ΑΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΧΤΗ...

Συνηθίζουμε τέτοιες ημέρες να κάνουμε τους απολογισμούς για τη χρονιά που πέρασε και να βάζουμε στόχους για την επόμενη, πιστεύοντας πάντα ότι αυτοί θα επιτευχθούν και μετά από δώδεκα μήνες κάνουμε πάλι το ίδιο και τούτο συνεχίζεται και την μεθεπομένη χρονιά και αυτή που θα ακολουθήσει μέχρι να συμβεί το μεγάλο θαύμα.  Έτσι χρόνο με το χρόνο σωρεύονται όνειρα, σχέδια, απογοητεύσεις που βαραίνουν τον νου και την καρδιά μέχρις εσχάτων καμιά φορά οπότε λύνεται οριστικά η σύμβαση του ανθρώπου με τα εγκόσμια και σβήνουν όλοι οι παλιοί λογαριασμοί και παύουν οι εκρεμότητες μιας ολόκληρης ζωής.

Ενώ έτσι έχουν τα πράγματα, οι άνθρωποι εντούτοις λογαριάζουν χωρίς το απρόοπτο που θα δώσει τη μεγάλη λύση σε αυτά τα ζητήματα και συνεχίζουν να κάνουν σχέδια αψηφώντας κάθε τι που θα έστεκε εμπόδιο στην υλοποίησή τους. Αυτό είναι όμως και το μυστικό που δίνει συνέχεια στη ζωή, προσφέρει μια πλάτη για κάθε ανήφορο και δείχνει ένα μονοπάτι για να μη χαθεί κάποιος στο δάσος με τα δέντρα που προκαλούν φόβο και τις σκοτεινές γωνιές όπου ελλοχεύουν λογής – λογής πνεύματα και περίεργα ξωτικά.

Όλη η ζωή μας κινείται μέσα σε ένα τέτοιο δάσος το οποίο δεν είναι απαραίτητο να έχει δέντρα αλλά μπορεί να είναι γεμάτο κτίρια, άλλα μικρά κι άλλα μεγάλα, άλλα όμορφα κι άλλα να μοιάζουν με φυλακές, το λιγότερο. Έτσι είναι η πόλη, η κάθε πόλη. Γεμάτη φόβους που ξεφυτρώνουν από κάθε γωνιά της με τόσα προσωπεία που δεν μπορεί να φανταστεί ο νους και με τον τρόπο τους, άλλοτε ανοίγουν δρόμους κι άλλοτε τους κλείνουν.

Είναι μια ζούγκλα λένε η πόλη, όπου ευδοκιμούν κάθε είδους καταστάσεις, χαρακτήρες, συνήθειες και όποιος δεν έχει την κατάλληλη αρματωσιά ή την πρόνοια να βλέπει με τέσσερα και δεκατέσσερα μάτια μπορεί να χαθεί, μεταφορικά και πραγματικά. Ή το απλούστερο,  να χάσει το δρόμο του και από τις κεντρικές λεωφόρους και τις φωτισμένες πλατείες να βρεθεί χωρίς να το καταλάβει σε απόμερες γειτονιές όπου κυριαρχεί το σκοτάδι και έτσι να μην μπορεί να βρεί τον δρόμο της επιστροφής στη γωνιά του.

Έχουν πάψει από καιρό οι άνθρωποι να βάζουν σημάδια για το δρόμο της επιστροφής στον ασφαλή χώρο τους όταν βρεθούν σε κάποια ανάγκη ή βλέπουν πως δεν μπορούν να βαδίσουν παραπέρα. Αν και οι περισσότεροι έχουν διδαχθεί ή έχουν ακούσει για τον μίτο, το κουβάρι που χρησιμοποίησε ο Θησέας για να μη χαθεί στον Λαβύρινθο και τον φάει ο Μινώταυρος, έχουν ξεχάσει όχι μόνο τη σημασία του αλλά και πώς να το κρατάνε στα χέρια τους. Σε αυτό μεγάλη ευθύνη έχει και το γεγονός ότι πολλές φορές αφήνουν την τύχη τους στα χέρια των άλλων και ακολουθούν τα σημάδια που οι άλλοι πάλι έβαλαν για λογαριασμό τους και χωρίς να λάβουν υπ’ όψιν του καθενός τις ιδιαιτερότητες.

Κι όσοι πάλι κάνουν όπως ο Κοντορεβυθούλης στα παραμύθια, ρίχνουν ψίχουλα δηλαδή να θυμηθούν το μονοπάτι στο δάσος, κι αυτοί δεν είναι βέβαιοι πως δεν θα βρεθεί ένα κοπάδι από σπουργίτια ή άλλα πουλιά και θα χορτάσει με αυτά, αδιαφορώντας αν έτσι σβήνουν τα σημάδια που με τόση λαχτάρα έβαλε κάποιος να μη χάσει το δρόμο. Η εικόνα των σπουργιτιών που μπούκαραν από την μισάνοιχτη πόρτα στο σπίτι έρχεται να επιβεβαιώσει ακριβώς αυτή τη σκέψη αλλά και να θυμίσει από την άλλη, πως ένας ολόκληρος κόσμος έχει ανάγκη αυτά τα ψίχουλα.

ΑΘΗΝΑ, 30122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35. 

ΤΑ ΑΙΩΝΙΑ ΑΓΡΑΦΑ

Η "Κοιμωμένη" όπως φαίνεται από το Τροβάτο.

Ως Έλληνες,  τους θεούς μας τους βάλαμε να μας κοιτάζουν από ψηλά, από τις κορυφές των βουνών που στεφάνωναν την πατρίδα μας. Έτσι ο Δίας στην κορυφή της Ίδης γεννήθηκε και στον Όλυμπο, στο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας εγκαταστάθηκαν κατόπιν όλοι οι υπόλοιποι, μεγάλοι, μικροί, θεότητες, ημίθεοι να μας επιβλέπουν και καμιά φορά να μας σκανδαλίζουν. Στον Παρνασσό πάλι, στους απώτατους για την ιστορία χρόνους, μετά τον δικό μας κατακλυσμό, με πέτρες που έριχναν πίσω τους περπατώντας ο Δευκαλίων και η Πύρρα, δημιουργήθηκε το γένος των ανθρώπων που μέχρι σήμερα υπάρχει στην γη. 

Πανόραμα Αγράφων σπό την κορυφή της Λιάκουρας

Τα Άγραφα είναι από τα νεώτερα κομμάτια της δημιουργίας της Πίνδου στους κοντινούς γεωλογικούς αιώνες και έτσι οι κορυφές τους παραμένουν ακόμη αυχμηρές, σαν δαντέλλες γράφουν στον ορίζοντα. Τις χωρίζουν βαθύτατες λαγκαδιές που στις πλαγιές τους οι άνθρωποι ύψωσαν τοίχους για να συγκρατήσουν το λιγοστό χώμα για να φτιάξουν μικρούς κήπους για την διατροφή τους και αλλού, όπου μπορούσαν ξήλωσαν το αρχαίο δάσος για να σπείρουν σιτάρι, καλαμπόκι και στην άκρη άφησαν λίγο τόπο για το αλώνι.

Ο συνοικισμός Χοντέϊκα στο βάθος του ρέματος

 Όπου έτρεχε λίγο νεράκι, εκεί κοντά έχτισαν τα σπιτοκάλυβά τους κι έπλεξαν με κλαριά μαντριά για τα λιγοστά ζωντανά τους. Δεν είχαν πολλά γιατί ο τόπος δεν ήταν έφτανε και σε κάποιες περιόδους παρουσίασαν και υπερπληθυσμό γιατί εκεί κατέφυγαν όλοι όσοι στην Ελλάδα ήθελαν να ζήσουν ελεύθεροι ή άλλοι για να κρυφτούν. Το μαρτυρούν οι δεκάδες έρημοι και χωνεμένοι από το δάσος οικισμοί γύρω από τα σημερινά χωριά και τα τοπωνύμια τους που φεύγοντας οι γέροντες από τα χωριά κανένας δεν θα τους θυμάται.

