ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΣΤΟ ΚΑΛΕΣΜΕΝΟ…

Ο μπάρμπα Γιάννης Μάκκας και η ορχήστρα στην πλατεία του Καλεσμένου

Ο σκοπός της  επίσκεψής μου στην Ευρυτανία τέτοιες μέρες το 2011, ήταν το ξεκίνημα ενός βιβλίου για το χωριό και τους ανθρώπους του ιδιαίτερα ζωντανού χωριού Κρέντη με το οποίο θα ασχοληθώ το επόμενο διάστημα και θα ανήκε και αυτό στη σειρά των «Μικρών Πατρίδων» αλλά μέχρι σήμερα είμαστε ακόμη στα σχέδια...

Αφετηρία ήταν το πανηγύρι του Αϊ – Γιάννη, στην ομώνυμη εκκλησία στην Παλιά Κρέντη όπου για πρώτη φορά θα έβλεπα όλους τους χωριανούς μαζεμένους σε ένα πανηγύρι το οποίο μάλιστα τέλειωσε σύντομα κι έτσι μπόρεσα να πεταχτώ και στο ανάλογο πανηγύρι για τον ίδιο άγιο, στο κοντινό χωριό Καλεσμένο. Τούτο ήταν μέχρι τα μισά του 20ου αιώνα ένα από τα δυνατά χωριά της Ευρυτανίας αλλά εξαιτίας της μετανάστευσης, προς το εξωτερικό κυρίως, σήμερα έχει απομείνει σχεδόν άδειο από κατοίκους τους περισσότερους μήνες του χρόνου και γεμίζει κάπως μόνο το καλοκαίρι σαν επιστρέφουν οι ομογενείς.

Εξαιτίας της νοσταλγίας για τη «Μικρή Πατρίδα» τους, οι Καλεσμενιώτες καταφέρνουν και κάνουν πάντα καλά πανηγύρια τα οποία χαίρονται όλοι όσοι πάνε σε αυτά. Το κριτήριο βεβαίως για ένα καλό πανηγύρι τα τελευταία χρόνια είναι το χρήμα και στη δύσκολη κατάσταση που ζούμε ο καθοριστικός πλέον παράγοντας για την επιτυχία του ή όχι και οι πλέον αρμόδιοι να το κρίνουν είναι τα μαγαζιά και η ορχήστρα που θα παίξει εκείνη την ημέρα στην πλατεία με τον μικρό πλάτανο μπροστά από την εκκλησία του Αϊ – Γιάννη.

Κάτω από τη σκιά του Πλατάνου στην πλατεία του Καλεσμένου

Στην περίπτωση του προχθεσινού πανηγυριού του Αϊ – Γιάννη στο Καλεσμένο, ορχήστρα ήταν αυτή που οργάνωσε ο καλός φίλος από τον Κρέντη, ο αειθαλής μπάρμπα Γιάννης Μάκκας ο οποίος ξέρει ακόμα και τραγουδά με μοναδικό τρόπο τα παλιά κλέφτικα τραγούδια μαζί με το γιό του Γιώργο στην κιθάρα και τους Μπακούση Σεραφείμ στο τραγούδι, Τάκη Φουρλίγκα στο κλαρίνο, Τσιαμπόκαλο Χρήστο στο βιολί, Μαντέκα Γιάννη στα ντραμς και τη νεαρή Χειλά Αναστασία στα κρουστά και στο τραγούδι.

Ομογενείς και ντόπιοι χορεύουν στην πλατεία του Καλεσμένου. 

Πρώτη η Βίκυ Τριανταφυλλοπούλου.

Μαθαίνοντας πως η ορχήστρα θα πήγαινε την παραμονή και θα άρχιζε να παίζει αμέσως μετά τον εσπερινό μέχρι να ξημερώσει, θα συνέχιζε μετά τη λειτουργία ως το απόγευμα, θα έκανε ένα μικρό διάλειμμα και θα έπιανε πάλι τα όργανα το βράδυ, κατάλαβα πως θα γίνονταν ωραία γλέντια και η υπόθεση είχε αρκετό κέρδος και για τα μαγαζιά. Τι μαγαζιά όμως; Ένα και μοναδικό, αυτό της εκκλησίας έχει απομείνει και ανοίγει η Παρασκευή Σιαμπούλη μόνο αυτές τις ημέρες και σε κάποιες άλλες έκτακτες, πικρές κατά συνθήκη εκδηλώσεις το οποίο δεν προλαβαίνει να εξυπηρετήσει τον κόσμο στο πανηγύρι και γι’ αυτό έστησε ψησταριά εκεί και ο Μπάμπης Γαλανός με τη γυναίκα Αθανασία οι οποίοι λειτουργούν τον ωραίο νερόμυλο στην Ανατολική Φραγκίστα.

