«ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ» ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΒΡΕΤΤΟ

 

Η Βαρυμπόπη όπως την ξέραμε έπαψε να υπάρχει μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές πέρσι το καλοκαίρι. Οι εικόνες της φωτιάς  και των καμένων εκτάσεων θα στοιχειώνουν για μεγάλο διάστημα στη μνήμη μας ενώ το πλήγμα τόσο στο ανθρωπογενές τοπίο αλλά πολύ περισσότερο στο δάσος ήταν καταστροφικό και είναι άγνωστο πότε και αν θα ανασυνταχθεί. Οι επισκέψεις σε αυτό το όμορφο κομμάτι της Αττικής σταμάτησαν γιατί σε κανέναν δεν κάνει καρδιά να δει την περιοχή σαν ένα δάσος από καμένα κούτσουρα.

Ένας άνθρωπος όμως, ο διακεκριμένος φωτογράφος Τάσος Βρεττός άρχισε να το επισκέπτεται. Πρώτη φορά πήγε μια νύχτα με καταρρακτώδη βροχή και ανακάλυψε έναν άλλο κόσμο τον οποίο φωτογράφισε σε πολλές επισκέψεις και αυτές οι φωτογραφίες σε συνύπαρξη με εικόνες του ζωντανού δάσους και σε άλλα μέρη της Ελλάδας εκτίθενται από τις 4 Νοεμβρίου μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου στο κτίριο «Νόμπελ» στο Χαλάνδρι.  

Οι φωτογραφίες του Τάσου Βρεττού δεν φιλοδοξούν να αποτελέσουν μαρτυρίες ολέθρου, ωστόσο επισκέπτονται φυσικά σώματα που δεν υπάρχουν όπως υπήρξαν, καθώς η πυρκαγιά αρχικά και η υλοτόμηση κατόπιν άλλαξαν δραστικά τα φυσικά δεδομένα των περιοχών τους. Σώματα που συγκρατούν την αύρα και τα σημάδια του βαθέος χρόνου και της ιστορίας απ’ όπου προέρχονται, όσο κι εκείνα της συγκυρίας και της βίας που τα διαμόρφωσε. Ο Βρεττός επισκέπτεται δάση, καταστραμμένα ή θάλλοντα αλλά πάντως αναπόσπαστα δεμένα με τις ατμόσφαιρες που τα συνέχουν, μεταφέροντας τελικά με το έργο του το πρόβλημα της (ανα)παράστασής τους και το αίνιγμα της σύστασής τους. Χρησιμοποιώντας την φωτογραφία δημιουργεί ένα σύμπαν εικόνων σε κίνηση, για να υπαινιχθεί τον διαφεύγοντα συμβολικό ορισμό του δάσους και της συναρπαστικής ζωής που το συνεμψυχώνει και εξαρτάται από αυτό. Για να συναντήσει τα δάση στην περιπέτειά τους, ως συναλλογενή δίκτυα ανταλλαγών και επικοινωνίας, αλλά και ως φαντάσματα, οργανισμούς διαταραγμένους, βίαια απομειωμένους και αποκομμένους από τον χρόνο, εξαιτίας ανθρώπινων εξτρακτιβιστικών πρακτικών, ατομικής αδιαφορίας και συλλογικής άγνοιας.

Το αίνιγμα του δάσους παρουσιάζεται στον άγνωστο και αδιαμορφοποίητο ακόμη χώρο του κτιρίου «Νόμπελ» στο Χαλάνδρι, όπου σύντομα θα δημιουργηθεί νέος δημοτικός χώρος πολιτισμού. Η έκθεση αναπτύσσεται σε συστάδες, ξέφωτα και μονοπάτια εντός της ατελούς και λαβυρινθώδους κατασκευής από μπετόν, σε μια παράδοξη επίσκεψη και αντιστροφή της περίφημης καλύβας του Χ. Ντ. Θορώ «Γουόλντεν», καθώς εδώ ο χώρος γίνεται ορμητήριο για μια εσωτερική ανακάλυψη του δάσους, από το οποίο άλλωστε εμπνέεται και στοιχειώνεται ιστορικά η ανθρώπινη στέγη. Χρησιμοποιώντας διαφορετικά οπτικοακουστικά μέσα και υλικά η έκθεση προεκτείνει το περιεχόμενό της σε προβληματισμούς σχετικούς με τη σύγχρονη εμπειρία του δάσους (ψηφιακή και φυσική), με τη διαμεσολαβημένη και εξιστορημένη εκδοχή του, με την επισφαλή πραγματικότητα και συμβιωτική οικονομία των οικοσυστημάτων που το συμπλέκουν, με την τέχνη της προσοχής και την πολιτική της δικαιοσύνης που του οφείλεται. Με άλλα λόγια, και με αφετηρία το καμένο δάσος, η έκθεση/δράση επιδιώκει να ανοίξει μια άλλη προοπτική, μια νέα διακριτή λογική για το πώς οι σκέψεις του δάσους μπορεί να προχωρούν μέσα από εμάς.

 

Αναπόσπαστο τμήμα της έκθεσης «Το Αίνιγμα του Δάσους» αποτελούν διαθεματικές συμμετοχές οι οποίες, με αφορμή επιστημονικές ανακαλύψεις, ανθρωπολογικές προσεγγίσεις, καλλιτεχνικές & ακτιβιστικές δράσεις, ακόμα και νομοθετικές πρωτοβουλίες, προχωρούν πέρα από τη συνήθη ειδυλλιακή θεώρηση και το αποικιοκρατικό φαντασιακό που έχει κατασκευάσει ιστορικά το δάσος ως ένα «άλλο», αντικείμενο εκμετάλλευσης ή αγαθοεργίας. Ρίχνουν νέο φως στη νοημοσύνη των δέντρων, στο δάσος ως πηγή γνώσης και τροφής, στην αυτενέργεια, τα τελετουργικά και τα δικαιώματα της δασικής φύσης εκτός ή εντός του αστικού ιστού. Εστιάζουν με παραδείγματα και ιστορίες στην εμπλοκή ανθρώπινων και μη στοιχείων σε ένα «εμείς» ανοιχτό, απρόβλεπτο και ελπιδοφόρο με την ισότιμη παρουσία του δάσους.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Κτίριο «Νόμπελ» –– χώρος πολιτισμού Δήμου Χαλανδρίου / Ήβης 30 & Τυμφρηστού,  15234 Χαλάνδρι. Mετρό – γραμμή 3 , στάση Χαλάνδρι | ΟΑΣΑ, γραμμή 447, στάση Αρδηττού

-          «Το αίνιγμα του δάσους» οργανώνεται από τον Δήμο Χαλανδρίου και  την ερευνητική—καλλιτεχνική κολεκτίβα ΣΑΠΡΟΦΥΤΑ  με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της The Newtons Laboratory, με τη χορηγία της Δημοτικής επιχείρησης του Δήμου Χαλανδρίου, ΦΛΥΑ Α.Ε και με τη χορηγία της Karavias  Underwriting Agency S.A για την ασφάλιση των έργων.

 Περισσότερα στο https://www.chalandri.gr/.../2022/10/GREEK-PRESS-VRETTOS.pdf

ΑΘΗΝΑ, 11112022