Το χωριό Άγραφα όπως φαίνεται από την κορυφή του Κουκουρούντζου

Η πληθυσμιακή αποψίλωση των Αγράφων μετά την φοβερή δεκαετία 1940 – 1950 ήταν πρωτοφανής και για τούτο σαφώς ευθύνονται η Κατοχή και ο Εμφύλιος που στα χώματά τους κράτησε 10 χρόνια με τραγικές συνέπειες για τους ανθρώπους, τα σπίτια τους και τα κοπάδια τους. Από τον υποχρεωτικό δε τριετή εκπατρισμό το 1947 όλων των κατοίκων στον κάμπο και τις πόλεις της Θεσσαλίας οι μισοί δεν γύρισαν πίσω στα χωριά τους και στα χρόνια που ακολούθησαν τράβηξαν και τους περισσότερους χωριανούς κοντά τους. 

Μετά τον εσπερινό στον Αί Γιάννη Θεολόγο στα Μεγάλα Βραγγιανά.

Έφευγαν αρκετοί και πριν το ’40 για ευκαιριακές δουλειές αλλά πάντα γύριζαν να περάσουν κάποιους μήνες στο σπίτι τους στο οποίο φυσικά και δεν σταματούσε καμία δραστηριότητα καθώς πίσω έμειναν γυναίκες, παιδιά, γέροντες. Ελάχιστοι έριχναν μαύρη πέτρα πίσω τους και τα ονόματά τους τα συζητήσουν οι χωριανοί σαν κακό παράδειγμα. Στα ξένα επίσης λίγοι πήγαν εκείνα τα χρόνια και οι περισσότεροι απ’ αυτούς χάθηκαν, κανένα δεν τους ξαναείδε. Εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους Ευρυτάνες κυρίως που ολόκληρα χωριά μετανάστευσαν στην Αμερική, οι Αγραφιώτες παραπέρα από την Καρδίτσα δεν περπάταγαν και αν πήγαιναν ποτέ, βιάζονταν να γυρίσουν πίσω στα χωριά τους και στα σπίτια τους.

Βασίλης Χαλιμούρδας, το πνεύμα των Αγράφων.

Ένας από τους βασικούς λόγους γι’ αυτό ήταν η αίσθηση της ελευθερίας που είχαν και την οποία, ο λιτός τρόπος της ζωής τους την ενδυνάμωνε. Δεν ένοιωθε καλά ο Αγραφιώτης στο ίσιωμα, βούλιαζε το πόδι του στη σκόνη και στη λάσπη και γι’ αυτό προτιμούσε να περπατάει στα μονοπάτια των βουνών του. Δεν ανάσαινε καλά στον κάμπο, ήθελε να τα πνευμόνια του να γεμίζουν από τον αέρα που κατεβάζουν οι κορυφές κι ας είχε για την πόρευσή του τα μισά και λιγότερα απ’ ότι είχε ο Καραγκούνης στον τόπο του. Η παροιμιώδης φτώχεια που συνόδευε τη ζωή των ανθρώπων αλλά και των ζωντανών στ’ Άγραφα διαμόρφωσε όχι μόνο και τον ανυπότακτο και πολύστροφο χαρακτήρα τους αλλά και την αντοχή τους σε όλες τις κακουχίες που μπορεί να προσφέρει ο τόπος τους.

Πανηγύρι στα Καμάρια, της Παναγίας Προυσιώτισσας.

Τις ραγδαίες κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές που ακολούθησαν την δεκαετία 1940 – 1950 ακολούθησαν και οι Αγραφιώτες πιο διστακτικά από τους άλλους Έλληνες στην αρχή αλλά στο τέλος αυτοί ήταν που εγκατέλειψαν ολοσχερώς τον τόπο τους καθώς εκεί μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 δεν είχαν ούτε δρόμο, ούτε ηλεκτρικό ρεύμα. Όταν αυτά τα αγαθά πέρασαν τα σύνορα των Αγράφων ο κόσμος είχε φύγει και τα απολαμβάνουν μόνο οι λιγοστοί εναπομείναντες και φυσικά οι απόδημοι που τα επισκέπτονται στις γιορτές και το καλοκαίρι που τα χωριά γεμίζουν ακόμη κόσμο και γίνονται και ωραία πανηγύρια.

Σπίτι χωρίς μέλλον στο συνοικισμό Βαλάρι.

Τα πανηγύρια είναι στην ουσία τα μεγάλα ανταμώματα των Αγραφιωτών και με αυτό τον τρόπο τιμούν τον τόπο τους και τους προγόνους τους. Εκεί συζητιούνται ακόμη διάφορα θέματα που αφορούν τα χωριά αλλά κυρίως αυτά τα ανταμώματα λειτουργούν ως ασκήσεις μνήμης για πρόσωπα και πράγματα που λείπουν από τον τόπο και προσπαθούν να συνδέσουν άλλοτε επιτυχώς, αλλά τις περισσότερες φορές ματαίως το παρελθόν με το παρόν ενώ το μέλλον δεν τους απασχολούσε και τόσο, καθότι πίστευαν πως τ’ Άγραφα, όπως όλα βουνά δεν γερνάνε και θα τα βρίσκουν πάντα εκεί όταν επιστρέφουν.

Αλώνι που ρημάζει στα Μεγάλα Βραγγιανά.

Κάποιοι ασφαλώς τα βλέπουν σαν τουριστικό προορισμό και είναι, καθώς τα Άγραφα έγιναν ένας αγαπημένος προορισμός για τους ορειβάτες όλων των κατηγοριών και τους λάτρεις της φύσης καθώς αυτή στο μεγαλύτερο μέρος τους παραμένει άθικτη. Σε αυτό βοήθησε πολύ η λίμνη Πλαστήρα που και η φήμη που έχει αποκτήσει εδώ και χρόνια και η επιθυμία πολλών επισκεπτών της να γνωρίσουν την φύση και τις κορυφές γύρω της. Έτσι, ο προσανατολισμός των μικρών κοινοτήτων που έχουν απομείνει εκεί αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης τελευταία είναι να διορθωθούν ότι λάθη έγινα στο παρελθόν και να παραμείνουνμε προσεκτικά βήματα και τις κατάλληλες προϋποθέσεις τα Άγραφα, η Κιβωτός της ορεινής Ελλάδας. Το γεγονός επιδοκιμάζουν και συντάσσονται μαζί τους όσοι αγαπούν και θέλουν να μείνουν αιώνιο σύμβολο της ελευθερίας και της αμόλυντης φύσης.

Τα Καμάρια χιονισμένα.

Το πρόβλημα στην περίπτωση είναι ο άστοχος και ύποπτος σχεδιασμός από μέρους της Πολιτείας ανάπτυξης Βιομηχανικών Αιολικών Πάρκων σε όλες τις κορυφές για παραγωγή ενέργειας. Το περιτύλιγμα της πρότασης είναι ελκυστικό για πολλούς ντόπιους που δεν έχουν καλή ή ελλειπή πληροφόρηση και φυσικά προωθείται από τους θιασώτες της «πράσινης ανάπτυξης» που λειτουργούν ως πράκτορες μεγάλων εργολαβικών συμφερόντων και αντιπρόσωποι μεγάλων βιομηχανιών της Ευρώπης. Εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των ντόπιων για δουλειά οι πράκτορες αφόρητα πιέζουν τους πολιτικούς και επηρεάζουν πολύ τους τεχνοκράτες των Υπουργείων με στόχο να παραμερίσουν όλα τα εμπόδια και οι μπουλντόζες να ξεκινήσουν ένα πρωί και να ισοπεδώσουν όλες τις κορυφές.

Το Καραλέϊκο καλύβι τσακισμένο από έναν έλατο.

Είναι στο χέρι των Αγραφιωτών και των φίλων των Αγράφων να τους εμποδίσουν. Πρώτα γιατί είναι ένα απροκάλυπτο περιβαλλοντικό έγκλημα και κατά δεύτερον γιατί προσβάλλεται η ιερότητα των τόπου και της μνήμης όλων των γενεών που έζησαν εκεί και της ελευθερίας που διατήρησαν χάρη στην αγκαλιά που τους πρόσφεραν οι κορυφές. 

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ, Χειμώνας 2018.

ΥΓ. Οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες κατά την τετραετία 1999 - 2003 που ανέβαινα συχνά στα Άγραφα και αποτελούν ένα υλικό που σύντομα θα εμφανιστεί σε μια έκδοση με τον τίτλο "Τα Άγραφα των χρωμάτων". 

