ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΧΩΜΑΤΕΡΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Για να βλέπουμε και γιατί μιλάμε, στολίζω αυτές τις σκέψεις με λίγες φωτογραφίες από την προχθεσινή ανάβαση – προσκύνημα του ΕΟΣ Καρδίτσας στην Καράβα χωρίς φυσικά να κρύβω τον καημό μου που δεν μπόρεσα να τους ακολουθήσω. Σας προτείνω με την πρώτη ευκαιρία να πάρετε το μονοπάτι που οδηγεί σε αυτή την υπέροχη κορυφή των Αγράφων.

Είναι αδιανόητο, για τους ντόπιους αλλά και σε όσους αγαπούν και επισκέπτονται τα Άγραφα και όλα τα ελληνικά βουνά καθώς οι κορυφές, τα διάσελα, τα λιβάδια, τα ποτάμια και τα μονοπάτια γι’ αυτούς είναι συνυφασμένα με την βουνίσια αδρότητα της Άνω Ελλάδας, να τα δουν φυτεμένα με τερατώδεις ανεμογεννήτριες που θα κομματιάζουν και θα ακυρώνουν τον ουρανό της δικής τους μικρής πατρίδας, τον ουρανό  που τους στέργει, τους εμπνέει και κατοικείται από τις ψυχές μιας ατέλειωτης σειράς προγόνων που επί αιώνες πάλεψαν να ημερώσουν τον τόπο για να ζήσουν και να προκόψουν.

 Ο πρώτος κατά τον ελληνικό Μύθο που κατοίκησε στα Άγραφα ήταν ο Βοιωτός βασιλιάς Αθάμας, ο οποίος για ένα φοβερό αμάρτημά του, περιπλανήθηκε μέχρι να βρει έναν τόπο να μοιραστεί την τροφή του με τα άγρια θηρία και αυτός ο τόπος ήταν τα Άγραφα. Εκεί εξιλεώθηκε, εγκαταστάθηκε και έκανε οικογένεια. Ο αρχαίος αυτός μύθος δείχνει καθαρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι εκείνης της εποχής να κατακτήσουν τα άγρια Άγραφα και να δημιουργήσουν εστίες και οικισμούς που διατηρούνται ως τα σήμερα.

Στην πραγματικότητα, οι πρώτοι που ανέβηκαν στα Άγραφα και την Πίνδο ήταν όσοι για τους δικούς τους λόγους ο καθένας ήθελαν να ζήσουν ελεύθεροι. Αυτοί πάλεψαν με τα άγρια θηρία και τα παραμέρισαν για να δημιουργήσουν μια σποριά χωραφιού και ένα λιβάδι, ένα πέτρινο καλύβι, ένα μαντρί και ένα αλώνι και για μια σειρά αιώνων λειτούργησαν ως η κιβωτός ελευθερίας για την πατρίδα και το έθνος. Σε αυτόν τον τόπο οι τελευταίες σελίδες ελευθερίας γράφτηκαν κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης και οι πιο πρόσφατες στην αντίσταση κατά των Γερμανών κατακτητών και δυστυχώς του τραγικού αδελφοκτόνου εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε εκείνον τον μεγάλο αγώνα.

Μετά τη δεκαετή πολεμική περιπέτεια (1940 – 1950) όλος ο τόπος πήρε τον κατήφορο καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να φεύγουν αναζητώντας καλύτερη τύχη αλλού και κυρίως ασφάλεια, γιατί η ελευθερία άρχισε να ζυγίζεται με άλλα μέτρα και κατά συνέπεια, ένας μετά τον άλλο οι δεκάδες οικισμοί και οι μεμονωμένες εγκαταστάσεις εγκαταλείφθηκαν και το γεγονός αυτό επηρέασε όλα τα χωριά τα οποία αποψιλώθηκαν από κόσμο και άρχισαν να σβήνουν. Στο μεταξύ, κι άλλες κοσμογονικές αλλαγές στην κοινωνία και οικονομία κυρίως αλλά και στο ενδιαφέρον της πολιτείας ήταν που ενέτειναν το πρόβλημα και η ζωή στα Άγραφα γέμισε δυσκολίες που δεν μπορούσαν εύκολα να αντιμετωπιστούν.

