ΟΤΑΝ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥΣ

Η Ελλάδα έχει μια μακρά ιστορία μεταρρυθμίσεων που γεννιούνται από εξωτερική πίεση και καταλήγουν να λειτουργούν σαν σιωπηλά προσχήματα. Το πρόγραμμα «ΨΥΧΑΡΓΩΣ» — το εμβληματικό σχέδιο αποϊδρυματοποίησης που ξεκίνησε μετά το σκάνδαλο της Λέρου — και τα επαναλαμβανόμενα σκάνδαλα στην κτηνοτροφία με τα «βοσκοτόπια–φαντάσματα» είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος: δείχνουν πώς η χώρα καταφέρνει να ξοδεύει τεράστιους πόρους χωρίς να χτίζει πραγματικές δομές φροντίδας και ανάπτυξης. Το «ΨΥΧΑΡΓΩΣ» ξεκίνησε ως απάντηση στην ευρωπαϊκή κατακραυγή για τις απάνθρωπες συνθήκες στα ψυχιατρεία. Στόχος ήταν να κλείσουν τα άσυλα και να δημιουργηθούν σύγχρονες κοινοτικές δομές — οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα. Στην πράξη, πολλές από αυτές τις δομές λειτούργησαν ή λειτουργούν ακόμη σαν μικρά κλειστά συστήματα, με τους πρώην εγκλείστους να αλλάζουν κτίριο, αλλά όχι πραγματικά ζωή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Συνήγορος του Πολίτη έχουν επανειλημμένα κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για δομές που συντηρούν ιδρυματικές νοοτροπίες, για κακοδιαχείριση πόρων και για έλλειψη ουσιαστικής συμμετοχής των ίδιων των ανθρώπων που υποτίθεται ότι ωφελούνται. Στην άλλη πλευρά, στην ελληνική ύπαιθρο, ο αγροκτηνοτροφικός τομέας έχει δει επανειλημμένα σκάνδαλα με επιδοτήσεις που χάθηκαν σε βοσκοτόπια που δεν υπήρχαν, ζώα που δηλώθηκαν αλλά δεν βρέθηκαν ποτέ και επιδοτήσεις που έγιναν προσωπικά οφέλη. Η Ελλάδα έχει πληρώσει βαριά πρόστιμα για αυτά τα «φαντάσματα», την ώρα που οι πραγματικοί κτηνοτρόφοι — εκείνοι που ζουν από την παραγωγή — μένουν μόνοι τους να παλεύουν με χρέη, ελλείψεις υποδομών και ελάχιστη στήριξη για να σταθούν ανταγωνιστικά. Το κοινό μοτίβο είναι αδυσώπητο: ευρωπαϊκοί πόροι διοχετεύονται σε συστήματα που αναπαράγουν την εξάρτηση και την πελατειακή λογική. Αντί να δοθούν τα εργαλεία που θα απελευθερώσουν ανθρώπους — τον χρόνιο ψυχικά πάσχοντα που μπορεί να ζήσει αυτόνομα, τον μικρό κτηνοτρόφο που μπορεί να σταθεί με ποιοτική παραγωγή — στήνονται μηχανισμοί που ζουν από το να υπάρχει πάντα κάποιος «εγκλωβισμένος»: είτε σε ιδρύματα είτε σε επιδοτήσεις. Η αποτυχία δεν είναι τυχαία. Είναι δομική. Είναι μια κουλτούρα διαχείρισης που βλέπει τις μεταρρυθμίσεις όχι ως όραμα για καλύτερη ζωή, αλλά ως ευκαιρία για διορισμούς, υπεργολαβίες, σκιώδεις διαδρομές χρημάτων, εξυπηρετήσεις ημετέρων. Γι’ αυτό και οι μεγάλες λέξεις — «αποϊδρυματοποίηση», «βιώσιμη ανάπτυξη», «ενίσχυση της υπαίθρου» — καταλήγουν τόσο συχνά κενές. Όσο οι άνθρωποι που αφορούν αυτές οι πολιτικές δεν έχουν φωνή — ο πρώην έγκλειστος, ο κτηνοτρόφος, η τοπική κοινότητα — το φάντασμα της Λέρου και τα φαντάσματα των βοσκοτόπων θα επιστρέφουν ξανά και ξανά. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι οι ψυχικά πάσχοντες ή οι κτηνοτρόφοι· είναι οι «μεταρρυθμιστές» που μετατρέπουν την ανάγκη για δικαιώματα σε μηχανή πελατειακού συμφέροντος. Η φωτογραφία δημιουργήθηκε με την βοήθεια της ΑΙ. ΑΘΗΝΑ, 07072025

O ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ ΑΠΟΚΤΗΣΕ… ΝΕΟ ΧΩΡΙΟ!