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΝΟΤΕΣ ΑΠΟ ΜΑΡΑΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ

Φυσικά και δεν περιμένουν την περίοδο των εορτών οι μικροί μουσικοί από τις Βαλκανικές κυρίως χώρες να βγουν για μεροκάματο στους δρόμους της Αθήνας. Τους βλέπουμε όλο σχεδόν το χρόνο να κινούνται σε όλη την Ερμού, καθώς παρά τις συνέπειες τις κρίσης στα εισοδήματα των πολιτών παραμένει ο πιο λαμπερός και λουσάτος δρόμος της πόλης.

Αυτό είναι που προσελκύει πλήθος ατόμων που επενδύουν άλλοι στον ανθρωπισμό των περαστικών, άλλοι στον οίκτο και τη συμπόνια ενώ δεν λείπουν και αυτοί που ψάχνουν θύματα να τους αφαιρέσουν κάτι που μπορεί να βγάλουν λίγα ευρώ από την μεταπώληση . Τέτοια αντικείμενα είναι κυρίως τα κινητά τηλέφωνα που οι επιτήδειοι καταφέρνουν να πάρουν χωρίς να τους πάρει είδηση το θύμα. Οι ίδιοι τύποι βέβαια έχουν και το νου τους στις τσάντες των γυναικών αλλά και τις τσέπες των ανδρών και οι οποίοι σαρώνουν ανά πάσα στιγμή τους περαστικούς και αλλοίμονο σε όποιον μπει στο στόχο. Ο κόσμος ακούει καθημερινά για τα κατορθώματά τους αλλά όταν κατεβαίνει στην Ερμού και γενικά στο εμπορικό κέντρο είναι βέβαιο πως κάποιοι θα επιστρέψουν σπίτι τους πικραμένοι. 

Ας αφήσουμε όμως τους κλέφτες και να σταθούμε σε μια άλλη ομάδα των ανήλικων μουσικών που βγάζει μεροκάματο από το οποίο μόνο ψίχουλα μένουν στην τσέπη τους καθώς οι «μεγάλοι» είναι αυτοί που μαζεύουν τις εισπράξεις μόλις τελειώσει η βάρδια και αυτό γίνεται συνήθως όταν πέφτουν τα ρολά στα μαγαζιά και αραιώνει η κίνηση στους δρόμους. Οι μικροί, μερικοί από τους οποίους λίγοι ξέρουν από μουσική ενώ οι περισσότεροι φαίνεται πως έκαναν υπερεντατικά για να βγουν στην πιάτσα, έρχονται συνοδευόμενοι κάθε πρωί από τους «μεγάλους» που ανάλογα την δύναμη που έχει ο καθένας μοιράζουν τα πόστα και ουδείς μπορεί να βάλει εκεί δικό του γιατί ο καυγάς που θα γίνει, σε κάποιο απόμερο σημείο της πόλης σίγουρα δεν θα έχει καλή κατάληξη. 

Έτσι βλέπουμε πολλούς μικρούς μουσικούς, αγόρια συνήθως αλλά καμιά φορά και κορίτσια να παίζουν πάντα στο συγκεκριμένο σημείο. Το αλλάζουν μόνο όταν αποφασίσουν οι «μεγάλοι» – είναι ολοφάνερο πως αυτοί δεν είναι οι γονείς τους ή συγγενείς αλλά αφεντικά και λέγονται πολλά για τον τρόπο που δίνουν δουλειά και πως ελέγχουν μη και συμβεί κάτι απρόοπτο και χάσουν τόσο τη θέση στη μοιρασιά της πιάτσας, όσο και το κεφάλαιο που διέθεσαν. Συνήθως, λένε κάποιοι που γνωρίζουν αυτή την πιάτσα αυτού του είδους επαιτείας, αυτά τα παιδιά είναι νοικιασμένα από την πατρίδα τους ακόμη και τα φέρνουν να δουλέψουν στις γιορτές. Πως έρχονται, που μένουν, πως περνάνε τη νύχτα τους, τι μεροκάματο βγάζουν και πότε τα επιστρέφουν πίσω,  κανένας δεν ξέρει ούτε μπορεί να μάθει γιατί στην όλη ιστορία όλα τα στόματα είναι σφιχτά κλεισμένα.

 Αυτό που ξέρουν όμως όλοι όσοι παρατηρούν συστηματικά αυτά τα πράγματα στο κέντρο της πόλης είναι ότι κάθε λίγο αλλάζουν οι μικροί μουσικοί, γιατί τα «αφεντικά» γνωρίζουν πως ο κόσμος βαριέται να ρίχνει κέρματα στους ίδιους και τους ίδιους και τους αλλάζουν πιάτσα, πιθανώς και χώρα για δουλειά. Εκτός αυτού, ένας λόγος είναι η αντίληψη πως όσο πιο μικροί σε ηλικία είναι οι μουσικοί τόσο περισσότερα κέρδη έχουν και αυτό ανεξάρτητα αν μικρός ή το κοριτσάκι καμιά φορά γνωρίζει μουσική η απλά γραντζουνάει μια κιθάρα ή ανοιγοκλείνει ένα ακορντεόν. 

Σημασία γι’ αυτούς έχει η συμπόνια που μπορεί να εκπέμψουν και απ’ αυτή εξαρτάται το μεροκάματο στο κρύο πεζοδρόμιο της Ερμού από το οποίο δεν μπορούν να απομακρυνθούν γιατί κάπου στη γωνία παραμονεύει με μάτια δεκατέσσερα το αφεντικό και κάτι τέτοιο θα έχει συνέπειες, για τις οποίες με κάποιο τρόπο σίγουρα θα έχει προειδοποιηθεί ή θα τις έχει βιώσει. Κι αν δεν το ξέρει ό ίδιος, όλο και κάποιος άλλος από την κομπανία θα τον πληροφορήσει να μην το τολμήσει γιατί θα το μετανιώσει.

ΑΘΗΝΑ, 19122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35

ΜΟΝΟ Η ΒΡΟΧΗ ΔΕΝ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Ανέκαθεν, από την στιγμή που ως σύνθεση ποικίλων και διαφόρων συμφερόντων ή αδυναμιών των ανθρώπων συγκροτήθηκε η πρώτη πόλη στην ιστορία του κόσμου, αυτή υπήρξε κι ένας χώρος διαρκών αντιπαραθέσεων. Ισχυροί - ταπεινοί, πλούσιοι -φτωχοί, νέοι – ώριμοι αμφοτέρων φυσικά των φύλων· πλήθος αντιθέσεων που εκφράζονται καθημερινά μέσα στα σπίτια αλλά κυρίως στο δημόσιο χώρο όπου όλοι έχουμε και το δικαίωμα της κριτικής, διαμορφώνουν το πρόσωπο της πόλης και επηρεάζουν τη λειτουργία της.

Οι αντιθέσεις  αρδεύουν και την ζωή της πόλης, ακόμη και αν αυτές ξεπερνούν καμιά φορά την ανοχή μιας μερίδας πολιτών, βοηθάνε όμως να αναπτύσσεται ένας διάλογος, στόχος του οποίου υποτίθεται πως είναι το γενικό καλό, η ευημερία, η ευταξία, η δημοκρατία. Πράγματα αυτονόητα αλλά και συχνά παρεξηγημένα από μερίδες πολιτών που είτε λόγω συμφερόντων ή ιδεολογίας αρκετά συχνά, τα αμφισβητούν θεωρητικώς ή και εμπράκτως. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι εμφανές, το ζούμε εδώ και χρόνια και έχει σημαδέψει όχι μόνο όλους τους τοίχους της πόλης αλλά και τις ψυχές των ανθρώπων της. 

Μια περίοδος που ανθούν ιδιαίτερα οι αντιθέσεις, είναι αυτή που προηγείται των εορτών και έχει να κάνει με παγιωμένες καταστάσεις οι οποίες παρά και την εθιμική υπόστασή τους, αποτελούν πάντα ευκαιρία για ανεξάντλητες συζητήσεις ειδικά στα κοινωνικά δίκτυα. Όπως για παράδειγμα η λειτουργία της αγοράς που αυτές τις ημέρες περιμένει να κινηθεί κάπως και ρεφάρει τις ζημιές της, ο εορταστικός διάκοσμος των δρόμων για τον οποίο φέτος μάλιστα έχουν γραφεί και ειπωθεί τόσα που αρκούν και για τα επόμενα χρόνια.

