ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗ ΒΡΥΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

 

Θα περνούσε, όπως περνούν πια δεκάδες φωτογραφίες μπροστά από τα μάτια μας κάθε μέρα και δεν αποτυπώνονται σε καμιά στοιβάδα του κουρασμένου μυαλού μας, αλλά κάτι με έκανε να σταματήσω και να την περιεργαστώ περισσότερο. Αποτέλεσμα να κάνω εξαιτίας της ένα μακρύ ταξίδι μέσα στο χρόνο και να επιστρέψω στα άγια χρόνια της δεκαετίας του ’60 που η ελληνική ύπαιθρος ήταν ζωντανή και τα χωριά γεμάτα κόσμο…

Δεν ήταν φωτογραφία από το χωριό μου, ένας φίλος είπε πως είναι από κάποιο χωριό των Τρικάλων και δείχνει μια συντροφιά γυναικών να είναι γύρω από μια βρύση για να πάρουν νερό στα δοχεία που κουβαλούσαν μαζί τους. Σε διάφορες ηλικίες, ντυμένες όμορφα και ένα παιδί στην ποδιά της γιαγιάς. Η βρύση δεν είναι από εκείνες της παράδοσης που πήγαιναν οι γυναίκες με το σταμνί κάποτε να πάρουν νερό για το σπίτι και για τις οποίες γράφτηκαν πολλά όμορφα τραγούδια αλλά η βρύση από το δίκτυο που πρόσφατα είχε γίνει στο χωριό και ακόμη δεν είχε απλωθεί στα σπίτια, μόνο σε κάποια κεντρικά σημεία έβαλαν βρύσες κι από εκεί προμηθεύονταν νερό οι γυναίκες. Το κουβάλημα του νερού στο σπίτι, να μην ξεχνάμε,  ήταν αποκλειστικά γυναικεία δουλειά και των παιδιών. Οι άντρες σπάνια πήγαιναν να κουβαλήσουν νερό, ούτε και αν ήταν αναγκασμένοι το έκαναν!

Αυτές οι βρύσες ήταν μια ενδιάμεση λύση μέχρι να φτάσουν οι σωλήνες στο σπίτι και αυτό ήταν μια επανάσταση που άλλαξε την ζωή των χωριών και των ανθρώπων του. Πρώτα – πρώτα απελευθέρωσε τις γυναίκες από μια δουλεία που ανάλογα με τα πρόσωπα και τις ανάγκες κάθε νοικοκυριού ήταν και το βάρος της. Ανάσαναν οι γυναίκες των χωριών και μπορούσαν πλέον να έχουν όσο νερό ήθελαν για την λάτρα του σπιτιού και την καθαριότητα. Απαλλάχθηκαν κυριολεκτικά από μια αιώνια αγγαρεία που επιτελούσαν.

Από την άλλη όμως, η εγκατάσταση βρύσης μέσα στα σπίτια ή στις αυλές για τα ζωντανά σταμάτησαν μια άλλη αιώνια συνήθεια των γυναικών να συναντιόνται στις βρύσες, να τα λένε και να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Το «πρακτορείο ειδήσεων» κάθε γειτονιάς ή του χωριού ολόκληρου λειτουργούσε σε συγκεκριμένες ώρες ώστε να πηγαίνουν περισσότερες κι εκεί περιμένοντας να γεμίσει η στάμνα ή το δοχείο κατάφερναν να κουβεντιάσουν όλα τα νέα. Στη δύσκολη, γεμάτη υποχρεώσεις ζωή τους η συνάντηση στη βρύση ήταν ένα χαρούμενο διάλειμμα από το οποίο όμως δημιουργούνταν πολλές φορές αρκετές παρεξηγήσεις γιατί τα «φίλτρα» στις ειδήσεις τότε ήταν άγνωστα. Γι’ αυτό και δεν ήταν λίγες οι φορές που το αντάμωμα στη βρύση των γυναικών αντιμετωπίζονταν σκωπτικά και γεμάτο υπονοούμενα αν μάλιστα τύχαινε να περάσει από εκεί και κάποιος άντρας.

Η φωτογραφία των γυναικών στη βρύση πρέπει να είναι τραβηγμένη στα τέλη της δεκαετίας του '60, εποχή που σε όλα τα χωριά, ακόμη και στα ορεινά δικά μας, οι κοινότητες ζούσαν μια αυταπάτη αισιοδοξίας καθώς απολάμβαναν τα «μεγάλα έργα», τον δρόμο, την ύδρευση μέσω δικτύων, τον εξηλεκτρισμό και την τηλεφωνία. Όταν όμως αυτά έφτασαν στο τέλος τους άρχισε ο κόσμος να αραιώνει γιατί έφευγε στις πόλεις για αναζήτηση εργασίας και καλύτερης ζωής όπως πίστευε. Πολύ σύντομα όλα τα χωριά άδειασαν κι έτσι αποδείχθηκε πως τα «μεγάλα έργα» δεν ήταν ικανά να κρατήσουν κανένα στον τόπο του. Κάτι άλλο χρειάζονταν αλλά κανένας δεν έκατσε να το σκεφτεί τότε… 

