ΤΟ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΧΕΛΩΝΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΑΦΙ

Αφιερωμένο στον Ευάγγελο Σπύρου.

Είπαμε ότι μένουμε σπίτι στο χωριό, αλλά σπίτι είναι και τα κήπια και τα χωράφια και όλα όσα έχουν σχέση με την οικονομία του έστω και εικονικά γιατί αμφιβάλλω αν υπάρχει πλέον σπίτι σε χωριό που να στηρίζεται αποκλειστικά στην αγροτοκτηνοτροφιή παραγωγή. Οι περισσότεροι που ζουν όλο το χρόνο σε αυτά τα χωριά είναι συνταξιούχοι, του ΟΓΑ κυρίως  και η πιο σπουδαία ημέρα του μήνα είναι όταν ακούνε ότι μπαίνει η σύνταξη στο λογαριασμό τους και εκείνη που θα έρθει ο ταχυδρόμος να τους δώσει τα χρήματα…

Ο σπόρος που κράτησε η μάνα μου έβγαλε κιόλας δέκα πόντους 

φύτρο και γι' αυτό θέλει ιδιαίτερη προσοχή

Τέτοιο καιρό κάθε χρόνο σε όλα τα χωριά παρατηρούνταν ένας οργασμός καθώς όλοι φύτευαν κηπευτικά και λαχανικά από την παραγωγή των οποίων εξαρτιόνταν η διατροφή το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Την τιμητική τους βέβαια είχαν οι πατάτες καθώς αυτές δεν έχουν πολλές απαιτήσεις στην καλλιέργειά τους, θέλουν λιγότερα ποτίσματα και διατηρούνται πολλούς μήνες. Ακολουθούν τα φασόλια, κοντά ή κλαρωτά που σαφώς είναι πιο μπελαλίδικα, πολλά κολοκύθια για να έχουν τροφή και τα ζώα, ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, αγγούρια. Ένα άλλο προϊόν το οποίο φυτεύονταν αυτές τις ημέρες ήταν το καλαμπόκι, βασικό είδος διατροφής μέχρι και την δεκαετία του ΄50 και το οποίο παραμερίστηκε σύντομα εξαιτίας της μεγάλης προσφοράς σιταριού προερχόμενο είτε από τις μηχανοκαλλιέργειες στους κάμπους της χώρας μας ή από το διεθνές εμπόριο.

Το χωράφι στο Έξω Γιούρτι καλλιεργήθηκε πάλι μετά από 40 χρόνια αγρανάπαυση! 

Στον ορίζοντα το γειτονικό χωριό Μερκάδα.

Θυμάμαι πως αυτές οι ημέρες του Απρίλη ήταν οι πιο κουραστικές στο χωριό και είναι ζήτημα αν συνέπιπτε Μεγάλη Εβδομάδα να πηγαίνουν πολλοί στην εκκλησία γιατί ξεθεώνονταν όλη την ημέρα στη δουλειάς στα χωράφια. Μόνο κάτι γριές πήγαιναν τα βράδια στην εκκλησία και τίποτα αργοσχόλοι. Μόνο τις τελευταίες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και φυσικά την Ανάσταση πήγαινε ο πολύς κόσμος και δεν έβλεπε πότε θα τελειώσουν οι λειτουργίες και οι τελετές να συνεχίσει τις δουλειές που άφησε στη μέση. Σήμερα δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Η γενιά που ανέστησε την Ελλάδα μετά την τραγική δεκαετία 1940 – 1950 έφυγε για τους ουρανούς και οι νεότεροι δεν νιώθουν τα πράγματα όπως τα έβλεπαν οι γονείς τους. Τούτο οφείλεται στην αλλαγή των συνηθειών αλλά και στην ευκολία που δίνει η σύνταξη κυρίως και καμιά φορά ο μισθός αν εργάζονται κι έτσι δεν το θεωρούν όλοι απαραίτητο να καλλιεργήσουν χωράφια και να φτιάξουν κήπια.

Το χωράφι στο Έξω Γιουρτι στις Καριές σήμερα δέχτηκε μετά από σαράντα χρόνια στο χώμα του πάλι πατάτες και την ανταπόδοσή του έστειλε μια χελώνα που μόλις ξύπνησε από την χειμέρια νάρκη να εκφράσει. Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο όμορφος χαιρετισμός από αυτό το πιο γήινο πλάσμα στην καινούργια εποχή που ανέτειλε για το χωράφι…

Έτσι είναι λίγοι αυτοί που κάθε χρόνο ανασκουμπώνονται να φυτέψουν κάποια λίγα πράγματα και λιγότεροι αυτοί που μένουν ευχαριστημένοι από την προσπάθεια. Γιατί δεν είναι μόνο το φύτεμα και ακολουθούν ένα σωρό απαραίτητες δουλειές: βοτάνισμα, πότισμα, λίπανση, φύλαξη από αδέσποτα ζώα, προφύλαξη από αρρώστιες, πράγματα που πολλούς δεν ενθουσιάζουν και η καλλιέργεια πολλές φορές γίνεται αγγαρεία.   