Όπως και να’ χει, αυτές τις ημέρες κατά παράδοση ζωντανεύει το λεγόμενο εμπορικό κέντρο της πόλης καθώς ένα έθιμο που καλλιεργήθηκε συστηματικά τις τελευταίες δεκαετίες θέλει τους Αθηναίους που ζουν σε μακρινά προάστια, τα βόρεια κυρίως και λίγο τα νότια να κάνουν οικογενειακή εκδρομή στο κέντρο της Αθήνας για περιήγηση κυρίως και συναντήσεις με φίλους. Για ψώνια, δεν συζητιέται καθώς ελάχιστα είναι πια τα  καταστήματα που θυμίζουν άλλες ακμαίες εποχές. Τα περισσότερα απ’ αυτά έχουν μετακομίσει στα βόρεια και να νότια προάστια και ότι άφησαν πίσω τους, είναι σκοτεινές βιτρίνες και κτίρια που ρημάζουν και χαρακτηριστική είναι η εικόνα της οδού Σταδίου όπου στο περισσότερο μήκος της λειτουργούν μόνο τράπεζες, ενώ το ίδιο περίπου συμβαίνει και στην Πανεπιστημίου και την Ακαδημίας. Έτσι, τα μόνα καταστήματα που έχουν κάποια κίνηση αυτές τις ημέρες είναι τα καφενεία, τα σουβλατζίδικα και λίγο τα βιβλιοπωλεία – όσα απ’ αυτά απόμειναν ανοιχτά κι αυτό επειδή έχουν φανατικούς πελάτες.

Μέσα σε αυτό το κλίμα παλεύουν να επιβιώσουν τα περισσότερα καταστήματα του κέντρου και ορισμένα φαίνεται δεν μπορούν να πάρουν άλλη παράταση ζωής, καθώς έστω και ένας πελάτης να μην μπορέσει να φτάσει σε αυτά, είναι ζημιά. Ο Δήμος όντως κάνει διάφορα πράγματα για να προσελκύσει κόσμο στο κέντρο αλλά μάλλον αυτοί που οι ιδέες εγκρίνονται, χρειάζονται πρώτα ειδικά σεμινάρια για την ζωή της πόλης, την ιστορία της, τον πολιτισμό της, τους ανθρώπους τους. Ωραία, λαμπερά, φωτεινά όλα αυτά που κάνουν, ενίοτε μάλιστα και προκλητικά για προκαλείται διάλογος αλλιώς μπορεί να περνούσαν απαρατήρητα, αλλά ξεκινώντας απ’ αυτά, στο τέλος καταλήγουμε να μιλάμε μόνο για την εορταστική ψυχαγωγία, λες και μόνο αυτή είναι που μπορεί να ζωντανέψει το κέντρο. 

Έτσι, το Σάββατο που όλοι περίμεναν να απλωθεί στο εμπορικό κέντρο η αίσθηση ότι σε δέκα ημέρες έρχονται τα Χριστούγεννα, ό Ετεοκλής (το χαϊδευτικό της προχθεσινής κακοκαιρίας) έριξε βροχή με το τουλούμι που λένε και τα έκανε όλα μούσκεμα και δυσκόλεψε πάρα πολύ όσους ήθελαν να περπατήσουν στο κέντρο ή να βγουν για ψώνια αλλά δεν μπορεί να του αποδοθεί καμιά ευθύνη για τα άδεια ταμεία. Αυτόν τον έστειλε ο χειμώνας να μας υπενθυμίσει τι εποχή περνάμε και μόλις τέλειωσε το έργο του έφυγε αφήνοντας άλλους να σκεφτούν πως και με ποιο τρόπο θα ζωντανέψει πάλι η Αθήνα…    

ΑΘΗΝΑ, 17122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35.    

ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ ΗΤΑΝ ΜΑΖΙ ΜΑΣ

Ημέρα αφιερωμένη στα βουνά η χθεσινή 11^η Δεκεμβρίου και δεν ήμασταν λίγοι όσοι θελήσαμε να την «γιορτάσουμε» με μια μεγάλη συγκέντρωση στο Μοναστηράκι και κατόπιν πορεία στην Αθήνα με κατάληξη στη Βουλή. Στόχος της συγκέντρωσης και της διαδήλωσης ήταν να γνωστοποιηθεί ο κίνδυνος που διατρέχουν όλα τα βουνά της χώρας από την σχεδιαζόμενη «αξιοποίηση». Ήτοι, την εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών πάρκων σε μεγάλα υψόμετρα και περιοχές που θεωρούνταν προστατευόμενες καθώς και την αποστράγγιση όλων των νερών για τη δημιουργία φραγμάτων χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι συνέπειες στη φύση και κυρίως να μην νοιάζεται κανένας για το τι θα απογίνουν αυτές εγκαταστάσεις όταν για κάποιο λόγο τεθούν εκτός λειτουργίας.

Το ζήτημα απασχολεί όλη την Ελλάδα και οι επί μέρους κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών και φορέων έχουν σχηματίσει πλέον ένα δίκτυο που προσπαθεί, κυρίως με την ενημέρωση των κατοίκων των περιοχών που έχουν μπει στο στόχο για το τι ακριβώς είναι οι λεγόμενες «ανανεώσιμες» πηγές ενέργειας και η «πράσινη» ανάπτυξη που προωθούν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, ντόπια και της αλλοδαπής. Με δέλεαρ ένα υποτυπώδες και ισχνό κέρδος για κάθε τόπο, οι πράκτορες των συμφερόντων αλωνίζουν την Ελλάδα και επιστρατεύουν με το μέρος τους όχι μόνο απελπισμένους χωρικούς αλλά και άλλους που υποτίθεται ενδιαφέρονται για τον τόπο τους δημιουργώντας έτσι ένα μηχανισμό που τους διευκολύνει στην πραγματοποίηση των σχεδίων τους. Στην περίπτωση, άλλοτε φανερά κι άλλοτε στα παρασκήνια, κινούνται αρκετοί άρχοντες της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης  καιροφυλακτώντας πάντα να πάρουν τη σωστή θέση όταν χρειαστεί.

Το πλέον προκλητικό στην υπόθεση των αιολικών πάρκων είναι η σχεδιαζόμενη εγκατάστασή τους στις κορυφές των Αγράφων, πράγμα που σκόνταψε στην σθεναρή αντίσταση πολιτών και ομάδων της Καρδίτσας και της Ευρυτανίας που δεν θέλουν να αλωθεί ο τόπος τους. Με εμπεριστατωμένες προτάσεις αλλά έργα που αποδεικνύουν το ενδιαφέρον, το «Δίκτυο Φορέων και Πολιτών για την προστασία των Αγράφων» έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να κρατήσει μακριά από τα Άγραφα τις μπουλντόζες των εργολάβων και να ενημερώσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού σε όλη την περιοχή και να αλλάξει την γνώμη πολλών πάνω στην χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα των αιολικών πάρκων που οι αεριτζήδες σχεδιάζουν να γεμίσουν όλες τις κορυφές.

Η καταρρακτώδης βροχή που έπεφτε σε όλη τη διάρκεια της πορείας δεν εμπόδισε την πραγματοποίησή της, αντιθέτως ενίσχυσε τη θέληση των διαδηλωτών από τους οποίους οι περισσότεροι ξέρουν τι θα πει βουνό χειμώνα και καλοκαίρι να προβάλλουν όπως πρέπει το ζήτημα. Ως φάνηκε, η χθεσινή συγκέντρωση και πορεία είναι η αρχή μιας σειράς κινητοποιήσεων στην Αθήνα και σε κάθε μέρος της Ελλάδας που απειλείται από την «πράσινη ανάπτυξη» και δεν θα σταματήσουν αν δεν περιοριστεί η αρπακτική διάθεση των επενδυτών δεν ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν η φύση και το ανθρωπογενές περιβάλλον σε οποιονδήποτε σχεδιασμό για την ενέργεια τόσο σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.

ΥΓ 1. Αναφέρομαι ειδικά στη συμμετοχή του «Δικτύου» στην χθεσινή συγκέντρωση γιατί με το πανό για την σωτηρία των Αγράφων στην κεφαλή της πορείας έδωσε το στίγμα όλης της διαμαρτυρίας που συμμετείχαν πολίτες, οργανώσεις και φορείς απ’ όλη την Ελλάδα. Όλοι από τους συμμετέχοντες αλλά και πολλοί άλλοι που θα ήθελαν να είναι μαζί μας αλλά δεν μπορούσαν, αναγνωρίζουν τη δράση του «Δικτύου» και η δράση του αποτελεί παράδειγμα.   