NEXT DEAL, 25072024 

Ο ΑΡΗΣ ΕΦΥΓΕ ΣΑΝ ΚΥΡΙΟΣ

Εμφανίστηκε ξαφνικά στο χωριό μας, (Μεγάλη Κάψη Τυμφρηστού) πριν από 12 περίπου χρόνια, τραυματισμένος στη μέση και το κουσούρι το κράτησε όλη του τη ζωή. Καλοκαιράκι ήταν, φώλιασε σε μια γωνιά του Πάρκου Καλαντζή και γυρνούσε γύρω από την ταβέρνα απ’ όπου ο Λάμπρος όλο και κονομούσε κανένα κόκκαλο. Από που ήρθε κανένας δεν ήξερε, ούτε είχε ξαναδεί τον μεγαλόσωμο, ευγενικό γκρίζο σκύλο που διάλεξε το χωριό μας να εγκατασταθεί. Το είπαν Άρη και ήταν ιδιαίτερα διακριτικός, δεν τριγυρνούσε ανάμεσα στα τραπέζια να του τρέχουν τα σάλια αλλά περίμενε στην άκρη του και ποτέ δεν τον ξεχνούσαν. Υπομονετικός πάλι με τα παιδιά που τα εντυπωσίαζε το μέγεθός και τον προκαλούσαν σε παιχνίδια κέρδισε την εμπιστοσύνη όλων και πολιτογραφήθηκε Μεγαλοκαψιώτης.

Σαν χειμώνιασε ο Άρης διάλεξε να πάει να φωλιάσει έξω από την πόρτα του Δημήτρη και της Ζωής, πράγμα που εκτιμήθηκε και από τις δυο πλευρές και έζησε μαζί τους 12 ολόκληρα χρόνια. Για να μην κρυώνει μάλιστα του έφτιαξαν κι ένα ξύλινο σπιτάκι κι εκεί χώνονταν, όταν χάλαγε ο καιρός αλλά πάντα είχε το κεφάλι έξω να ελέγχει τον δρόμο. Ήρεμα και χωρίς γαυγίσματα επιθεωρούσε τα πάντα. Έτσι τον γνώρισαν όλοι όσοι περνούσαν από την Μεγάλη Κάψη να πάνε στα παραπέρα χωριά και σαν τον έβλεπαν τον χαιρετούσαν κι έτσι σιγά – σιγά έγινε το πιο γνωστό πρόσωπο στο χωριό. Παραδόξως όλα αυτά τα χρόνια δεν πέρασε κανένας που τον γνώριζε πριν έρθει στο χωριό ή αυτός που τον παράτησε αλλά μπορεί ο Άρης να είδε κάποιον και δεν έδωσε καμιά σημασία. Δεν είχε πλέον σημασία γι’ αυτόν γιατί βρήκε την αναγνώριση απ’ όλο το χωριό και την ζεστασιά που δεν είχε αυτός που τον παράτησε.

Με βάση την εξώπορτα του Δημήτρη ο Άρης έκανε βόλτες στο χωριό αλλά ποτέ δεν μάλωσε με τους άλλους σκύλους, αδέσποτους ή τα τσοπανόσκυλα. Αυτά ιδίως του έδειχναν έναν ασυνήθιστο σεβασμό και τον αποδέχονταν στις παρέες τους. Ακόμη και στα ζευγαρώματα ο Άρης είχε ιδιαίτερες επιδόσεις καθώς καμιά θηλυκιά δεν τον αποθάρρυνε. Μετά από τις βόλτες του επέστρεφε στο καλυβάκι του, κάθονταν στον τοίχο και ρέμβαζε ή πήγαινε στο Πάρκο. Μόλις έβλεπε όμως τον Δημήτρη να πηγαίνει στην εκκλησία, καθότι επίτροπος τον ακολουθούσε κι περίμενε στο χοροστάσι να τελειώσει η λειτουργία και επέστρεφαν μαζί. Ακόμη και στις τελετές, τι τελετές δηλαδή, μόνο κηδείες γίνονται πια στο χωριό πήγαινε και ο Άρης στην εκκλησία και δεν έφτανε μόνο αυτό, ακολουθούσε μέχρι το νεκροταφείο συμμετέχοντας έτσι στο πένθος των οικείων και των χωριανών για τον κάθε πεθαμένο.

Ο Άρης πριν από λίγο καιρό κατάλαβε πως έφτανε το τέλος του. Τυφλώθηκε, περπατούσε ψάχνοντας με την μουσούδα του και σταμάτησε να τρώει. Η κατάστασή του ανησύχησε τον Δημήτρη και τη Ζωή και έγινε θέμα σε όλο το χωριό. Γεράματα αποφάνθηκαν κάποιοι και στενοχωρήθηκαν που θα έχαναν τον φύλακα του χωριού όπως καθιερώθηκε να τον λένε.

Ο Άρης με όσες δυνάμεις του είχαν απομείνει, προχθές το βράδυ πήρε τον τελευταίο δρόμο της ζωής του. Που πήγε, κανένας δεν είδε. Έψαξαν σε όλα στα πιθανά σημεία μέσα στο χωριό να τον βρούνε, να τον θάψουν, αλλά πουθενά. Ο Άρης, όπως ξαφνικά εμφανίστηκε στο χωριό πριν από 12 χρόνια, έτσι εξαφανίστηκε. Σαν κύριος ήρθε, σαν κύριος έζησε και σαν κύριος έφυγε χωρίς να βάλει κανέναν στον κόπο να ασχοληθεί με το κουφάρι του. Ο ίδιος διάλεξε κάποιο σημείο που δεν προσέχει κανένας να πεθάνει κι εκεί να λιώσει. Από τον Παράδεισο των σκύλων θα φυλάει το χωριό και τους χωριανούς που αγάπησε…

ΞΕΘΑΜΠΩΣΑΜΑΝ ΑΝΤΩΝΑΚΗ Μ’

Γράφει ο Αντώνης Παπαδάκος, πρόεδρος του Τ.Δ. Αμάραντος (Αγράφων) Καρδίτσας και μας γυρίζει με πολύ τρυφερό τρόπο σε μια άλλη εποχή.