 

Η προτομή του Γεώργιου Καφαντάρη στην Ανατολική Φραγκίστα

Ασφαλώς και αποτελεί τιμή για την Ευρυτανία η διοργάνωση από το «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία» και τον Δήμο Καρπενησίου αύριο στο Μικρό Χωριό συνέδριο με θέμα «Γεώργιος Καφαντάρης: πολιτική πορεία». 

Το παράδοξο όμως και αυτό που δημιουργεί μια αρνητική εντύπωση από πολλούς Ευρυτάνες, είναι ο τόπος που επιλέχθηκε να γίνει το συνέδριο, το Μικρό Χωριό δηλαδή και όχι η γενέτειρά του Ανατολική Φραγκίστα, όπου από το 2010 λειτουργεί το «Πνευματικό Ίδρυμα Γεωργίου Καφαντάρη», προσφορά στην τοπική κοινωνία του ομογενούς ευπατρίδη Κώστα Πανουργιά. Μπορεί, διερωτώνται, να αγνοηθεί αυτή η θεμελιώδης λεπτομέρεια που παίρνει την τιμή από την Ανατολική Φραγκίστα και την δίνει στο Μικρό Χωριό;

Μπορεί, γιατί άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι το Καρπενήσι εκτός απ’ ότι συγκέντρωσε και εγκλώβισε στις γειτονιές του τον περισσότερο πληθυσμό της Ευρυτανίας, τους τελευταίους να λέμε και την αλήθεια, προσπαθεί να απομυζήσει και να περιορίσει και πολιτιστικά τον υπόλοιπο νομό στα όρια της λεγόμενης Ποταμιάς. Το συνέδριο δε για τον Καφαντάρη αποτελεί μια κραυγαλέα περίπτωση καθώς ο σπουδαίος πολιτικός και πρωθυπουργός τιμάτε όχι στον τόπο του αλλά σε έναν άλλο.

Κώστας Κωστόπουλος - Κώστας Πανουργιάς στα εγκαίνια
του Πνευματικού Ιδρύματος Γεώργιου Καφαντάρη στην Ανατολική Φραγκίστα.

Πιθανόν να βόλευε έτσι τους διοργανωτές αλλά θα μπορούσαν να προβλέψουν έστω μια επίσκεψη στην Ανατολική Φραγκίστα να γνωρίσουν όσοι από τους συνέδρους τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο μεγάλος πολιτικός. Στην Ανατολική Φραγκίστα που κάθε χρόνο φροντίζει να τιμά υποδειγματικά τον Γεώργιο Καφαντάρη με πολύ πιο απλά πράγματα κι έτσι καλλιεργεί και μεταδίδει την μνήμη του στους νεότερους. Το γεγονός αυτό παραβλέφθηκε  όπως εξάλλου συνηθίζεται για όλη την πέραν του Μέγδοβα Ευρυτανία.

 ΑΘΗΝΑ, 04072025

ΤΟ ΠΟΥΛΑΡΑΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΙΝΙ ΤΟΥ

 

Πάνε αρκετά χρόνια, τέτοιες ημέρες ήταν που βγαίνοντας από την Σπερχειάδα, είδα ένα πουλαράκι δεμένο με μια τριχιά από τον κορμό της κουτσουπιάς τόσο που να μην φτάνει και ενοχλεί με τη λαιμαργία του τη φοράδα η οποία κι αυτή επίσης ήταν δεμένη και βοσκούσε. Το πουλαράκι μάζευε δύναμη να τρέξει κοντά στη φοράδα αλλά άμαθο ακόμη από δεσμά μόλις νόμιζε πως έφτανε στη μητέρα του, απότομα το σκοινί το συγκρατούσε. Επειδή φαίνεται πως δεν γνωρίζει ακόμη τι είναι αυτή η δύναμη που το εμποδίζει γυρνούσε λίγο προς τα πίσω, έπαιρνε φόρα και ξεκινούσε πάλι να πλησιάσει τη φοράδα. Στα λίγα λεπτά που το παρακολουθούσαμε πρέπει να έκανε τρεις φορές την απόπειρα και πάντα αποτύγχανε. Την τελευταία φορά το είδαμε να απομακρύνεται απογοητευμένο προς τη βρύση που ήταν μέσα στην ακτίνα του τεντωμένου σκοινιού και να δείχνει πως λουφάζει. Τι απόγινε, δεν ξέρουμε γιατί μας καλούσε ο προορισμός μας και η επιστροφή στην Αθήνα.