Σήμερα όμως που η εξέλιξη έχει προχωρήσει τόσο που δίνει απαντήσεις σε όλα σχεδόν τα ζητήματα που υποχρέωσαν τους Αγραφιώτες να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, ανιχνεύονται πράγματα που εμποδίζουν την επιστροφή τους και την προκοπή τους στην γενέτειρα.  Τη στιγμή μάλιστα που οι συνθήκες, στην οικονομία και την κοινωνία μοιάζουν με εκείνες που υποχρέωσαν τους πρώτους οικιστές των Αγράφων να αναμετρηθούν με τον άγριο τόπο και να τον ημερώσουν, αντί να πρυτανεύσει η άποψη της δημιουργίας μιας νέας «γης της επαγγελίας», οι κρατούντες  τεχνοκράτες έχουν άλλα σχέδια στο μυαλό τους.

Αντί να ενισχυθεί το ρεύμα της εγκατάστασης  νέων ανθρώπων στα χωριά τα οποία θα τα αναζωογονήσουν με τον κόπο τους και θα τα αναστήσουν με τις νέες ιδέες για τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την ενέργεια, το περιβάλλον κυρίως που η προστασία του αποτελεί και το ζητούμενο σε ένα κόσμο που έχει υποβαθμιστεί από την κακή και ολέθρια ανάπτυξη των προηγούμενων δεκαετιών, εκεί εντούτοις εθνικά και υπερτοπικά συμφέροντα επεργάζονται μια ανάπτυξη που ο χαρακτήρας της δεν διαφέρει από την περίοδο της ληστρικής αποικιοκρατίας και προωθείται χωρίς καν να ερωτηθούν οι τοπικές κοινωνίες ή εκμαυλίζοντάς της για να μπορέσουν να κάνουν εύκολα και πιο αποδοτικά τις δουλειές τους οι οποίες στοχεύουν στο εύκολο κέρδος και χωρίς να λογαριάζουν συνέπειες.

Ο λόγος για τα αιολικά πάρκα, «βιομηχανικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» (ΒΑΠΕ) όπως τις λένε αυτοί που τις προωθούν και σχεδιάζουν τα προαναφερόμενα συμφέροντα, να αναπτύξουν σε όλο το μήκος και το πλάτος των Αγράφων, διαλέγοντας μάλιστα και τα πιο προσβάσιμα και εύκολα για τις μετακινήσεις βουνά για να μειώσουν και άλλο το κόστος υποσχόμενοι ανταποδοτικά οφέλη  – χάντρες και καθρεφτάκια στους ιθαγενείς για να τους κλείσουν τα μάτια μπροστά στο τερατώδες σχέδιο καταλήστευσης και υποβάθμισης  ενός ακέραιου περιβαλλοντικά μέχρι σήμερα και με όλες τις προϋποθέσεις για μια εξαιρετικής ποιότητας παραγωγής προϊόντων για την επιβίωση των ανθρώπων ιδιαίτερου χώρου.

Ποιος θα τους σταματήσει; Θα μπορούσε κάλλιστα η Πολιτεία να ξαναδεί τα σχέδιά τους με άλλο μάτι συνεκτιμώντας και τις καταστάσεις που επικρατούν τελευταία στη χώρα από πλευράς οικονομικής και κοινωνικής απορρύθμισης, αλλά, δυστυχώς η πανίσχυρη γραφειοκρατία των αναπτυξιολόγων είτε είναι δεξιά, είτε είναι αριστερή, την ανάπτυξη τη βλέπει μόνο σαν κέρδος για λίγους και κάνει τα πάντα να προωθηθεί αυτή η καταστροφική άποψη του ξεπουλήματος της πατρώας γης και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Αφού η Πολιτεία δεν μπορεί, το χρέος να τους εμποδίσουν πια, αναλαμβάνουν οι τοπικές κοινωνίες. Στην ουσία όσοι ακόμη αισθάνονται πως είναι μέλη αυτών των κοινωνικών ιστορικών σχηματισμών σε όλη την Ελλάδα και να αντιτάξουν στα τραγικά σχέδιά τους ένα άλλο οικονομικό μοντέλο (αυτό που λειτουργούσε στον τόπο προσαρμοσμένο στις νέες εποχές) για να αναστηθεί ο τόπος και να γνωρίσει την πραγματική ανάπτυξη.