«Την ώρα που οι εργασίες κοπής βλάστησης συνεχίζονταν εντατικά νωρίς το πρωί πριν οι θερμοκρασίες αυξηθούν, στη τοποθεσία Μύλος κομβικό σημείο του χωριού, είχαμε την αθώα επίβλεψη της κυρίας Ευθυμίας (Μίας).

- Τη κάνετε ορέ παλικαράκια αυτού;

- Κόβουμε τα κλωνάρια. Να φωτίσει καλύτερα γιαγιά.

Η κυρία Ευθυμία ήταν καθισμένη σε μια καρέκλα και είχε το χρόνο να παρακολουθεί τις εργασίες κοπής της αυξημένης βλάστησης. Οι απαιτήσεις κοπής στη πλατεία στον Μύλο ήταν απαιτητικές. Όμως το αποτέλεσμα εμφανές.

- Ξεθαμπώσαμαν Αντωνάκη μ’!

Αναφώνησε η σοφή κυρία Ευθυμία. Μια λέξη με απέραντες έννοιες, μου δημιούργησαν μια αναστάτωση μνήμης όταν κατά καιρούς συνομιλώ και παλαιότερα με τον μπάρμπα Γιώργο, ιδιαίτερης αξίας άνθρωποι - σοφοί χωρίς να έχουν βγάλει τo Δημοτικό σχολείο της πολιτείας. Λίγα λόγια πολλές έννοιες. Σήμερα στέκομαι συχνά στην αυλή της Ευθυμίας για μια καλημέρα, που γίνεται χείμαρρος πορείας ζωής, τα αλώνια του ’50. Oυ Κουσταξς, η Βαίτσα, ο Φωτακος, ο νεότερος, ο Μπάρμπα Γιώργος, και τα ζωντανά στου Κρυμμένου το τόπο που χαζεύω στο πλαγερό οροπέδιο απέναντι του κεντρικού δρόμου πριν το χωριό.

Η έμφυτη ευγενής άμιλλα στο μεγαλείο της. Μα πόσο τυχερός που ζω τους ανθρώπους της ανθεκτικότητας στην κοινότητα με αξίες και λίγα μέσα επιβίωσης».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Αντώνης Παπαδάκος με τρείς εργάτες του Τομέα Πρασίνου του Δήμου Καρδίτσας καθάρισαν προχθές τους δρόμους του χωριού από την υπερβολική βλάστηση κι έτσι κυριολεκτικά η κυρά Ευθυμία είπε «Ξεθαμπώσαμαν» εννοώντας ότι είδαν φως και ουρανό. Στον Αμάραντο αλλά και σε κάθε άλλο χωριό η βλάστηση έχει καλύψει τα πάντα, δρόμους, σοκάκια, σύνορα, χωράφια. Οι λίγοι άνθρωποι που έχουν απομείνει δεν έχουν τη δύναμη να την τιθασεύσουν, ούτε ζώα να την περιορίσουν κι αυτή απλώνεται περισσότερο. Γι’ αυτό και η ανακοίνωση του σχετικού υπουργείου που επιβάλλει με ποινή προστίμων τον καθαρισμό από τους ιδιοκτήτες όλων των χώρων που βρίσκονται μέσα ή κοντά στα χωριά. Ο στόχος είναι βέβαια η αποτροπή των πυρκαγιών αλλά με αυτό τον τρόπο ξεθαμπώνουν και τα χωριά. 

ΑΘΗΝΑ, 05072024

ΡΙΓΑΝΗ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΝΟΙΑ

 

Δεν με ενθουσιάζει ομολογώ καθόλου η ιδέα ότι περνάω το καλοκαίρι σε αυτή την άθλια πόλη και το μυαλό μου τρέχει συνεχώς στα βουνά, στον Τυμφρηστό και τα Άγραφα, όπου ο αέρας αυτή την εποχή μοσχοβολάει από τη ρίγανη και τα άλλα αρωματικά φυτά. Δεν μπορώ όμως να κάνω αλλιώς και κάθε τι που μου θυμίζει τα βουνά μας, με συνεπαίρνει και με ταξιδεύει στον ουρανό της Άνω Ελλάδας. Όπως η ρίγανη που έφερε από την Μίκρα και φύτεψε ο αγραφιώτης Νίκος Χόντος στα περβάζια του καφενείου του Hontos Center στην Ομόνοια η οποία αν και αναπτύσσεται πάνω από την ατμόσφαιρα της Ομόνοιας, καταφέρνει εντούτοις να δημιουργεί μια αίσθηση βουνίσιου αέρα και η αψιά μυρωδιά της αν την χαϊδέψει κάποιος με προσοχή μένει στα χέρια για αρκετή ώρα. Η εικόνα της και μόνο πάνω από την πολύβουη πλατεία αρκεί για μια στιγμιαία απόδραση στ’ Άγραφα…

Να είσαι καλά Νίκο που μας δίνεις αυτή την βουνίσια αίσθηση στο κέντρο της πόλης!

ΑΘΗΝΑ, 14062024

Η «ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΗ ΔΟΣΗ» ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΘΡΟΜΒΩΣΗ

 

Προχθές το Facebook μου θύμισε την αναμνηστική δόση του εμβολίου (Astra Zeneka) τέτοιες ημέρες του 2021 (φωτο 1) μια υπόθεση που θα είχαμε ξεχάσει αν εδώ και πολύ καιρό δεν ακούγαμε κάθε μέρα για ένα σωρό συνέπειες και προσεγγίσεις που δίνονται όσον αφορά τον προβληματισμό αν μας έκανε καλό ή προκάλεσε βλάβες που εμφανίζονται αργότερα και συμπτώματα που θα μας ακολουθούν ίσως όλη τη ζωή μας.