Το βέβαιο είναι πως το πουλαράκι θα χτυπιόνταν και θα ξαναχτυπιόνταν πολλές φορές να φτάσει τη μητέρα του, της οποίας ως αρμόζει η στάση της απέναντι στο βλαστάρι της ήταν αυστηρή και στο τέλος αποκαμωμένο θα παραιτούνταν από την προσπάθεια. Μόνο όταν θα έρχονταν η στιγμή που ο νοικοκύρης τους θα έκρινε πως πρέπει να λυθεί, τότε θα μπορούσε να πλησιάσει για λίγο τη μητέρα του, να θηλάσει και μετά πάλι θα υποχρεώνονταν να κινείται το υπόλοιπο της ημέρας μέσα στην ακτίνα του σκοινιού του που στο εξής, θα αποτελούσε κομμάτι της ζωής του και θα αποδεσμευτεί δε μόνο όταν μετά πολλά χρόνια και άπειρα φορτία κλείσει τον κύκλο της ζωής. Κανένα σκοινί τότε δεν θα είναι ικανό να το περιορίσει στην ακτίνα των δεσμών που βάζει ο νοικοκύρης σε ότι εξουσιάζει κι έστω για λίγο πριν το θάνατό του, σακατεμένο και άχρηστο για φόρτωμα, γευτεί λίγες στιγμές από την ελευθερία που δεν γνώρισε ποτέ στην άχαρη ζωή του υποζυγίου που πέρασε...

ΑΘΗΝΑ, 16042025

ΤΟ ΤΕΛΕΙΟ ΑΛΜΑ ΜΙΑΣ ΑΛΕΠΟΥΣ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ

 

Οι στιγμές που ζηλεύω για κάτι που ζει και απολαμβάνει κάποιος και θα ήθελα (για καλό εννοείται) να είμαι στη θέση του είναι αρκετές και ανάλογα τις προσπερνώ. Είναι όμως κάποιες που δεν ξεχνώ, τις σημειώνω και εύχομαι να έρθει μια στιγμή να τις ζήσω, αν προλάβω. Είναι όμως και κάποιες άλλες που πολύ θολά έρχονται στη μνήμη μου και σαν όνειρα μου θυμίζουν κάτι που έχω δει πολύ παλιά ή κι αν δεν ήμουν μάρτυρας μπροστά σε αυτό το γεγονός, να το έχω ακούσει από άλλους και να το εντάξω με κάποιες τροποποιήσεις βέβαια, στην προσωπική μου μυθολογία.

Κάπως έτσι ένοιωσα σήμερα που είδα μια πολύ ωραία σειρά φωτογραφιών του John Winnie Jr. τραβηγμένες αυτές τις ημέρες στο χιονισμένο Yellowstone Park που έδειχναν μια κόκκινη αλεπού να κάνει ένα υπέροχο τόξο στον αέρα και μετά να κάνει μια βουτιά με τη μύτη της μέσα στο χιόνι για να αρπάξει ένα τρωκτικό (Meadow voles ή Gophers τα αναφέρει και είναι ιθαγενή της Αμερικής και του Καναδά). Δεν έχει, φαντάζομαι για λόγους ευπρέπειας και κανονισμών στο Fb το αποτέλεσμα της βουτιάς στο στόμα της αλεπούς αλλά σημειώνει πως το είδε σε φωτογραφίες άλλων επισκεπτών του πάρκου.