ΥΓ 2. Επειδή ο χρόνος τρέχει και τα πράγματα εξελίσσονται εντελώς απρόοπτα, ο Ακτήμων στο εξής δεν θα περιορίζεται μόνο στο ρεπορτάζ αλλά αναλαμβάνει δράση σε όλο το ζήτημα και ότι βλέπει, ακούει και μαθαίνει θα το διαβάζετε τακτικά στη σελίδα του.

ΑΘΗΝΑ, 12122019

Περισσότερες φωτογραφίες στο https://www.facebook.com/johnmoscho/media_set?set=a.10215815714809932&type=3

Ο ΓΙΓΑΝΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΑΛΙΓΚΑΡΟΣ

Τους αγαπάμε τους φίλους μας, τους στηρίζουμε και τους συμπονάμε που καθημερινά αντιμετωπίζουν μικρά ή μεγάλα μεγέθη της λογοτεχνίας, συνδιαλέγονται με ήσσονες και ελάσσονες ποιητές, πεζογράφους, εικαστικούς και ένα πλήθος που γράφει και θέλει να γίνει γνωστή η δουλειά του. Περισσότερο όμως τους αγαπάμε και τους θαυμάζουμε όταν από τους ύψος τους σκύβουν καμιά φορά να δουν και χαμηλά όπου άλλα πλάσματα γράφουν κι αυτά την δική τους πορεία. Άλλα με τα τέσσερα και την ουρά τους σαν τον ωραίο γάτο του Polis που ακούει, όταν θέλει βέβαια το όνομα Ισαάκ κι άλλα τα οποία έρπουν σε όποια επιφάνεια κι αν βρεθούν. Όπως ο σαλίγκαρος που βγήκε από την ψωραλέα πρασινάδα και ο άτυχος δυσκολεύεται να γλιστρήσει στο μαρμαρένιο δάπεδο.

Τον είδαμε πριν από λίγο στη σκάλα να παλεύει και τον βοηθήσαμε να φτάσει στο παρτέρι όπου σίγουρα θα είναι πιο ασφαλής γιατί ξέρουμε καλά πως λίγοι κοιτάνε που βαδίζουν και δεν αποκλείεται να γίνει σαν χλαπάτσα αν τον πατήσει κανένας βαρύς άντρας ή να γίνει αιτία να σωριαστεί κάποια κυρία με τακούνι αν τον πατήσει. Τον αφήσαμε ανάμεσα σε κάτι κλαριά ευχόμενοι να μην τον συναντήσει ο γάτος γιατί παραπέρα από σαλίγκαρους ή ακρίδες δεν ξέρει ο δύστυχος να κυνηγήσει εκεί που ζει και έχει κακομάθει με κροκέτες και κονσέρβες. 

ΑΘΗΝΑ, 09122019

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΣΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ» ΣΕ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ

Με τον συνεκδότη και Άρχοντα των εκδόσεων Βασίλη Χατζηϊκώβου, 

καλωσορίζουμε την επανέκδοση του βιβλίου «Ελεύθεροι στα Δεσμά των Αγράφων» 

στο βιβλιοπωλείο «Ναυτίλος» όπου μπορεί όποιος θέλει να το πρΟμηθευτεί. 

Κλείνουν πέντε χρόνια από τότε που εκδόθηκε το τελευταίο βιβλίο μου «Ελεύθεροι στα δεσμά των Αγράφων» και την πρώτη παρουσίαση του στην Καρδίτσα τέτοιες ημέρες το 2014.  Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου πενήντα συγχωριανοί, έτσι αποκαλώ πλέον τους κατοίκους της Νεράιδας (Σπινάσα) Δολόπων Καρδίτσας και τέως Ευρυτανίας, αφηγούνται την ζωή τους στον μεσοπόλεμο, την Κατοχή, την Αντίσταση, τον Εμφύλιο και τέλος, το κυριότερο, το πώς ανάστησαν το χωριό τους τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και πως συνέχισαν μέχρι που η κοινότητά τους άρχισε να διαλύεται και σιγά – σιγά να σβήνει.  

Η συζήτηση μαζί με αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους συνεχίστηκε μέχρι που κάποιοι πέταξαν στον ουρανό και μας βλέπουν από εκεί ψηλά πλέον. Η μνήμη τους όμως μένει άσβεστη και κάθε φορά που η κουβέντα έρχεται στα παλιά, τους ανακαλούμε νοερά στην παρέα να μας συμβουλεύσουν, να μας δείξουν πως κατάφεραν να επιβιώσουν εκείνα τα τραγικά χρόνια και να έχουν την δύναμη να ξαναφτιάξουν σπίτια, χωράφια, κοπάδια και κυρίως, κοινότητα ανθρώπων που παρά τις αναπότρεπτες απώλειες που υπέστη, υπάρχει ακόμη εκεί στις πλαγιές των Αγράφων και αποτελεί παράδειγμα πατριωτισμού.

Με λίγα λόγια, το βιβλίο το γράψαμε όλοι μαζί και αυτό αποτέλεσε την κιβωτό κατά κάποιο τρόπο της μνήμης για τη Νεράιδα, τα Άγραφα, την Ευρυτανία και την Καρδίτσα, για όλη την  ορεινή εν τέλει Ελλάδα στην οποία προστρέχουμε και τιμούμε ο καθένας με τον τρόπο του. Τα στοιχεία που αντλούμε από τις σελίδες τους, όπου περισσεύει ο αφηγηματικός λόγος των ανθρώπων που υπήρξαν πρωταγωνιστές ή απλά θεατές των γεγονότων της τραγικής δεκαετίας 1940 – 1950 είναι πολύτιμα για όλους, ντόπιους ή απόμακρους από τα Άγραφα.

Οι επόμενοι από μένα και τους φίλους και τους συγχωριανούς που με βοήθησαν να συγκεντρωθεί το υλικό του βιβλίου (πάνω από πέντε χρόνια κράτησε η δημιουργία του) θα έχουν στα χέρια τους ένα πολύτιμο αρχείο, στο χαρτί αλλά και σε ηχογραφημένες συνεντεύξεις, για να συνεχίσουν ένα άλλο έργο που θα αφορά τις επόμενες γενιές, πράγμα που έρχεται στην επικαιρότητα γιατί οι ορεινές κοινότητες  των Ελλήνων, όπως στη Νεράιδα κοντεύουν να σβήσουν. Μπροστά σε αυτή την τραγική πραγματικότητα, τις διαστάσεις της οποίας δεν θέλουμε να παραδεχτούμε, είναι τουλάχιστον υποχρέωση να καταγραφούν σε πρώτο λόγο οι αιτίες και όπως φαίνεται να είναι το έργο του χειμώνα.

Με το βιβλίο «Ελεύθεροι στα δεσμά των Αγράφων» το οποίο επανεκδόθηκε και κυκλοφορεί σε ορισμένα βιβλιοπωλεία στην Αθήνα, επιχειρούμε να δώσουμε μια συνέχεια καταγραφών από τις επόμενες γενιές για την νεότερη ιστορία των Αγράφων. Για όσους ενδιαφέρονται να το αποκτήσουν και να συμμετάσχουν στο νέο έργο, μπορούν να το αναζητήσουν προς το παρόν στην Αθήνα στο βιβλιοπωλείο «Ναυτίλος» Χαρ. Τρικούπη 28, τηλ. 21 0361 6204, στην Καρδίτσα στο κατάστημα «Αμάραντες Γεύσεις» του Αντώνη Παπαδάκου, Τερτίπη 12, τηλ. 6977394752 και στον Κώστα Πλατσιούρη, 6974433949. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να μου γράφετε στο provoilias@gmail.com - provoilias@yahoo.gr ή στο τηλέφωνο 6973187627 και θα βρούμε έναν  τρόπο να φτάσει στα χέρια σας. 

ΑΘΗΝΑ, 05122019.

ΕΝΑ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΟ ΑΠ’ ΕΞΩ

Ο ρόλος των παραθύρων είναι να δημιουργούν στους τοίχους των σπιτιών ένα άνοιγμα από το οποίο θα μπαίνει το φως και ο αέρας στο εσωτερικό τους ενώ δίνουν σε αυτόν που βρίσκεται μέσα τη δυνατότητα να βλέπει τι γίνεται έξω και τον καιρό, πότε εκτεθειμένος στα μάτια των άλλων και πότε αόρατος πίσω από τις κουρτίνες, τα μισάνοιχτα πατζούρια ή τις γρίλιες που ανάλογα την κατάστασή τους δηλώνουν πολλά για τον ένοικο του σπιτιού.