Προεξοφλώ ότι δεν ανήκω στον κύκλο των συνωμοσιολόγων αλλά ακούω με προσοχή όσα λέγονται και διαβάζω επιμελώς τα ψελλίσματα των λογής – λογής ειδικών και των παπαγάλων τους στα ΜΜΕ τα οποία ουδόλως με ησυχάζουν. Όταν όμως κάποια πράγματα τα βιώνω εμπειρικά, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Έτσι λοιπόν πέρσι πάλι τέτοιον καιρό (φαίνεται πως η ζέστη ευνοεί τις θρομβώσεις) έπαθα στο ξαφνικό μια «εν το βάθει θρόμβωση» στο δεξί πόδι και στο τσακ πρόλαβα την πνευμονική εμβολή. Οι εξαιρετικοί γιατροί στην «Ευρωκλινική» που με ανέλαβαν και με παρακολούθησαν εξέφρασαν την απορία τους για το πως συνέβη αυτό σε έναν άνθρωπο που έχει περπατήσει την μισή ορεινή Ελλάδα και την περισσότερη νησιωτική και στον οποίο ποτέ δεν παρουσιάστηκε τέτοιο πρόβλημα. Ευτυχώς με πρόλαβαν και με την κατάλληλη αγωγή και προσοχή πέρασε ένας ολόκληρος χρόνος χωρίς άλλες εκπλήξεις.

Να όμως που προχθές, το Σάββατο το βράδυ που πήγα σε μια εξαιρετική εκδήλωση φίλων, (για την οποία θα γράψω σύντομα) μια μαχαιριά μου έσκισε την πλάτη και στο μέσον αυτής εγκαταστάθηκε ένας διαρκής αφόρητος πόνος. Τρόμαξα, δεν μπορούσα να αναπνεύσω, ούτε να σκύψω και κατέφυγα πάλι στην «Ευρωκλινική» όπου διαπιστώθηκε αμέσως πως μια άλλη θρόμβωση, στο αριστερό πόδι τώρα δημιούργησε μια καινούργια πνευμονική εμπλοκή σε διάφορα σημεία του πνεύμονα η οποία αν δεν έδινα προσοχή θα σκότωνε. Μου έκαναν αμέσως όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, ερεύνησαν όλα τα ενδεχόμενα, με έβαλαν σε ένα κρεββάτι με ορούς και οξυγόνο (φωτο 2) και σήμερα που παρουσίασα βελτίωση πήρα εξιτήριο. Θα ακολουθήσω πάλι την φαρμακευτική αγωγή που μου συνέστησαν, θα φοράω εσαεί πλέον ειδικές κάλτσες, θα αποφεύγω χώρους με επιβαρυμένο αέρα, θα αποφεύγω την καθιστική ζωή και τα άβολα καθίσματα και θα πρέπει να περπατάω κάποια χιλιόμετρα την ημέρα για να μην το ξαναπάθω. Α, και θα πρέπει να καταναλώνω και αρκετά λίτρα νερού να βοηθάω την κυκλοφορία του αίματος και ακόμη να μην πηγαίνω σε μέρη που είναι μακριά από νοσοκομεία…

Από που προήλθε αυτή η καινούργια θρόμβωση κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά τίποτα αλλά εμένα πια δεν μου βγαίνει από το μυαλό ότι όλα αυτά που λένε για τα εμβόλια είναι πέρα ως πέρα αληθινά και ότι κι εγώ μαζί με εκατομμύρια ανθρώπους στην περίοδο της επιδημίας πέσαμε θύματα μιας παγκόσμιας συντεχνίας ανήθικων επιστημόνων και άπληστων πολιτικών. Ελπίζω πως θα τα καταφέρω να φτάσω και στην επόμενη αναμνηστική επέτειο του χρόνου οπότε θα κάνουμε λογαριασμό, εύχομαι με λιγότερες απουσίες…    

ΑΘΗΝΑ, 12062024  

ΤΑ ΥΠΕΡΟΧΑ ΑΓΡΙΑ ΚΕΡΑΣΙΑ

 

Λίγες μέρες πάνω, λίγες κάτω και τα λαχταριστά κεράσια είναι τελικά τα φρούτα που χαρακτηρίζουν τον Ιούνιο μαζί με τα ταπεινά κορόμηλα, τις τιμές των οποίων ακούμε και δεν πιστεύουμε πως υπάρχουν και συμπολίτες μας που τα πληρώνουν για να τα γευτούν…

Έτσι ήταν πάντα με τα κεράσια (με τα κορόμηλα είναι άλλη ιστορία) τα οποία πάντα είχαν μια υψηλή τιμή και τα απολάμβαναν οι εύποροι και βεβαίως όσοι είχαν κερασιές, κόβοντας λίγο από το κέρδος που θα είχαν από τους πολύτιμους αυτούς καρπούς που εμπορεύονταν. Και ήταν ακριβά γιατί η παρουσία τους αυτόν το μήνα σήμαινε και την αρχή της καρποφορίας των άλλων δέντρων που θα κρατούσε μέχρι το βαθύ φθινόπωρο. Έτσι όλοι οι άνθρωποι ήθελαν να τα δοκιμάσουν και με τη γεύση τους στο στόμα να καλωσορίσουν το καλοκαίρι μ’ αυτό τον τρόπο.