Πρόκειται για ένα σκληρό αγώνα και μια μάχη η οποία αν χαθεί, θα είναι και η τελευταία καθώς οι εγκαταστάσεις των τερατωδών ανεμογεννητριών στην αλπική και υποαλπική ζώνη των Αγράφων θα διαλύσει για πάντα τον παραγωγικό και περιβαλλοντικό ιστό τους και στο εξής, πολύ σύντομα θα μιλάμε για χωματερή με παλιοσίδερα σε ένα ρημαγμένο τόπο αλλά τότε θα είναι τραγικά αργά για τον τόπο και τους ανθρώπους του…

ΕΡΕΥΝΑ – ΜΕΛΕΤΗ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Διακήρυξη

Το «Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία των Αγράφων»  είναι μια συνεργασία φορέων και πολιτών, οι οποίοι ζουν και δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων. Αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση των μελών και συνεργατών του, ερευνά και μελετά τα στοιχεία των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στον ορεινό όγκο των Αγράφων με σκοπό την προστασία του φυσικού αποθέματος της περιοχής προς όφελος των κατοίκων και των μελλοντικών γενεών.

 Η εκμετάλλευση του ενεργειακού δυναμικού του ανέμου και των υδάτων με κατασκευές δυσανάλογων διαστάσεων ως προς το φυσικό περιβάλλον για το οποίο προορίζονται και χωρίς τον υπολογισμό των συσσωρευτικών επιδράσεών τους, χαρακτηρίζονται «βιομηχανικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» (ΒΑΠΕ). Αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα την μόνιμη αλλοίωση και καταστροφή  της ευαίσθητης και μοναδικής περιβαλλοντικά περιοχής των Αγράφων και γενικότερα της Νότιας Πίνδου, κάτι που είναι ενάντια στην μεγαλύτερη μερίδα της κοινής γνώμης και ενάντια στην κοινή λογική. Στην πράξη αποδεικνύεται ότι μέχρι τώρα η προώθηση των ΒΑΠΕ έχει γίνει χωρίς την προηγούμενη κατάλληλη και έγκυρη ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών ή και ενάντια στην ελεύθερη βούλησή τους.

    Η σχεδιαζόμενη κατασκευή ΒΑΠΕ σε όλον τον ορεινό όγκο και σε όλα τα ποτάμια της περιοχής έχει σαν αποτέλεσμα:

-          Την παραχώρηση της χρήσης δημόσιας γης και νερού προς όφελος κάθε είδους οικονομικών συμφερόντων με ταυτόχρονη στέρηση ή περιορισμό χρήσης τους από τους πολίτες, χωρίς πραγματικό όφελος γι΄ αυτούς αλλά ούτε για την εθνική οικονομία ή το περιβάλλον.

-          Την μόνιμη αλλοίωση του τοπίου που μετατρέπεται σε αισθητικό και περιβαλλοντικό έκτρωμα τόσο από τις κατασκευές όσο και από τα συνοδευτικά έργα (τεράστιοι δρόμοι, ισοπέδωση των κορυφογραμμών, κλπ), την δημιουργία μη αναστρέψιμης κατάστασης στις λεκάνες απορροής ρεμάτων και ποταμών.

-          Την ακύρωση κάθε άλλης μελλοντικής προοπτικής για εκμετάλλευση του ορεινού όγκου για δραστηριότητες που μπορούν να τονώσουν την τοπική οικονομία με άμεσο όφελος των κατοίκων, όπως ο εναλλακτικός, ήπιος τουρισμός και αγροτουρισμός (πεζοπορία-ορειβασία), η κτηνοτροφία με την ελεύθερη παραδοσιακή  μορφή, το παραδοσιακό κυνήγι- ψάρεμα, κλπ

-          Την έκθεση των δασικών οικοσυστημάτων σε καταστροφικούς κινδύνους όπως οι πυρκαγιές που προκαλούνται από βλάβες και αστοχίες των ανεμογεννητριών, τις αλλοιώσεις που συνεπάγεται η χωρίς δυνατότητα επανάκαμψης αποψίλωση, κυρίως στο αλπικό τμήμα.

-          Την περαιτέρω υποβάθμιση των δασικών οικοσυστημάτων με ασφυκτική πίεση στους τελευταίους πληθυσμούς άγριας πανίδας και ιχθυοπανίδας.

 Ζητάμε:

•Την έκδοση υπουργικής  απόφασης  αναστολής των προτεινόμενων έργων που βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης όσο και αυτών που βρίσκονται σε φάση κατασκευής για όλη στην υψηλού περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος περιοχή των Αγράφων και γενικότερα της νότιας Πίνδου. Οι επεμβάσεις αυτές αποδεδειγμένα βλάπτουν το περιβάλλον και  τα έννομα συμφέροντα των κατοίκων της περιοχής.

