. Αποτελεί μια από τις τρεις πρωτεύουσες της Ν. Αφρικής και συγκεκριμένα την εκτελεστική και de facto πρωτεύουσα της χώρας Αφρικής είναι και ποιητικά γνωστή ως «Jacaranda City» («Πόλη της Τζακαράντα») ή στα Αφρικάανς «Jakarandastad», λόγω του μεγάλου αριθμού των δένδρων τα οποία όταν ανθίζουν την άνοιξη, μετατρέποντας την πόλη μπλε. Ιδρύθηκε το 1855 από τον Μαρτίνους Πρετόριους και το αρχικό της όνομα ήταν Πρετοριάνα Φιλαδέλφεια. Η πόλη έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μπόερς. Σε αυτή υπογράφηκε η πρώτη συνθήκη ειρήνης μεταξύ των πλευρών, με την οποία έληξε ο πρώτος από τους δύο αυτούς πολέμους, στις 3 Αυγούστου 1881, αλλά και η ειρήνη του Βερινέγκενγκ στις 31 Μαΐου 1902, με την οποία έληξε ο δεύτερος. (Πηγή Wikipedia).

Στην Πραιτώρια ζει τα τελευταία χρόνια και διδάσκει  στο εκεί ελληνικό σχολείο ο φίλος Νίκος Κομματάς ο οποίος μας έστειλε κάποιες φωτογραφίες με ανθισμένες τζακαράντες που εκεί ανθίζουν τον Οκτώβριο. Τις δημοσιεύουμε για να κάνουμε κάποιες συγκρίσεις…

ΑΘΗΝΑ, 05062109. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 2 - 3.