Δεν ήταν  εξάλλου καθόλου τυχαία η έκφραση «καλοσκαίρισμα» που αναφέρονταν αποκλειστικά στα φρούτα και σήμαινε στη γλώσσα της υπαίθρου ότι ευτυχήσαμε κι εφέτος να καλοσκαιρίσουμε κεράσια. Δηλαδή, βγάλαμε τον χειμώνα και πάμε δυνατοί να δοκιμαστούμε στον επόμενο. Δεν απαιτούσε πολλά κεράσια το καλοσκαίρισμα, μια χούφτα ήταν αρκετή να γλυκάνει το στόμα μαζί με την ψυχή. Γι’ αυτό και όλοι σχεδόν φρόντιζαν να έχουν μια κερασιά στον κήπο τους κι όσοι πάλι δεν διέθεταν, είχαν τα τυχερά τους γιατί η είσοδος στο καλοκαίρι στις αγροτικές κοινότητες του παρελθόντος, απαιτούσε και μια ισοτιμία τόσο στη δουλειά όσο και στην απόλαυση.

Επόμενο ήταν να γραφτούν για τα κεράσια πολλά πράγματα που υποστήριζαν τον μύθο τους και πολλές περιοχές της χώρας, όπως η Έδεσσα ή το Πήλιο έγιναν πιο γνωστές ιδιαίτερα χάρη στην συστηματική καλλιέργεια ορισμένων ποικιλιών κερασιών τα οποία ήταν περιζήτητες στις αγορές. Πράγματι ξεχώριζαν τα κεράσια των Βοδενών (έτσι έλεγαν την Έδεσσα παλιά) και αποτελούν σχεδόν μονοκαλλιέργεια στην περιοχή αυτή και πηγή πλούτου για όσους ασχολούνται με αυτά, όπως και με τα ροδάκινα ή τα ακτινίδια.

Και σε άλλες περιοχές είχαν κεράσια που ξεχώριζαν, κάθε τόπος σχεδόν είχε την δική του ποικιλία, δείγμα της θαυμαστής προσαρμοστικότητας και απόδοσης της κερασιάς σε κάθε συνθήκη. Στην περιοχή μου, την Δυτική Φθιώτιδα είχαμε τα περίφημα καψιώτικα κεράσια, ροζ ως άσπρα, σφιχτά και ανθεκτικά στις μετακινήσεις και χάρη σε αυτά αρκετοί συγχωριανοί μου είχαν ένα καλό εισόδημα πουλώντας στα χωριά του κάμπου και στη Λαμία ακόμη. Πρόλαβα αυτό το εμπόριο που γίνονταν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70. Μετά σταμάτησε γιατί αναπτύχθηκε η αγορά και οι άνθρωποι παράτησαν τις κερασιές ή δεν κατάφεραν να προσαρμόσουν την καλλιέργειά τους στις νέες συνθήκες.

Πέρα όμως από τα κεράσια, τα δάση ήταν γεμάτα αγριοκερασιές που ο μικρός τους καρπός ήταν δώρο από τη φύση πρώτα στα πουλιά που αυτό τον καιρό μεγαλώνουν τα βλαστάρια τους στις φωλιές καθώς και σε άλλα ζώα, μεγάλα όπως οι αρκούδες ή μικρά όπως οι σκίουροι ή τα σκαθάρια. Αυτές τις κερασιές με τον μικρό, υπόστυφο συνήθως καρπό, κόκκινο ή κίτρινο δεν τις επισκέπτονταν τόσο πολύ οι άνθρωποι, μόνο σαν δεν είχαν άλλες ήμερες στον κήπο τις τιμούσαν. Όσοι όμως ήξεραν που είναι, χόρταιναν κεράσια και φυσικά δεν το μαρτυρούσαν στους άλλους για να έχουν την αποκλειστικότητα.

Τα τελευταία χρόνια κάποιοι που ασχολούνται με την γευσιγνωσία, τις πηγές και τις εμπειρίες της, πηγαίνουν και τις τρυγάνε όχι τόσο για να φάνε τον καρπό τους αλλά με αυτόν να φτιάξουν υπέροχες όντως μαρμελάδες ή ποτά. Τα τελευταία επίσης χρόνια παρατηρείται και μια εξάπλωση των άγριων κερασιών στα δάση, πράγμα που χρεώνεται στα πουλιά που μεταφέρουν τα κουκούτσια παντού και στην απουσία των κατσικιών που κάποτε ρήμαζαν τα πάντα. Πάντως, όποιος ξέρει στο δάσος ή στις παρατημένες εξοχές αγριοκερασιές, ξέρει να τιμά μαζί με τα πουλιά τον αγώνα αυτών των μοναδικών δέντρων

ΑΘΗΝΑ, 01062024

ΤΑ ΚΟΡΑΚΙΑ ΔΕΝ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΠΟΤΕ ΧΑΜΕΝΑ

 

O φωτογράφος Brooke Kapalka από την Μοντάνα που δουλεύει πολλά θέματα στο Yellowstone Park, κατά την προχθεσινή του επίσκεψη βρέθηκε πάλι μπροστά στην αλληλεπίδραση δυο αρπακτικών ειδών σχετικά με νομή της λείας - ένα κουφάρι από ελάφι από το οποίο τράφηκαν για αρκετές ημέρες αρκούδες, λύκοι, κογιότ, κοράκια και άλλα πτωματοφάγα. Την προηγούμενη φορά γράφει πως είδε τα κογιότ αφού μάλωναν για πολλές ώρες με τις αρκούδες να καταφέρνουν να κρατήσουν μακριά από το κουφάρι κι έναν φαλακρό αετό. Αυτό φαίνεται φάνηκε βαρύ για την βασιλιά των αιθέρων και επέστρεψε αποφασισμένος να διεκδικήσει το μερίδιό του και με τον τρόπο του υποχρέωσε τον αντίπαλο σε υποχώρηση.