Ο Πάνος Κατσούδας μετον πατέρα του και την οικογένειά του

Φυσικά δεν πρόλαβα το σχόλασμα της λειτουργίας που έκανε ο παπα Φάνης Καλύβας από τον Μάραθο, έμαθα όμως ότι είχε πολύ κόσμο. Ούτε την αρχή του γλεντιού που χόρεψαν οι μεγάλες παρέες πρόλαβα καθώς έφτασα εκεί μετά το μεσημέρι. Πρόλαβα όμως την παρέα φίλου Πάνου Κατσούδα με τη γυναίκα του Αρετή όπου ήταν και ο πατέρας του Κώστας, ο αδερφός του Χρήστος καθώς και μια μεγάλη παρέα ελληνοαμερικανών ή ομογενών νομίζω πως είναι πιο σωστά να τους αναφέρω από τους οποίους γνώρισα τον Παύλο Τριανταφυλλόπουλο επιχειρηματία από την Φλόριδα και την οικογένειά του. Μαζί τους ήταν και Θεοδώρα Τριανταφυλλοπούλου η οποία ζει στη Νέα Υόρκη καθώς και πολλοί Καλεσμενιώτες οι οποίοι ζουν στο Καρπενήσι και άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Σκούπισαν τα δολάρια από το προαύλιο οι πιτσιρικάδες...

Τον Παύλο είδα κάποια στιγμή που σηκώθηκε και πέταξε στο χορό που ήταν η γυναίκα του Σία και η κόρη του Βίκυ ένα μάτσο χαρτιά αλλά μέχρι να καταλάβω ότι ήταν μονοδόλαρα έχασα τη σκηνή, σκηνή που ευτυχώς επανέλαβε αλλά πάλι ήταν δύσκολο πράγμα η φωτογράφιση ενός τέτοιου γεγονότος κι έτσι περιορίστηκα σε δυο – τρεις φωτογραφίες με τα δολάρια στον αέρα ή στις πλάκες της πλατείας πριν αυτά καταλήξουν αμέσως μετά το τέλος του χορού, στην τσάντα της ορχήστρας. Τούτο έπραξαν με αστραπιαία ταχύτητα δυο πιτσιρικάδες που αμφιβάλλω αν ήξεραν τι ήταν αυτά που έπιαναν στα χέρια τους.

Οι πιτσιρικάδες κρατάνε στα χέρια τους "σκληρό νόμισμα..."

Το γεγονός με τα δολάρια ασφαλώς και δεν είναι καινούργιο για τα πανηγύρια στην Ευρυτανία αλλά στη δύσκολη αυτή περίοδο που περνάμε, οπωσδήποτε προκαλεί εντύπωση και φυσικά ανεβάζει το ηθικό της ορχήστρας και των μαγαζιών που τσακίζονται στα κεράσματα. Παλαιότερα μάλιστα που οι ομογενείς που επισκέπτονταν την Ελλάδα ήταν περισσότεροι και λόγω της κοντινής χρονικής απόστασης από την μετανάστευσή τους, τα δολάρια ήταν σαν ένεση ζωής για τους χειμαζόμενους συγγενείς, στα μικρομάγαζα που φυτοζωούσαν τότε στα φτωχοχώρια αλλά και στις ορχήστρες των Ευρυτάνων που περίμεναν όλο το χρόνο ένα πανηγύρι με «Αμερικάνους» να ξελασπώσουν.

Μια παρέα ομογενών και ντόπιων Καλεσμενιωτών μπροστά στην εκκλησία...

Για την ιστορία με τους «Αμερικάνους» και τα δολάρια στα πανηγύρια ο πλέον αρμόδιος να μιλήσει, μεταξύ των άλλων βέβαια που έχει καταθέσει για την ιστορία των μουσικών της Ευρυτανίας και της ευρύτερης περιοχής, είναι ο μπάρμπα Γιάννης Μάκκας χωρίς την πρόσκληση του οποίου δεν θα τύχαινα μπροστά σε αυτή την ξεχωριστή στιγμή και τον οποίο ευχαριστώ και από τούτη τη γωνιά του διαδικτύου. Όπως ευχαριστώ επίσης και τους φίλους, παλιούς και καινούργιους από το Καλεσμένο και εύχομαι ολόψυχα και του χρόνου να σκορπιστούν στον αέρα του πανηγυριού περισσότερα δολάρια αλλά και κανένα ευρώ…

Ο Μπάμπης και η Αθανασία Γαλανού μπροστά στην ψησταριά τους...

ΑΘΗΝΑ, 24092011