Ούτε εγώ θα ήθελα να δω τώρα το αποτέλεσμα – το έχω δει στα παιδικά μου χρόνια με θύματα αλεπούδων κότες, ποντίκια, φίδια, άλλα πουλιά-  αλλά δεν μπορώ να μην πω πόσο θα ήμουν ευχαριστημένος να έβλεπα μια αλεπού να κάνει αυτό το πήδημα ή έστω να περπατάει σε ένα χιονισμένο λιβάδι. Μου έλειψε φέτος το χιόνι και η μυρωδιά του στο χωράφι, το περπάτημα στις εξοχές του χωριού μου, το αγνάντεμα στα βουνά και σαν βλέπω τέτοιες εικόνες από άλλα μέρη, παρασύρομαι σε ονειροπολήσεις και αναδρομές…

ΑΘΗΝΑ, 11032025

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΛΥΚΟΦΩΤΟΣ

 

Πέρασαν κι αυτά τα γενέθλια. Όπως κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες αλλά αυτή τη φορά ήταν ένας σταθμός πολύ διαφορετικός, καθώς ο αριθμός 67 αποτελεί και το εισιτήριο για το πέρασμα σε μια άλλη ζώνη του βίου, της βαθιάς νεότητας που μεταφράζεται και ως η αρχή της σύνταξης. Ναι, από χθες είμαι και τυπικά συνταξιούχος αλλά θα απολαύσω τους καρπούς της 44χρονης (χωρίς τον χρόνο της θητείας στο στρατό) εργασιακής ζωής όταν αποφασίσουν οι δαίμονες που λέγονται ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ, ΚΕΦΟΔΕ και ποιος ξέρει τι άλλο μου επιφυλάσσει η μοίρα, να αντιμετωπίσω σε αυτή την μεγάλη περιπέτεια που έχω μπλέξει…

Τέλος πάντων μου αξίζει να τραβήξω αυτά τα πάθη και νομίζω πως το ίδιο αισθάνονται και πολλοί της ίδιας ηλικίας που αφήσαμε αυτό το κράτος να μας δέσει με αυτό τον τρόπο. Καθώς δε κάνω μαζί με τον απολογισμό και μια αποτίμηση γενικότερη, σκέφτομαι στο εξής συχνά να σας απασχολώ με τις σημειώσεις μου γι’ αυτό που χτίσαμε όλοι μαζί από το 1980 και μετά και σήμερα ντρεπόμαστε για το ότι στις περισσότερες εκφράσεις της ζωής μας  βιώνουμε. Προς το παρών αισθάνομαι ντροπή για το κράτος που ζούμε, σιγά -σιγά περνάω στην αγανάκτηση και ελπίζω να βρεθώ και με πολλούς άλλους στον ίδιο δρόμο…

Φωτογραφία: Μάρω Κουρή, ξημέρωμα στη Λαχαναγορά…        

16012025

ΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ…

 

Στις αλλαγές που σχεδίασα για το 2025 ήταν και ο περιορισμός των σημειώσεων της ημέρας στις όποιες ηλεκτρονικές συσκευές χειρίζομαι, ιδιαίτερα αυτών που έχουν να κάνουν με προγραμματισμούς και η τήρηση ημερολογίου με τον παραδοσιακό τρόπο. Το σκεφτόμουν καιρό αλλά τώρα πήρα την απόφαση και ομολογώ πως δυσκολεύομαι να βάλω μπροστά γιατί έχω σχεδόν ξεμάθει να γράφω ή σχεδόν δεν αναγνωρίζω πια τι γράφω. Τέτοιος ξεπεσμός, καθώς είχα προλάβει στο Δημοτικό μαθήματα Καλλιγραφίας και Ιχνογραφίας και ήμουν μάλιστα από τους καλύτερους στην τάξη! Ξαναγυρίζω λοιπόν στο χαρτί και το στυλό BIC γιατί είναι τα μόνα που κρατούν ζωντανή τη γραφή και ελπίζω πως θα φτάσει η στιγμή που θα πάψω να πληκτρολογώ κι ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς μου, θα περιοριστώ στα πιο απαραίτητα και μόνο στο τελικό στάδιο πριν δημοσιευτούν.

Άντε και στα δικά σας…

ΥΓ. Φυσικά και αρχίζω να γράφω στα αγαπημένα μου ημερολόγια των εκδόσεων «Gutenberg» τα οποία κυκλοφορούν σε συνεργασία με τις εκδόσεις «Επί χάρτου» και είναι στολισμένα με σχέδια του Βαγγέλη Σαΐτη. Τα οποία επιλέον, παραθέτουν στην αρχή και μια πλήρη σειρά των βιβλίων των εκδόσεων «Gutenberg», βιβλία τα οποία αξίζει να βρούμε χρόνο να προλάβουμε να τα διαβάσουμε. Σημειώνω επίσης ότι όποιος δεν μπορέσει να τα βρει, του χαρίζω το γαλάζιο!