Εκείνα όμως που δεν τρόμαξαν με τίποτα και περίμεναν να τελειώσουν τους καυγάδες οι μεγάλοι, ήταν τα κοράκια που περίμεναν στην άκρη και μόλις τους δίνονταν η ευκαιρία άρπαζαν ένα κομμάτι. Τα κοράκια που ακολουθούν όλα τα μεγάλα σαρκοβόρα και μη πλάσματα και βγαίνουν πάντα κερδισμένα, ιδιαίτερα με τον θάνατο των αδυνάτων κυρίως ή των απρόσεχτων. Τα ίδια δεν σπαταλούν δυνάμεις σε κυνήγια και τέτοια πράγματα αλλά παρέχουν κάποιες υπηρεσίες στους μεγάλους θηρευτές, αποκαλύπτοντας με κραυγές και πετάγματα την κίνηση των θηραμάτων κι έτσι συμμετέχουν κι αυτά στο τραπέζι του δάσους!

ΥΓ.  Οι φωτογραφίες είναι εκπληκτικές, δείτε περισσότερη δουλειά του στο  k3photographymontana.com

ΑΘΗΝΑ, 30052024

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΓΚΡΙΖΑ ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΑ ΠΟΖΑΡΕΙ

Δεν έχουν όλοι την τύχη, όπως ο φωτογράφος Zach Cicero από το Jackson (Wyoming) να συναντήσουν μια μεγάλη γκρίζα κουκουβάγια, αλλά κυρίως κάποια που να είναι διατεθειμένη να ποζάρει. Να που σε αυτόν συνέβη χθες στο Grand Teton και την επιτυχία του μοίρασε στη σελίδα «Yellowstone Through The Lens» στην οποία μπορείτε να βλέπετε σπουδαία πράγματα από αυτόν τον μακρινό τόπο. Τον ευχαριστούμε που μας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουμε κι εμείς τι υπάρχει εκεί πέρα…

Εγώ έχω να δω τέτοια κουκουβάγια από πολλά χρόνια, από τότε που ζούσα σε ένα χωριό στα βουνά της Κεντρικής Ελλάδας. Στο χωράφι μας υπήρχε μια μεγάλη γέρικη καστανιά που είχαν την φωλιά τους και πιο πολύ τις άκουγα παρά τις έβλεπα. Ξεράθηκε η καστανιά, την έκοψε ο πατέρας πριν από χρόνια, έφυγαν και οι κουκουβάγιες από το χωράφι. Φαντάζομαι πως στο δάσος θα υπάρχουν αλλά αμφιβάλλω για την επιβίωσή τους καθώς έχουν σχεδόν εξαφανιστεί τα τρωκτικά και ότι άλλο τρώνε.

ΑΘΗΝΑ, 27052024

ΑΕΤΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΥΝ ΑΕΤΌΠΟΥΛΑ ΣΤΟ ΟΥΑΙΟΜΙΝΓΚ

 

Έτσι το γράφει ο David A. Robatcek  που ανέβασε την εξαιρετική φωτογραφία στην ομάδα «Wyoming through The Lens» και σωστά διαβάζει τις κινήσεις τους καθώς στα μεγάλα πάρκα αυτής της ιδιαίτερης πολιτείας των ΗΠΑ ζουν και αναπαράγονται, όπως έκαναν πάντα οι αετοί καθώς και πολλά άλλα πλάσματα που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Είναι θέμα μεγέθους αλλά και αντίληψης περί αυτών των πάρκων - κιβωτών της φύσης που δίνουν, σαφώς και ελεγχόμενα από τον άνθρωπο, την δυνατότητα να θαυμάζει το μεγαλείο των δημιουργημάτων της. Σε αντίθεση με την Αμερική, στην πατρίδα μας δεν έχουμε τέτοιες δυνατότητες λόγω περιορισμένου χώρου και εκτός αυτού ότι χαρακτηρίζουμε ως πάρκο ή προστατευόμενη περιοχή το κάνουμε για να βγούμε απλά από την ευθύνη και τις περισσότερες φορές τα αφήνουμε στο έλεος και την διάθεση κάθε τυχαίου.

Έτσι λοιπόν αποκλείεται να δούμε πουθενά στην Ελλάδα τέτοιες εικόνες, όπως αυτή στον ουρανό του Γουαιόμινγκ, όχι μόνο για αετούς που έχουν λιγοστέψει καθώς έχουν περιοριστεί απελπιστικά οι βιότοποί τους και διαρκώς πιέζονται από ένα σωρό ανθρωπογενείς και ειδικά «πράσινες» δραστηριότητες, αλλά ούτε και για σπουργίτια στις αυλές καθώς κι αυτά είναι θύματα πολλών άλλων καταστάσεων. Τέτοιες φωτογραφίες είναι πολύτιμες και στηρίζουν τις απόψεις όσων θέλουν να συνεχίσει, ότι έχει απομείνει  από τον αληθινό κόσμο, να πορεύεται όπως η φύση έχει προορίσει και να λιγοστέψουν οι οποιεσδήποτε παρεμβάσεις, ιδιαίτερα οι λεγόμενες «πράσινες» σε βουνά και νησιά.    

