ΠΑΣΧΑ ΣΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

 

Το Πάσχα, ή καλύτερα η περίοδος πριν από το Πάσχα είναι η εποχή που η Αθήνα ζει σε ένα κλίμα πραγματικής ευλάβειας και τούτο φαίνεται όχι μόνο στο παραδοσιακό κέντρο αλλά και σε κάθε γωνιά του λεκανοπεδίου καθώς οι εκκλησίες γίνονται για δυο εβδομάδες το κέντρο κάθε γειτονιάς και συνοικίας όπου οι πιστοί συμμετέχουν στις προετοιμασίες και παρακολουθούν με ευλάβεια τις ακολουθίες και τις λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας.

Και τούτο συμβαίνει γιατί όσο και να μην καταλαβαίνουμε, λόγω της τρομακτικής και άναρχης ανοικοδόμησης που βρίσκονται πολλά από τα μικρά παλαιά εκκλησάκια της πάλαι ποτέ υπαίθρου της Αττικής και έχουν καταφέρει να υφίστανται έως σήμερα ζωντανεύουν αυτές τις ημέρες χάρη σε εκείνους τους γείτονες που τα περιποιούνται και τα θυμούνται.  Από την άλλη,  η Μεγάλη Εβδομάδα όπως εκτυλίσσεται γύρω από τους μεγάλους ναούς θυμίζει πως όταν άρχισε να απλώνεται με πρόγραμμα ή εντελώς αυθαίρετα η πόλη προς όλες τις κατευθύνσεις σε κάθε γειτονιά και σε κάθε προάστιο, άφηναν ένα χώρο να χτιστεί η εκκλησία και η οποία χτίζονταν σχεδόν ταυτόχρονα με τα σπίτια και τις πολυκατοικίες. Τις περισσότερες φορές αυτή αφιερώνονταν στο άγιο ή την αγία που τιμούνταν σε κάποιο προϋπάρχον εκεί εκκλησάκι ή και εικόνισμα ακόμα ή αν δεν υπήρχε τέτοιο επέλεγαν από την ατέλειωτη χορεία των αγίων έναν που ταίριαζε στη γνώμη των περισσοτέρων οικιστών.

Έτσι δεν έμεινε καμιά γειτονιά χωρίς την εκκλησία της και γύρω από αυτή εξελίσσονταν ο θρησκευτικός βίος των γειτόνων ενώ όλοι έπρεπε να δώσουν το παρών τους στις μεγάλες γιορτές και ιδιαίτερα την Μεγάλη Εβδομάδα. Με την εξάπλωση της πόλης, παρατηρείται ότι άνθρωποι που για διάφορους λόγους έφυγαν από τις παλιές γειτονιές και ζουν πλέον σε μακρινά προάστεια να έρχονται όχι μόνο να ψηφίζουν αλλά και να δίνουν παρών σε πολλές θρησκευτικές εκδηλώσεις και η εκκλησία εδώ είναι αυτή που τους συνδέει με την γειτονιά και τους ανθρώπους που παραμένουν πιστοί σε αυτή και δεν έφυγαν μακριά τους. Όπως παρατηρείται για πολλούς από την επαρχία να συνδέονται με την γενέτειρα μέσω της εκκλησίας, έτσι και οι παλιοί Αθηναίοι συνδέονται μέσω αυτής με την γειτονιά τους.

Γι’ αυτό λοιπόν παρατηρείται αυτές τις ημέρες μια αύξηση του εκκλησιάσματος σε πολλές γειτονιές του αθηναϊκού κέντρου και είναι εντυπωσιακή μάλιστα στις εκκλησίες του κέντρου και γύρω από την Ακρόπολη, στην Πλάκα, στο Μοναστηράκι, στου Ψυρρή. Εκκλησίες, όπως η Καπνικαρέα για παράδειγμα ή η Παναγία η Αθηνιώτισσα ή του Αγίου Φιλίππου και μια σειρά από άλλες που η πραγματική ενορία τους έχει σκορπιστεί στους τέσσερις ορίζοντες της Αττικής, διαθέτουν εντούτοις και στηρίζονται από μια υπερτοπική ενορία που συγκροτεί το εκκλησίασμα της κάθε μιας και συμμετέχει σε κάθε εκδήλωσή της.

Τούτο αποδεικνύει πως παρά την διάχυση του πληθυσμού στην Αττική, οι παλιές εκκλησίες της Αθήνας με την ιστορία που κάθε μια διαθέτει και όσα οι μνήμες των Αθηναίων προσθέτουν αποτελούν ένα πόλο έλξης και η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η περίοδος που χάρη σε αυτές η ζωντανεύει η πόλη τα απογεύματα και θυμίζει άλλες, πιο ήρεμες εποχές. Χάρη σε αυτές πάλι δημιουργείται ένα  ρεύμα εραστών της πόλης που με τον τρόπο τους της δίνουν αυτό που νεωτερισμοί της κοινωνίας μας έχουν εξοστρακίσει από το κέντρο της Αθήνας. Βέβαια από κάποιους αυτό εκλαμβάνεται και ως μια πτυχή της τουριστικής ανάπτυξης αλλά δεν πειράζει, βοηθάει κι αυτό με το τρόπο του αν δεν είναι προκλητικό…  

ΑΘΗΝΑ, 14042022