Η πολιτεία να αφουγκραστεί την αγωνία αλλά και τη βούληση των τοπικών κοινωνιών (μετά από έγκυρη ενημέρωση με ευθύνη της) και να προβεί ΑΜΕΣΑ σε τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας, η οποία, όπως ισχύει σήμερα, προωθεί φανερά σχέδια εκποίησης της γης και του υδάτινου πλούτου της πατρίδας μας αλλά και καταστρέφει το φυσικό μας περιβάλλον, προς όφελος ιδιωτικών συμφερόντων, αγνοώντας τη βούληση των τοπικών κοινωνιών.

•Την ανακήρυξη της περιοχής των Αγράφων και της νότια Πίνδου γενικότερα, ως περιοχή ελεύθερη από ‘’Βιομηχανικές Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας’’ πάνω από το δασοόριο των 800 μέτρων, ώστε να καταστεί πόλος έλξης για ένα μεγάλο ρεύμα τουριστών που αναζητούν  περιοχές αναλλοίωτου, ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, οι οποίες δεν έχουν αλλοιωθεί από Βιομηχανικές παρεμβάσεις.

•Την αλλαγή του ειδικού  χωροταξικού πλαισίου που εντάσσει αυθαίρετα  τον ορεινό όγκο της περιοχής των Αγράφων σε περιοχή αιολική προτεραιότητας.

•Πλήρεις περιβαλλοντικές μελέτες από ανεξάρτητους οργανισμούς. Σχετικά επισημαίνεται  ότι μελέτες που έχουν συνταχθεί από ιδιώτες και λήφθηκαν υπόψη για την έκδοση αντίστοιχων αδειών,  περιέχουν στοιχεία που καλύπτουν μόνο τους σκοπούς των προτεινόμενων έργων, που σήμερα δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα ή έχουν «δανειστεί» τέτοια στοιχεία από περιοχές διαφορετικές αυτών της κατασκευής των έργων,  με ότι αυτό συνεπάγεται για τον κίνδυνο διατάραξης του οικοσυστήματος και του φυσικού  περιβάλλοντος στις περιοχές των έργων.

•Την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων για τις λεκάνες απορροής ποταμών και ορεινών ρεμάτων με εκτίμηση της δυνατότητας φέρουσας ικανότητας των περιοχών για παραγωγή ενέργειας.

•Την προώθηση μικρής κλίμακας Α.Π.Ε στον ορεινό όγκο, με εκμετάλλευση πέραν των άλλων και της ηλιακής ενέργειας στις στέγες των οικοδομών, για αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση γεωργοκτηνοτροφικών μονάδων ή μονάδων τουρισμού, με την παραγόμενη ενέργεια που δεν χρησιμοποιείται να διοχετεύεται στην ΔΕΗ.

•Την κατασκευή αιολικών πάρκων και άλλων ΒΑΠΕ με κατασκευές μεγάλου μεγέθους, μόνο σε περιοχές  της πεδινής ζώνης  και μέχρι το δασοόριο των  800 μέτρων, κατά μήκος των εθνικών και επαρχιακών οδών και εκμετάλλευση περιοχών που έχουν ήδη ανθρωπογενές χαρακτήρα κάτι το οποίο γίνεται με επιτυχία σε άλλες χώρες.

•Τον συνυπολογισμό της παραγόμενης ενέργειας από όλα τα υπάρχοντα μεγάλα υδροηλεκτρικά για την επίτευξη των στόχων 20-20-20 για τις ΑΠΕ, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη, και ως εκ τούτου κατάργηση όλων των επιχορηγήσεων στην κατασκευή και παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από ΒΑΠΕ.

Τα μέλη που απαρτίζουν το «Δίκτυο φορέων και πολιτών για την προστασία των Αγράφων»:

- Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καρδίτσας (ΕΟΣΚ)

- Κυνηγητικός Σύλλογος Καρδίτσας

- Σύλλογος Δασολόγων  Νομού Καρδίτσας

- Οικόσφαιρα (Κίνηση για τον άνθρωπο και το περιβάλλον)

- Σπηλαιολογικός Όμιλος Καρδίτσας (ΣΟΚ)

- Σκοπευτικός Όμιλος Καρδίτσας

- Πολιτιστικός Σύλλογος Αμαράντου

- Μορφωτικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Νεράιδας

- Πολιτιστικός Σύλλογος Σαρανταπόρου

- Πολιτιστικός Σύλλογος Μολόχας

- Πολιτιστικός Σύλλογος Καροπλεσίου

- Λαογραφικός Αρχαιολογικός Πολιτιστικός Σύλλογος Οξυάς

- Κίνηση Πολιτών Καρδίτσας

ΑΘΗΝΑ, 22052015