ΜΙΑ ΚΑΡΥΔΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

 

Οι καρυδιές που αυτές τις ημέρες χαρίζουν στους ανθρώπους τους πολύτιμους καρπούς τους δεν ήταν αποκλειστική απασχόληση για τις ορεινές κοινότητες αλλά συμπλήρωναν με την παραγωγή τους το εισόδημα των νοικοκυριών. Οι περισσότερες είχαν φυτρώσει μόνες τους, στις άκρες των χωραφιών και μέσα στα ρέματα και όποιες είχαν και λιγάκι νερό κοντά τους αποτελούσαν πραγματική πηγή πλούτου καθώς τα καρύδια είχαν πάντα μια καλή τιμή στο εμπόριο ενώ παράλληλα κάλυπτε και πολλές υποχρεώσεις του νοικοκυριού. 

Παρ’ όλο που ήταν εύκολο να φυτρώσει μια καρυδιά οπουδήποτε, εντούτοις δεν είχαν όλοι στο χωριό και αυτό οφείλονταν είτε στα χωράφια γιατί δεν ευδοκιμεί σε όλα τα χώματα αλλά και στην αμέλεια αρκετών σε ότι αφορά την προστασία της από τα ζωντανά όταν είναι μικρή. Έτσι το μισό χωριό περίμενε από το άλλο λίγα καρύδια, για τη νοστιμιά τους αλλά κυρίως για τα μνημόσυνα που ήταν απαραίτητο στα κόλυβα και πιο πολύ για τους κουραμπιέδες και τους εορταστικούς μπακλαβάδες. Γι’ αυτό και όταν άρχιζε η συλλογή των καρυδιών βοηθούσαν όλοι να φύγουν από το χωράφι πριν τα φάνε τα ποντίκια. 

Οι καρυδιές ζουν πολλά χρόνια - πρόλαβα πριν τις κόψουν για να γίνουν έπιπλα κάποιες που πρέπει να ήταν 200 χρονών, μπορεί και παραπάνω. Απ’ αυτές δεν έχουν μείνει παρά ελάχιστες και οι οποίες συνεχίζουν να καρπίζουν, όχι βέβαια όπως παλιότερα αλλά κάθε χρόνο βάζουν τα δυνατά τους να βγάλουν κάποια καρύδια και άμα τα βοηθήσει ο καιρός είναι ευχαριστημένες και οι άνθρωποι θυμούνται που είναι και τα μαζεύουν.

Μια από τις πιο παλιές καρυδιές που έχουμε στο χωράφι είναι η λεγόμενη «ανταμική». Αυτή την θυμάμαι όπως είναι, κουφαλιασμένη αλλά με δυο τρία μεγάλα κλωνάρια που καρπίζουν ωραία καρύδια και με βάση την σημερινή εικόνα υπολογίζω πως πρέπει να είναι τουλάχιστον 300 ετών. Την λέμε δε «ανταμική» γιατί είναι στο σύνορο με γειτονικά χωράφια και τα καρύδια της μοιράζονταν σε τέσσερα μερίδια. Δυο δικά μας και από ένα μερίδιο οι γείτονες Ακρίβος και Πασής και έπρεπε να είναι όλοι εκεί όταν την τίναζαν. Πριν από 50 χρόνια θυμάμαι πως μάζευαν απ’ αυτή δυο τσουβάλια καρύδια ενώ φέτος δεν θα έχει στα κλαδιά της όλα κι όλα τριάντα καρύδια κι απ’ αυτά δεν θα γλιτώσει κανένα από τα ποντίκια γιατί κανένας δεν πρόκειται να πάει να την καθαρίσει από τα βάτα.  

Η «ανταμική» καρυδιά στα Παυλέϊκα (έτσι λένε αυτό το σημείο όπου υπάρχει και η ομώνυμη πηγή) είναι μια σελίδα της ιστορίας του χωριού και εκτός από αυτά που ξέρουμε, την μοιρασιά των καρπών δηλαδή μεταξύ τριών οικογενειών, σίγουρα υπάρχουν και άλλα που αγνοούμε. Πράγματα δηλαδή που έγιναν πολύ παλιά, όταν άρχισε να κατοικείται για πρώτη φορά το χωριό ή να επανακατοικείται μετά από κάποια καταστροφή και εκείνοι οι παλιοί πρόγονοι μοιράζονταν τα χωράφια που κέρδιζαν από το δάσος.

Αυτό την καρυδιά που άφησαν να μεγαλώσει σε ένα σύνορο τους έδενε με τον καρπό της αλλά δεν αποκλείεται, αυτή ή κάποια άλλη να ήταν και η αφορμή για ένα σωρό διενέξεις που κράτησαν χρόνια και στο τέλος βαρέθηκαν και συμφώνησαν αντί να σπαταλιούνται σε καυγάδες καλύτερα θα ήταν να μοιράζονται τον ίσκιο της και από ένα σακουλάκι καρύδια… 

ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 04102022