Η εικόνα εκείνου που στέκει πίσω από ένα παράθυρο και βλέπει προς τα έξω εκλαμβάνεται συνήθως ως εικόνα ρεμβασμού και περισυλλογής, ενώ εκείνου που κοιτάζει απ’ έξω προς τα μέσα δηλώνει αδιακρισία πολλές φορές και ύποπτο ενδιαφέρον. Έτσι το έχει συμπυκνώσει η ζωή και συχνά αυτό εκφράζεται από τη λογοτεχνία, την ποίηση και τον κινηματογράφο που παίρνουν ιδέες από την καθημερινότητα και τις κάνουν κοινές για όλους δημιουργώντας μάλιστα στερεότυπα και στάσεις που αρκετοί αντιγράφουν. 

Τον ίδιο ρόλο πάνω κάτω παίζουν και οι πόρτες αλλά οι εικόνες που βγαίνουν απ’ αυτές και η αίσθηση την οποία υπονοούν ορισμένες φορές είναι πιο σκληρές, πιο δραματικές. Αυτός που περιμένει όρθιος στην πόρτα συχνά αδημονεί, μπορεί να μην γνωρίζει τι ακριβώς περιμένει, εχθρό ή φίλο και δεν ξέρει πώς να ετοιμαστεί. Από την άλλη, η πόρτα όταν μπαίνει κανείς κλείνει, το ίδιο συμβαίνει και όταν βγαίνει. Την κλειδώνει μάλιστα για να είναι πιο ασφαλής ενώ το παράθυρο για να κλείσει δεν θέλει παρά ένα κούμπωμα του μηχανισμού ή το κατέβασμα των ρολών. Όποιος θέλει το αφήνει μισάνοιχτο, αυτό έχει να κάνει και με το σε ποιον όροφο μένει γιατί αλλιώς είναι να βρίσκεται σε κάποιον όροφο κι αλλιώς στο ισόγειο. Άλλος κλείνει το παντζούρι και αφήνει να μπει λίγο φως. Τα παράθυρα εν κατακλείδι, κλείνουν από μέσα, έτσι γίνεται και δεν αμφισβητείται από κανέναν.

Τι ώθησε όμως αυτόν τον άνθρωπο να κλειδώσει το παράθυρο ενός ημιυπόγειου σπιτιού σε ένα μικρό δρομάκι κάθετο της Αχαρνών απ’ έξω, προβάλλοντας έτσι μια πρωτοτυπία; Ασφαλώς και αποτελεί μια πρόκληση για όποιον το δει έτσι κλειδωμένο. Θα απορήσει γιατί το έκανε αυτό και ανάλογα, θα το προσπεράσει ή θα τον βάλει σε σκέψεις γιατί προέβη σε αυτή την πράξη. Το βέβαιο είναι ότι ο άνθρωπος που έβαλε την κλειδαριά όταν ξαναμπεί στο σπίτι θα  πρέπει να βγει να βγάλει την κλειδαριά για να ανοίξει το παράθυρο το οποίο μπορεί να είναι και χαλασμένο και να χρειάζεται να γίνεται συνέχεια αυτό. Μπορεί επίσης, όταν φτάνει στο σπίτι, να ξεκλειδώνει πρώτα το παράθυρο και μετά να ανοίγει την πόρτα, πράγμα που όποιος δει πάλι θα δημιουργήσει εντυπώσεις γιατί να συμβαίνει έτσι.

Δεν αποκλείεται όμως με αυτόν τον τρόπο, να θέλει να δηλώσει ότι δεν τον ενδιαφέρει καν να βλέπει τίποτα πλέον από το παράθυρο, ούτε τον καιρό, διακόπτοντας έτσι μια καθημερινή συνήθεια όλων των ανθρώπων. Δεν τον ενδιαφέρει να βλέπει τους περαστικούς από τη μέση και κάτω και να αισθάνεται την σκόνη που σηκώνουν τα παπούτσια τους ή τις λάσπες στην μύτη του και στον αέρα του δωματίου του. Δεν τον ενδιαφέρει καν ποιος περνάει, ποιος μπορεί να κοιτάζει στο παράθυρο κι έτσι κλείνει τον κόσμο έξω και κρατώντας ένα κλειδί στο χέρι, με αποφασίζει πότε και πως θα τον βλέπει…

ΑΘΗΝΑ, 05122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35.

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ ΣΤΟ ΠΑΡΚΑΚΙ

Η θέση της Αττικής στο χάρτη της χώρας και κατά συνέπεια και της Αθήνας τις έχουν προικίσει με ένα ιδιαίτερο κλίμα και ο συνδυασμός του Σαρωνικού με τον μικρό κάμπο της και τα βουνά της έχει δημιουργήσει ένα τέτοιο περιβάλλον όπου ευδοκιμούν κυρίως εκείνα τα δέντρα που δεν θέλουν πολύ νερό να ζήσουν και τα περισσότερα κρατάνε τα φύλλα τους ολόκληρο το χρόνο. Πρόκειται κυρίως για ελιές, πεύκα και ξυνόδεντρα καθώς και πλήθος  θάμνων που φυτρώνουν όπου βρουν μια σχισμή στο πετρώδες έδαφός της.

Με αυτά τα δέντρα, όπου έχουν μείνει εννοείται, η Αττική δεν έχει την χαρά να ντυθεί με φθινοπωρινά χρώματα όπως γίνεται σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας, ιδίως τις ορεινές όπου ευδοκιμούν τα φυλλοβόλα, όπως οξιές, βελανιδιές, καστανιές και άλλα που τούτες τις ημέρες λάμπουν και γεμίζουν την πλάση με όμορφες εικόνες. Απ’ αυτά ελάχιστα υπάρχουν στην Αθήνα και όπου βρίσκονται είναι κλαδεμένα και μοιάζουν με  κούτσουρα γιατί όλοι φοβούνται μη και πέσουν τα κλαδιά τους πάνω σε κανένα αυτοκίνητο ή και στα κεφάλια των πεζών. 

Ακόμα και οι ακακίες που ανήκουν στην κατηγορία των φυλλοβόλων κι αυτές κουρεύονται άγρια μόλις μπει ο χειμώνας ενώ για τις μουριές, που τα φύλλα τους παίρνουν ωραίο κίτρινο χρώμα, ούτε που προλαβαίνουμε να το δούμε γιατί τις κλαδεύουν καθώς πάλι επικρατεί ο φόβος να μην γλιστρήσει κάποιος όταν τα πατήσει στο δρόμο. Τα λίγα πλατάνια πάλι που υπάρχουν στην πόλη, λόγω της δυσκολίας που έχουν να βρουν νερό και της ταλαιπωρίας από τον δυνατό ήλιο ρίχνουν από πολύ νωρίς τα φύλλα τους. 

Έτσι, ενώ η άνοιξη στην Αθήνα είναι σαφώς διακριτή όταν έρχεται με το πρασίνισμα των δέντρων, το φθινόπωρο ούτε καν φαίνεται και μόνο όταν κάποιος βγαίνει προς τα βόρεια προάστια το καταλαβαίνει. Τα μόνα δέντρα που εκπροσωπούν το φθινόπωρο στην Αθήνα είναι οι νερατζιές, είτε αυτές είναι φυτεμένες στους δρόμους είτε στα παρκάκια και με τον καρπό τους να φωτίζεται σιγά – σιγά από το βαθύ πράσινο στο λαμπερό πορτοκαλί δίνουν το σήμα πως βαδίζουμε προς το χειμώνα όπου όλα τα χρώματα ταπεινώνονται και σβήνουν. Είτε είναι πάνω στα δέντρα τα νεράτζια, στα οποία ελάχιστοι δίνουν προσοχή γιατί δεν τρώγονται, είτε στο έδαφος που πάλι πρέπει να περάσουν πολλές ημέρες μέχρι να τα μαζέψουν ή μπορεί και να τα αφήσουν εκεί να σαπίσουν, είναι αυτά που σαφώς και εκπροσωπούν το φθινόπωρο στην πόλη αλλά και προαναγγέλλουν την έλευση του χειμώνα.