Θα μπορούσαν να γραφτούν σελίδες και σελίδες γι’ αυτό το φαινόμενο και δεν αποκλείεται να το ξεκινήσω αυτές τις ημέρες μόλις πάρω ανάσα από τις δικές μου καλλιέργειες. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που ξεκίνησα να καλλιεργώ ένα χωράφι στο Έξω Γιούρτι στις Καρυές το οποίο είχε να νιώσει αλέτρι και τσαπί στο κορμί του σαράντα και παραπάνω χρόνια. Ξεκουράστηκε με το παραπάνω, που λένε οι παλιοί και ήρθε η ώρα να το ξυπνήσω και να του θυμίσω τον ρόλο του. Το είχα ετοιμάσει από πέρσι, είχα κόψει τις φτέρες και τις είχα αφήσει καιρό να λιώσουν εκεί οχτώ μήνες και αυτό αποκάλυψε ένα αφράτο χώμα γεμάτο υποσχέσεις για καλή παραγωγή. Σε αυτό λοιπόν το χωράφι φύτεψα σήμερα 80 φωλιές πατάτες, μισές αγορασμένο σπόρο και μισές απ’ αυτόν που κρατάει η μάνα μου.

Αν δεν σκύψεις πάνω στη γη, αν δεν την ακουμπήσεις με τα χέρια σου 

 αν τρίψεις το χώμα στις παλάμες δεν ανοίγει η σχέση...

Η ημέρα ήταν πολύ ανοιξιάτικη με ένα ελαφρό βοριαδάκι που μείωνε την κάψα του ήλιου και προσέφερε ωραίο αγροτικό μαύρισμα. Γύρω από το χωράφι, οι κουτσουπιές και οι γκορτσιές φούσκωναν τα μπουμπούκια τους και αύριο, μεθαύριο θα γεμίσουν λουλούδια. Το ίδιο έκανε και ο μεγάλος πλάτανος του Βασιλάρα που σε λίγες θα είναι σαν τρικάταρτο πλοίο ενώ ζευγάρια από κοράκια έψαχναν στα μεγάλα δέντρα που θα φτιάξουν φωλιά. Όλα έδειχναν μια εύνοια σε αυτά που έκανα και εκεί που έσκυβα στη φωλιά να βάλω με προσοχή να μην σπάσω τα φύτρα της πατάτας, ένα σούρσιμο από τον κοντινό θαμνότοπο με έκανε να στρέψω το βλέμμα μου. Ήταν μια μικρή χελώνα που μάλλον ξύπνησε από την χειμερία νάρκη της και ζαλισμένη άρχισε να περπατάει μέσα στο σκαμμένο χωράφι.

Οι πατάτες μπήκαν στη φωλιά και το χώμα από πάνω 

θέλει χαϊδεμα για να προκόψει η σπορά...

Την εμφάνισή της είδα σαν μια ανταπόδοση του χωραφιού που το ξύπνησα από τον λήθαργο τόσων δεκαετιών και έβαλε τη χελώνα να έρθει πρώτη να χαιρετήσει την μεγάλη αλλαγή. Δεν υπήρχε πιο όμορφο καλωσόρισμα στη νέα καλλιέργεια απ’ αυτό της χελώνας, η οποία είναι και μόνιμη κάτοικος του χωραφιού και καθώς αυτές ζουν πολλά χρόνια, δεν αποκλείεται να θυμάται την τελευταία φορά που είδε εκεί φυτεμένα καλαμπόκια από την μάνα μου και τον πατέρα μου και το χωράφι οργωμένο από το ιστορικό ζευγάρι μουλαριών, τον δικό μας Μάρκο και την φοράδα του γείτονα Λουκομήτσιου (Δημήτρης Λουκόπουλος). Το όμορφο πλάσμα αφού περπάτησε λίγο μέσα στο χώμα και αφού τρόμαξε λιγάκι σαν βρέθηκε στα χέρια μου προκειμένου να μας φωτογραφήσει η Άρτεμη, έφυγε και χώθηκε πάλι στον θαμνότοπο. Μετά από λίγο άκουσα πάλι θόρυβο από εκεί, διπλό μάλιστα.

Μπροστά πάει η θηλυκή χελώνα και ακολουθεί η αρσενική χωρίς να βλέπει και σκοντάφτει..

Ήταν η μικρή χελώνα, αρσενική όπως διαπίστωσα που είχε πάρει από κοντά μια μεγαλύτερη θηλυκή με σκοπό να ζευγαρώσουν. Δεν ξέρω αν η θηλυκή βαριόνταν τους έρωτες, μόλις μάλιστα είχε ξυπνήσει από τον χειμώνα, γιατίανέπτυξε ταχύτητα και παρέσυρε την αρσενική μακρύτερα από το χωράφι. Φαίνεται δεν ήθελε να τις βλέπουμε τι θα κάνουν ή από την άλλη να μας αφήσουν στην ησυχία μας να τελειώσουμε το φύτεμα όπου στον κήπο που θα δημιουργηθεί θα βρίσκουν κι αυτές φρέσκα χορταράκια να τρώνε.

ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 13042020