ΑΘΗΝΑ, 19052024

14 XHNAKIA ΚΑΝΟΥΝ ΒΟΛΤΑ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ

 

Άπειρες εικόνες μέσα από τις οθόνες περνούν κάθε μέρα μπροστά από τα μάτια μου, τόσο πια που αρχίζω να τα κλείνω από υπερκορεσμό. Βεβαίως και εκτιμώ την προσπάθεια κάθε ατόμου να μοιραστεί με το ψηφιακό κοινό αυτά που βλέπει ή μέσω αυτών να αποκαλύψει την διάθεσή του αλλά είναι τόσες πολλές πια που χάνονται σε έναν ωκεανό από εικόνες με κοινό, δυστυχώς, χαρακτηριστικό οι περισσότερες την κοινοτυπία και την ρηχή πρόσληψη.  

Δεν μπορώ όμως να μην σταθώ σε κάποιες που το θέμα τους τις κάνει να ξεχωρίζουν και ο τρόπος που βλέπει το μάτι πίσω από το φακό τους προκαλεί πολλά όμορφα συναισθήματα. Όπως η φωτογραφία της Danielle Laumann που πιάνει μια πολύ τρυφερή στιγμή από τη ζωή μας οικογένεια καναδέζικης αγριόχηνας σε κάποια λίμνη στην περιοχή που ζει. Μια στιγμή που αποτυπώνει την προσοχή που δίνουν οι γονείς στα 14 βλαστάρια τους και αυτά, υπάκουα να βαδίζουν ανάμεσά τους σε μια βόλτα εμπειρίας που είχαν με το νερό. Τα μικρά παπάκια δεν ξέρουν ακόμα ότι αν βγουν από την γραμμή που περπατούν θα χαθούν αλλά αυτό το μαθαίνουν εμμέσως από τους γονείς που ένας μπροστά ανοίγει το δρόμο και ο άλλος πίσω ελέγχει μη και κάποιο ξεστρατίσει. Αυτή η βόλτα, είτε μέσα στο νερό, είτε έξω από αυτό για τα χηνάκια είναι ένα μάθημα ζωής που θα τα βοηθήσει να μεγαλώσουν, να ενηλικιωθούν και όταν έρθει η ώρα τους να το διδάξουν κι αυτά στους δικούς τους απογόνους.

Την είδα και ο νους μου πήγε μακριά, στο Wyoming αλλά αναζητώντας ανάλογες εικόνες στην καθημερινότητά μας, είδα πως είναι πολύ λίγες, πραγματικά και μεταφορικά. Όσο για το μάθημα της επιβίωσης, όπως αυτό γίνεται από τις αγριόχηνες στα χηνάκια τους, τα περισσότερα παιδιά των ανθρώπων το μαθαίνουν δυστυχώς από καρικατούρες…

ΑΘΗΝΑ, 18052024

ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ

 

H ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΑΧΩΡΗΤΟΥ

Πέφτουν ολοένα σήμερα νομίσματα πάνω στην πολιτεία

ανάμεσα σε κάθε κόμπο σα μια σταλαματιά στο χώμα

ανοίγει μια καινούργια χώρα: ήρθε η στιγμή, σηκώστε με.

Από το ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ, Α’ του Γιώργου Σεφέρη.

Άλλοι στρώνουν σήμερα ένα δρόμο με άγνωστο προορισμό για την Ελλάδα και οι τζακαράντες στην Αθήνα, «χιονίζουν» τούτες τις μέρες μικρά μωβ λουλούδια τις πλατείες και τα πεζοδρόμια. (Από το 2012...).

ΑΘΗΝΑ, 17052024

ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΜΠΑΝΙΑΣ: ΕΝΑΣ ΠΡΟΚΟΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

 

Το καλοκαίρι που μας πέρασε σε μια εκδήλωση για την αγροδιατροφή που έγινε στο Καρπενήσι, ο Ταξιάρχης Μπανιάς, μόνιμος κάτοικος του χωριού Στένωμα Ευρυτανίας βραβεύτηκε ως ο άνθρωπος ο οποίος με την δράση του, πράγμα που υποστηρίζεται και αλληλοεπιδρά από την οικογένειά του και την κοινότητα, αποτελεί ένα παράδειγμα προς μίμηση και όσοι τον ακολουθήσουν, θα σώσουν την Ευρυτανία από μαρασμό…

Ναι έτσι έχουν τα πράγματα με τον Ταξιάρχη (1975) o οποίος 13 ετών αποφάσισε να αποκτήσει το πρώτο του κοπάδι με κατσίκες και τις φρόντιζε μόνος μιας και οι γονείς του δεν είχαν και πολλές σχέσεις με την κτηνοτροφία. Ο πατέρας ήταν ηλεκτρολόγος στην περιοχή αλλά ο Ταξιάρχης επέλεξε να ασχοληθεί με την κτηνοτροφία από αγάπη στα ζώα και γιατί από μικρός, του άρεσε αυτή η δουλειά. Αφού έβγαλε το δημοτικό σχολείο στο Στένωμα και πήγε και μια εβδομάδα (!) στο Γυμνάσιο Καρπενησίου το οποίο παράτησε καθώς η καρδιά του και η ψυχή του ήταν στο χωριό και στον κόσμο του.