Για να πάρει κάποιος μια ιδέα για το πώς λειτουργούν αυτά και να τα μυρίσει αρκεί να περάσει και να καθίσει λίγο στα παγκάκια κάτω από τις νερατζιές που είναι στο μικρό κηπάριο πίσω από το κτίριο της Εθνικής Βιβλιοθήκης και το οποίο θα έπρεπε να τυχαίνει περισσότερης προσοχής καθώς είναι από τα ελάχιστα στην Αθήνα που της ταιριάζουν. Εκεί τα δέντρα που κυριαρχούν είναι οι νερατζιές και στο σύνολο που σχηματίζουν είναι το μόνο μέρος που μπορεί κάποιος να καταλάβει πως αλλού κοντεύει κιόλας να τελειώσει το φθινόπωρο…  

ΑΘΗΝΑ, 04122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 35

ΣΤΗΝ ΟΥΡΑ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Στην Ελλάδα οι ουρές δεν ήταν ποτέ συνηθισμένο φαινόμενο ούτε και μάκραιναν πολύ γιατί ο χαρακτήρας του Έλληνα ήταν αυτός που τις  υπονόμευε. Πάντα κάποιος εύρισκε διάφορους τρόπους και δικαιολογίες να τις διαλύσει και να πάρει τη θέση ενός άλλου που είχε σταθεί πολύ νωρίτερα απ’ αυτόν, προκειμένου να εξυπηρετηθεί για κάτι ή να προμηθευτεί εκείνο που εκείνη τη στιγμή μοιράζονταν στο κοινό ή το πουλούσαν σαν ευκαιρία!  

Απ’ όσα έχουμε διαβάσει για τη σχέση των Ελλήνων με τις ουρές, συνάγεται πως είναι επιρρεπής όταν πρόκειται για τίποτα τζάμπα, ακόμα και αν πρόκειται για κάτι εντελώς ευτελές και ορισμένοι μπορούν να κάτσουν να περιμένουν μέχρι να πέσουν από τα πόδια τους ώσπου να το πάρουν στα χέρια τους. Ένας άλλος λόγος είναι η διάθεση για κουβέντα που μπορεί να έχουν με αγνώστους, πράγμα που θυμίζει στους παλαιότερους τις ουρές στα καταστήματα των σοβιετικών πολιτών και τα ανέκδοτα που έπλεκαν σε εκείνες τις ώρες. 

Το ενδιαφέρον με τις ουρές είναι ότι σε αυτές δεν στέκονται ο ένας πίσω από τον άλλον κυρίως απόμαχοι της δουλειάς, ήτοι συνταξιούχοι που έχουν χρόνο να σκοτώσουν αλλά και νεότεροι, αμφοτέρων των φύλλων και τούτο αποδεικνύει πόσο ελαστικό είναι το ωράριο μέσα στην καθημερινότητα τους. Μοιάζει σαν να μην τους κυνηγάει κανένας, πως οι υποχρεώσεις μπορεί να  τους περιμένουν και μια και δύο ώρες. Εξάλλου οι περισσότεροι είναι προπονημένοι στις καθημερινές ουρές στα λεωφορεία και στις υπηρεσίες, ειδικά σε αυτές που έχουν να κάνουν με την υγεία που πολλές φορές η ουρά (πιο κομψά το λένε ραντεβού) συχνά μπορεί να έχει και κάποιους μήνες αναμονή μέχρι να πραγματοποιηθεί.

Στα τελευταία χρόνια, οι μεγαλύτερες ουρές γίνονται στα καταστήματα των υπηρεσιών κοινής ωφελείας που θα λέγαμε παλαιότερα προκειμένου οι καταναλωτές να προβούν σε διάφορες ρυθμίσεις των οφελών τους και να τακτοποιήσουν ανοιχτούς λογαριασμούς γεγονός που παρά την κάποια βελτίωση των οικονομικών των νοικοκυριών, συνεχίζεται.   Από την άλλη, οι ουρές στις τράπεζες συνεχώς μειώνονται γιατί οι περισσότερες υπηρεσίες πλέον μπορούν να γίνουν με ηλεκτρονικό τρόπο και σε αυτό ένα μεγάλο μέρος των πολιτών τα έχει καταφέρει κι έτσι μπροστά στα ταμεία στέκονται μόνο όσοι δεν θέλουν να σταματήσουν αυτή τη συνήθεια ή όσοι δεν μπορούν να εξοικειωθούν με την εξέλιξη.

Το ίδιο θα περίμεναν οι πολίτες να γίνει και με την έκδοση των εισιτηρίων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στο Μετρό και στον Ηλεκτρικό κυρίως με την εγκατάσταση των νέων εκδοτικών μηχανημάτων τα οποία δημιουργούν και στον πιο ήπιο και καλόγνωμο άνθρωπο ένα τεχνολογικό σοκ κάθε φορά που επιχειρεί να τα χρησιμοποιήσει. Δεν είναι τόσο ο χρόνος που απαιτείται για να βγει ένα εισιτήριο αλλά ο τρόπος, αργός βασανιστικός και με την αγενή φωνή κονσέρβα που δίνει ψυχρά οδηγίες σαν σε μηχανές. Τον ευτελισμό συμπληρώνει ο πίνακας με τις οδηγίες που αρκετές φορές αρνείται να υπακούσει στις εντολές που δίνονται με την αφή και ο χρόνος για την διεκπεραίωση. Αυτή η ψηφιακή κλεψύδρα που κινείται μπροστά στα μάτια του πελάτη ως ωρολογιακή βόμβα τον μειώνει ως το πάτωμα του σταθμού και αυτές τις στιγμές οι ωριμότεροι νοσταλγούν την απλότητα που είχαν τα παλιά ακυρωτικά μηχανήματα, την εποχή που ήταν ελάχιστοι εκείνοι που δεν ντρέπονταν να ταξιδέψουν χωρίς εισιτήριο και όχι σαν σήμερα που το ρόλο να εμποδίζει τους τζαπατζήδες ανέλαβε η αστυνομία, λες και δεν είχε άλλη δουλειά να κάνει.    

ΑΘΗΝΑ, 02122019. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", 26112019, σελ. 35         

ΟΙ ΚΙΝΕΖΟΙ ΚΙ ΕΜΕΙΣ…

Ημέρα απεργίας των δημοσιογράφων χθες (Αθήνα, 01122010)και οι ειδήσεις που δεν μάθατε στην ώρα τους, ένα σωρό. Για κάποιες απ’ αυτές που είχαν αξία και σημασία, τα γνωστά ραδιόφωνα μας ενημερώνουν από το πρωί και ήδη προχώρησαν στις φρέσκες της ημέρας…

Ένα σωρό πράγματα έγιναν λοιπόν χθες αλλά αυτό που αποτέλεσε μια διαφορετική στιγμή για τους φωτογράφους ήταν η απρόοπτη εμφάνιση στη παρέας Κινέζων που βγήκαν ξαφνικά από τη Χρήστου Λαδά με στόχο να περάσουν τη Σταδίου. Τι έκαναν οι άνθρωποι εκεί πέρα, δεν μας ενδιαφέρει αλλά καθώς βρέθηκαν στην κεφαλή της πορείας, στάθηκαν μπροστά από το πανό και χωρίς φαντάζομαι να ξέρουν ποιοι είναι οι διαδηλωτές, τάχθηκαν στο πλευρό τους, σήκωσαν το χέρι ψηλά και έκαναν με τα δάχτυλά τους το σήμα της νίκης.   

Ήταν οι μόνοι άνθρωποι φαντάζομαι χθες στην Αθήνα που τάχθηκαν στο πλευρό μας και αυτό νομίζω έγινε από άγνοια της ελληνικής γλώσσας και φυσικά της πραγματικότητας για τα ελληνικά ΜΜΕ. 

ΑΘΗΝΑ, 01122019 (Αναδημοσίευση από το Facebook, 01122010)

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΕ ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

Μέχρι τώρα στον αγώνα εναντίον της λεηλασίας της Ελλάδας από λογής συμφέροντα, ειδικά στο χώρο της ενέργειας με το παραμύθι της… πράσινης ανάπτυξης συνήθως βλέπαμε ανθρώπους που νοιάζονταν για τον απειλούμενο Τόπο τους, άλλους που τον γνώριζαν, ακτιβιστές με ευρύτερο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, φυσιολάτρες και άλλους που όλοι μαζί προσπαθούσαν να μιλήσουν με απλή γλώσσα για το αυτονόητο: την προστασία της συγκεκριμένης περιοχής και προώθηση μιας ήπιας ανάπτυξης που να σέβεται τον τόπο, τη φύση και κυρίως τους ανθρώπους που κατοικούν εκεί.