ΑΘΗΝΑ, 02012025

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΥΣΊΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑ

 

Από τα γεγονότα της χρονιάς που πέρασε, το πιο σημαντικό και με πολλές συνέπειες ήταν ο θάνατος της μάνας. Πλήρης ημερών η κυρα Κούλα από τα μέσα του Νοεμβρίου αναπαύεται στη γη των προγόνων της και μας άφησε μια βαριά κληρονομιά.

Αυτή η κληρονομιά ήταν η σχέση της με τον τόπο, τη γη που δούλεψε αδιάκοπα 80 τόσα χρόνια. Μόνο τρία χρόνια, από το φθινόπωρο του 1947 έως το καλοκαίρι του 1950 έφυγε λόγω Εμφυλίου μαζί με τους παππούδες στην Αθήνα και σαν επέστρεψαν ανέστησε τα ρημαγμένο νοικοκυριό, πράγμα που συνέχισε μαζί με τον πατέρα από το 1958 και μετά που παντρεύτηκαν και μέχρι που την εγκατέλειψαν οι δυνάμεις της δεν βγήκε από τον κήπο της και δεν παραμέλησε τα ζωντανά της και αυτό την έκανε μια από τις πρώτες νοικοκυρές.  

Έχω πολλά να πω για τη μάνα, αλλά και για τις μανάδες της γενιάς μας και ακόμη όσες από τις προηγούμενες πρόλαβα να γνωρίσω και να αποθησαυρίσω στιγμές από την ζωή τους. Θα προσπαθήσω από εδώ και πέρα να περάσω τις αναμνήσεις μου σε μια σειρά κείμενα που θα κινούνται γύρω από την παρουσία και την συμβολή τους στα νοικοκυριά που χάθηκαν και την ζωή των κοινοτήτων μέχρι αυτές να σαρωθούν από τους νέους καιρούς.

Πέρα απ’ αυτά όμως θέλω με αυτό το μικρό πρώτο αυτό σημείωμα της νέας χρονιάς, να στείλω πάλι ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσες κι όσους ανταποκρίθηκαν στην έκκληση που έκανα στα μέσα του Αυγούστου μέσω των κοινωνικών δικτύων για αίμα που είχε ανάγκη. Η ανταπόκριση ήταν απρόβλεπτη, μέσα και πέρα από την οικογένεια. Πάνω από 2.000 γνωστοί και φίλοι απ’ όλη την Ελλάδα, αιμοδότες και μη, έδειξαν θερμό ενδιαφέρον και χάρη σε αυτούς συγκεντρώθηκαν αρκετές φιάλες αίματος, πράγμα που ανακούφισε και άλλους ασθενείς στο νοσοκομείο Λαμίας όπου νοσηλεύονταν.  

Έχοντας ακόμη αρκετή διαύγεια το αντιλήφθηκε και η ίδια και αυτή μου ζήτησε να στείλω ένα ευχαριστώ σε όλους που έδειξαν ενδιαφέρον και προθυμοποιήθηκαν να δώσουν αίμα. Της υποσχέθηκα ότι θα το κάνω κι έτσι με την ευκαιρία των ευχών για τη νέα χρονιά, στέλνω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Όπως ένα μεγάλο ευχαριστώ στέλνω επίσης και στο Γηροκομείο Σπερχειάδας για την εξαιρετική φροντίδα που της πρόσφεραν όσο ήταν εκεί.

Επαναλαμβάνω το ευχαριστώ για την αιμοδοσία γιατί όπως διαπίστωσα είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί ασθενείς που το έχουν ανάγκη. Όσοι μπορούν να γίνουν γραφτούν στη λίστα αιμοδοτών, αυτό διευκολύνει αρκετά τις σχετικές υπηρεσίες και κερδίζουν όλοι χρόνο…

Η φωτογραφία συμβολική, από παλιότερα χρόνια όταν η κυρά Κούλα κατάφερνε μέσα σε μισή ώρα να φτιάξει πίτες και να τις ψήσει στον παλιό φούρνο με εξαιρετικό τρόπο.

ΑΘΗΝΑ, 01012025