Η ΓΡΑΜΜΗ ΚΑΙ Ο ΚΥΚΛΟΣ: ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ

 

Σε μια εποχή μεγάλων και αισθητών πλέον αλλαγών που γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο μια σειρά διαλέξεων από Αικατερίνη Καμηλάκη, πρώην Διευθύντριας του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β&Μ Θεοχαράκη δημιουργεί ιδιαίτερο καθώς μέσω αυτών επιχειρείται αν όχι να δοθούν απαντήσεις σε αυτό το τεράστιο ζήτημα, να αρχίσει ένας διάλογος που αφορά κάθε πολίτη.

 Η νεωτερικότητα και η καινοτομία συνδέονται, όπως αναφέρει η Αικατερίνη Καμηλάκη για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, με την προσπάθεια να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αξιοποιήσουμε αρχές και πρακτικές του παρελθόντος. Γιατί οι πολυσυζητημένες σήμερα και προτεινόμενες ως νεωτερικές έννοιες «κυκλική οικονομία», «επανα-χρησιμοποίηση-μεταποίηση», «ανακύκλωση» και «βιώσιμη ανάπτυξη» είναι τόσο παλιές όσο και οι οργανωμένες ανθρώπινες κοινωνίες, που με αυτές επεβίωσαν, σεβόμενες την ύλη και τον μόχθο δημιουργίας νέων προϊόντων. Η έννοια του κλειστού κύκλου αποτελεί τον άξονα της παραδοσιακής αντίληψης για τα ανθρώπινα και κοσμικά μέτρα.

 Όπως ανακοινώθηκε το πρόγραμμα των διαλέξεων περιλαμβάνει:

 10/05/2022

 Παρουσίαση του παιδικού βιβλίου της Εκδοτικής Αθηνών για τον μύθο του Ερυσίχθονα

Ο πρωτόγονος άνθρωπος, αντιμέτωπος με τα στοιχεία της φύσης τα θεοποίησε και απέδιδε σ’ αυτά τιμές για να τα εξευμενίσει. Δάση και άλση αφιερώνονταν σε θεότητες, τα δένδρα είχαν ψυχή, που τα προστάτευε (Δρυάδες, Αμαδρυάδες, Δενδρίτες θεοί), οι πηγές, τα ποτάμια, οι λίμνες είχαν τις νεράιδες, τις νύμφες, τις λάμιες που απέτρεπαν τον επίδοξο πλεονέκτη να επωφεληθεί, υπονομεύοντας ακόμη και το μέλλον των επόμενων γενεών. Ο μύθος του Θεσσαλού Ερυσίχθονα, που διασώζει στον ύμνο στη Δήμητρα ο ποιητής Καλλίμαχος, καταδεικνύει ότι ο άνθρωπος διαχρονικά αντιμετώπισε το φυσικό περιβάλλον ως ιδιοκτησία του. Η ανάγνωση του ποιήματος του Καλλιμάχου επικαιροποιεί τον σχετικό μύθο από τη σκοπιά του σύγχρονου ανθρώπου. (Δωρεάν εισαγωγική διάλεξη  που θα προβληθεί μέσω Facebook live και στο αμφιθέατρο θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας).)

17/05/2022

 Ισορροπίες: Ο κύκλος της παραγωγής και επάρκειας

Η κυκλική οικονομία αναδεικνύεται σταθερά σε ένα συνεχή θετικό κύκλο ανάπτυξης, που διατηρεί και ενισχύει το φυσικό κεφάλαιο, βελτιστοποιεί τις αποδόσεις των πόρων και ελαχιστοποιεί τους κινδύνους του συστήματος με τη διαχείριση πεπερασμένων αποθεμάτων και ανανεώσιμων ροών. Ένα πρότυπο που ακολουθεί παλιές δοκιμασμένες πρακτικές, με νέα ορολογία, που προτείνει την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων του πλανήτη, ώστε να μειωθεί το περιβαλλοντικό, κλιματικό και ενεργειακό αποτύπωμα των δραστηριοτήτων παραγωγής προϊόντων και παροχής υπηρεσιών σε εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.

 24/05/2022

 Παραδοσιακές τεχνικές (χειροτεχνία) και νέες τεχνολογίες

 Η σημασία της παραδοσιακής γνώσης για την σύγχρονη κοινωνία Ο ρόλος των ολιστικών επιστημονικών γνώσεων και πρακτικές διαχείρισης πόρων, που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια πολλών γενεών στη μακρά διάρκεια, στην προώθηση της περιβαλλοντικά ορθής και βιώσιμης ανάπτυξης. Κομβικό σημείο, η αμοιβαία σχέση μεταξύ της παραδοσιακής γνώσης και της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης για την προώθηση της προσαρμογής και της διάδοσης της κατάλληλης τεχνολογικής καινοτομίας.

 31/05/2022

 Διατροφική επάρκεια, βιοποικιλότητα

 Εξετάζονται θέματα απώλειας της τοπικής βιοποικιλότητας, εξασφάλισης της επάρκειας τροφίμων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή. Η γνώση που κατέχουν προβιομηχανικές κοινωνίες είναι ουσιαστικά «οικολογικού» χαρακτήρα, καθώς ενσωματώνει την μακροχρόνια εμπειρία για τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων, των βιολογικών κοινοτήτων τους, τα αλληλεπιδραστικά είδη ζώων και φυτών και συνολικά τη λειτουργία των φυσικών συστημάτων. Αναδεικνύεται έτσι η σημασία της τοπικότητας (locality) στην εξασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας.

 07/06/2022

 Η έννοια του χρόνου: Ο κύκλος του έτους και ο κύκλος της ζωής: Ηλικίες, περάσματα, ηθικά διλήμματα

 Για τους κοινούς θνητούς ο κύκλος, ορισμένος από την περιφέρειά του, είναι το σχήμα που ανταποκρίνεται σε ό,τι ο άνθρωπος μπορεί οπτικά να παρατηρήσει στη φύση και στη ζωή του: ο επαναλαμβανόμενος κύκλος του έτους (ενιαυτός) με τις εποχές, ο κύκλος της σποράς (δημητριακά, Περσεφόνη), ο κύκλος της ζωής του καθενός από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο. Μέσα σε αυτόν τον κύκλο τίποτε δεν χάνεται και όλα πορεύονται εν ισορροπία.

 Ώρες διαλέξεων: 18:00-20:00

Το link της διάλεξής είναι:

https://thf.gr/el/events/aikaterini-polymeroy-kamilaki-i-grammi-kai-o-kyklos-paradosi-kai-neoterikotita-2022-05-10/

Στις φωτογραφίες: Όψεις της παράδοσης που επιζούν ακόμη στην ελληνική ύπαιθρο και σιγά – σιγά σβήνουν καθώς οι άνθρωποι που τις υπηρετούσαν φεύγουν χωρίς κάποιος άλλος να αναλάβει το ρόλο τους, είτε από άγνοια, είτε από αδιαφορία.  

ΑΘΗΝΑ, 09052021