Η περίπτωση της Ηπείρου που έχει μπει στο στόχαστρο των μεγάλων εταιρειών πετρελαιοειδών για εξορύξεις υδρογονανθράκων σε όλη την έκτασή της αποτελεί εκτός από τον μεγάλο κίνδυνο ολοκληρωτικής καταστροφής της και την ειρωνεία απέναντι σε όλη την Ελλάδα και τον νοήμονα κόσμο βέβαια, γιατί είναι ακριβώς το αντίθετο σε ότι πρεσβεύουν και προτάσσουν πλήθος ειδικών και παρατρεχάμενων των εργολάβων, μη εξαιρουμένων των τοπικών αρχόντων για την προώθηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Τη στιγμή δηλαδή που κόπτονται και μάχονται με κάθε τρόπο να γεμίσουν τα ελληνικά βουνά ανεμογεννήτριες με αμφίβολο αποτέλεσμα, σείοντας το φάντασμα της κλιματικής αλλαγής και θανατηφόρου λιγνίτη στην Πτολεμαϊδα, αυτοί τρυπάνε το σώμα της Ηπείρου για να αντλήσουν από τη γη της όποια σταγόνα πετρελαίου υπάρχει.

Το ζήτημα απασχολεί από καιρό την Ήπειρο αλλά και πολλούς άλλους Έλληνες που δεν διαφωνούν με αυτού του είδους την ανάπτυξη και διαρκώς γίνονται εκδηλώσεις και δράσεις ενημέρωσης του κόσμου και την ανάγκη  προστασίας του περιβάλλοντός της και την διακοπή των όποιων εργασιών έχουν ξεκινήσει οι εταιρίες.

Στον αγώνα αυτό δυναμική είναι η παρουσία της Τζουμερκιώτισας ηθοποιού Γεωργίας Ζώη και η οποία είχε την ιδέα να γίνει στην κοίτη του ποταμού Αράχθου μια πρωτότυπη φωτογράφιση με συμμετοχή εθελοντριών γυναικών από την Ήπειρο από τον φωτογράφο και σκηνοθέτη Γιάννη Φαλκώνη. Οι γυναίκες φωτογραφήθηκαν στον Άραχθο με σκεπασμένο το σώμα τους λάσπη του ποταμού κι έτσι οι φωτογραφίες προϊδεάζουν ποιητικά για το μαύρο μέλλον της Γης της Ηπείρου. Στον αντίποδα, οι φωτογραφίες του φωτογράφου Κώστα Ζήση με τα μαγευτικά τοπία τους συνθέτουν το σκηνικό της αγνότητας και της ανεκτίμητης ομορφιάς της Ηπείρου πριν από την επερχόμενη καταστροφή.

Η Γεωργία Ζώη επιστρατεύει μέσω της τέχνης τις γυναίκες της Ηπείρου και καλεί τις γυναίκες όλης της Ελλάδας σε μια διαμαρτυρία για το μέλλον της Ηπείρου. Γιατί στην Ήπειρο μπορούν να ζήσουν χωρίς τους υδρογονάνθρακες αλλά δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς τα ποτάμια και τα βουνά τους και στον αγώνα τους είμαστε δίπλα τους.  

Η έκθεση των φωτογραφιών "Ηπειρος Μελανόεσσα" που έχουν σκοπό να προβάλλουν τους κινδύνους που απειλούν την Ήπειρο ξεκίνησε πριν από λίγες ημέρες και θα λειτουργεί ακόμη σήμερα και αύριο ώρες 11 π.μ. - 2.00 μ.μ. και 6.00 - 9.00 μ.μ.. με ελεύθερη είσοδο. Την Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί πορεία στη Βουλή προκειμένου να κατατεθεί σχετικό ψήφισμα. Πληροφορίες 6978470819, Λίτσα Μάνου.

ΥΓ. Οι φωτογραφίες αυτής της ανάρτησης είναι του Γιάννη Φαλκώνη. 

ΑΘΗΝΑ, 30112019

Η ΒΑΡΑΣΟΒΑ ΤΩΡΑ ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΑΙΟΛΙΚΩΝ

Δεν προλαβαίνουν, όσοι νοιάζονται γι’ αυτή την έρμη χώρα η οποία έχει καταντήσει αποικία των ισχυρών κρατών της Ευρώπης και στην οποία εκτός από τα μνημόνια δοκιμάζουν και την αντοχή των Ελλήνων με ένα σωρό «επενδύσεις» που κάτω από το περιτύλιγμα της… πράσινης ανάπτυξης κρύβουν ένα σωρό εκπλήξεις για την κοινωνία μας και πιο πολύ για τη φύση, να μαθαίνουν ποιος Τόπος έχει σειρά να καταστραφεί.

Φυσικά αν δεν υπήρχαν και οι εγχώριοι εθελόδουλοι καλοθελητές που νοιάζονται για τα δικά τους κέρδη από την επένδυση, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά και θα μπορούσε η Ελλάδα να διατηρήσει ανέγγιχτη την λεπτή φυσιογνωμία της και ακέραιο της γεωφυσικό ανάγλυφό της και να πορευτεί σε ένα ήπιο μέλλον χωρίς τις τρομακτικές και επικίνδυνες αλλοιώσεις που θα προκαλέσουν οι επεμβάσεις τόσο στις θάλασσές της με τους υδρογονάνθρακες όσο και στα βουνά με τις ανεμογεννήτριες και τα μικρά φράγματα στα ποτάμια, πράγματα που θα έχουν πολλές επιπτώσεις σε όλες της πτυχές της ζωής μας.

Στην ουσία δεν έχει μείνει ούτε ένας Τόπος στην Ελλάδα που να μην του ετοιμάζουν το «σοκ της ανάπτυξης» σε όποια μορφή κατέβει στο κεφάλι των εργολάβων οι οποίοι διαχρονικά  διαπλέκονται με το αχαρακτήριστο πολιτικό σύστημα και τις διεφθαρμένες τοπικές κοινωνίες. Έτσι που το πάνε, σε λίγα χρόνια ολόκληρη η χώρα δεν θα μοιάζει με την Ελλάδα αλλά από άκρη σε άκρη θα είναι ένα απέραντο νεκροταφείο (γιατί όλα αυτά τα έργα έχουν συγκεκριμένο κύκλο ζωής) εγκαταστάσεων της ανάπτυξης. Όπως στη Βοιωτία για παράδειγμα με τα ερειπωμένα εργοστάσια και την περιοχή της Ελευσίνας.

Την αφορμή γι’ αυτές τις αράδες μου έδωσε η απίστευτη είδηση που διάβασα στη σελίδα «Ελεύθερα βουνά χωρίς αιολικά – savegreekmaountains» ότι στο στόχαστρο των εργολάβων του αέρα μπήκε και η Βαράσοβα, ένα βουνό με ιδιαίτερη σημασία για την Αιτωλία, το Μεσολόγγι και όλο τον Πατραϊκό Κόλπο, το οποίο καλείται και το Άγιον Όρος λόγω του πλήθους των εκκλησιών που είναι χτισμένες εδώ και αιώνες στα βράχια της και φυσικά ενταγμένη στο σύστημα «Νatura».

Φυσικά η Βαράσοβα αποτελεί και το σύμβολο της τουριστικής κίνησης της περιοχής και το καμάρι όλης της Αιτωλίας. Εκεί λοιπόν έχουν σχεδιάσει τις φαραωνικές εγκαταστάσεις, χωρίς βέβαια να ρωτήσουν και τους ντόπιους αν θέλουν να γίνουν… μπαταρία της Ευρώπης και υποκείμενα μιας αμφίβολης ανάπτυξης.

Πιστεύω πως θα υπάρξουν όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα και στην Αιτωλοακαρνανία και στην Αχαϊα  έντονες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες για την επερχόμενη καταστροφή και θα σταματήσουν να κάνουν την Βαράσοβα και το Κρυνέρι ένα σκουπιδότοπο της ανάπτυξης!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι φωτογραφίες από τη σελίδα «Ελεύθερα βουνά χωρίς αιολικά» στην οποία μπορείτε να αναζητήσετε περισσότερες πληροφορίες και να δείτε περισσότερες  με την απεικόνιση του τοπίου μετά την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών στη Βαράσοβα και στη θάλασσα μπροστά της και φυσικά να ενημερώνεστε για ότι συμβαίνει με τα αιολικά πάρκα.  

ΑΘΗΝΑ, 30112019