Με μαγιά κάτι λίγες κατσίκες που είχε η μάνα του η οποία όπως κάθε νοικοκυρά εκείνη την εποχή διατηρούσε λίγες κατσίκες, μια αγελάδα και ένα μουλάρι στο σπίτι, ξεκίνησε και αγοράζοντας κατσίκια από την Μαυρομάτα έφτιαξε ένα κοπάδι από 170 κεφάλια και σύντομα άρχισε να λογαριάζεται ως μεγάλος νοικοκύρης κι αυτός στην περιοχή. Τα έφτασε περισσότερα, κάποια στιγμή τα λιγόστεψε και στράφηκε προς τα πρόβατα και έφτιαξε και με αυτά πάλι ένα μεγάλο κοπάδι περί τα 350 κεφάλια. Με τα πρόβατα ασχολήθηκε αρκετά χρόνια και τελευταία, όπως οι περισσότεροι στην περιοχή στράφηκε στα γελάδια και σήμερα θεωρείται από τους μεγαλύτερους κτηνοτρόφους στο Στένωμα το οποίο παρεπιμπτόντως θεωρείται και η μητρόπολη της αγελαδοτροφίας στην Ευρυτανία.  

Η πορεία του δεν ήταν εύκολη, κυρίως γιατί δεν ήξερε πολλά από ζωντανά και κοπάδια και έτσι αναγκάστηκε να τα μάθει όλα μόνος του παρακολουθώντας τους συγχωριανούς του και εισάγοντας φυσικά και κάποιες καινοτομίες. Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι αγαπούσε την δουλειά που αποφάσισε να κάνει και βέβαια την βοήθεια που είχε από τον πατέρα του Χρήστο, ο οποίος πέθανε πριν από 7 μήνες, την μητέρα του Βασιλική προόδευσε πολύ σύντομα. Επί πλέον, αυτό που τον βοήθησε πολύ ήταν η πλήρης και εντελεχής γνωριμία με το ανάγλυφο της περιοχής του. Δεν υπήρχε μονοπάτι ή διαδρομή προς το βουνό και το ποτάμι, βοσκοτόπι και λιβάδι που να μην γνώριζε κι αυτό οφείλονταν στην επί αιώνες εκμετάλλευση του τόπου από τους προγόνους του κτηνοτρόφους. Οι γονείς του εκτός από την φύλαξη, τον βοήθησαν πολύ στο άρμεγμα τόσων ζώων. Το γάλα τον χειμώνα το έδιναν στα τυροκομεία ενώ από τον Ιούνιο και πέρα έπηζαν οι ίδιοι τυρί με τον μοναδικό, παραδοσιακό τρόπο που ξέρουν ακόμη στην Ευρυτανία.  

Ο Ταξιάρχης αποτέλεσε μια εξαίρεση για την γενιά του που οι περισσότεροι σκόρπισαν στους τέσσερις ανέμους και τους βλέπει το Στένωμα μόνο στις γιορτές και το καλοκαίρι αλλά είναι αρκετοί αυτοί που ακόμη συνεχίζουν με την κτηνοτροφία και διατηρούν μεγάλα κοπάδια στο Στένωμα. Μεταξύ αυτών και ο αδερφός τους Λάζαρος, οι Παπαδονικαίοι καθώς και λίγοι άλλοι νέοι που κάνουν την διαφορά στο χωριό που αριθμεί γύρω στους 50 μόνιμους κατοίκους. Παλιότερα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του Δυτικού Τυμφρηστού και τα κοπάδια του ξεπερνούσαν τα 5.000 κεφάλια αλλά όπως όλα, έτσι κι αυτό λύγισε. Παρά ταύτα το Στένωμα καθώς και τα γειτονικά του, Άγιος Δημήτριος, Γάβραινα, και άλλα διατηρούν το μεγαλύτερο κεφάλαιο της κτηνοτροφίας στην Ευρυτανία.

Ο Ταξιάρχης όμως δεν περιορίστηκε στην κτηνοτροφία αλλά ανέστησε και διατηρεί κι ένα άλλο χρήσιμο και πολύτιμο επάγγελμα στην περιοχή. Του σύρτη ξυλείας και της μεταφοράς. Ξεκίνησε με δυο – τρία μουλάρια στην αρχή, όταν είδε πως είχε κάμψη στην παραγωγή του κοπαδιού των προβάτων, να σέρνει ξυλεία ελάτης από τα δάση που εκμεταλλεύονταν ο δασικός συνεταιρισμός των χωριανών του και σιγά – σιγά επεκτάθηκε και στη μεταφορά των καυσόξυλων. Καθώς το ανάγλυφο της περιοχής που απλώνονται τα δάση του Τυμφρηστού είναι δύσκολο, η δουλειά του εκτιμήθηκε και έτσι δόθηκε λύση και διέξοδος στο έργο των υλοτόμων. Τη δουλειά αυτή την κάνει το καλοκαίρι και με βοηθό τον Ηλία Ντζιώρα από τη Βράχα ενώ όταν υπάρχει πολύ δουλειά επιστρατεύει κι άλλους συγχωριανούς. Η φήμη του σαν καλό επαγγελματία στις μεταφορές ξυλείας ξεπέρασε τα στενά όρια της Ευρυτανίας και πήγε παραπέρα κι έτσι έχει πηγαίνει για δουλειά σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Το κοπάδι των αλογομούλαρων του αριθμεί περί τα 15 ζωντανά, διαλεγμένα ένα προς ένα και προσεγμένα. Τα φροντίζει ο ίδιος σε κάθε τους ανάγκη, έφτασε μάλιστα να μάθει και να τα πεταλώνει. Ξέρει τις συνήθειες του καθενός, του μιλά προσωπικά και έτσι έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη τους και την αναγνώριση, πράγμα που βοηθάει πολύ στην δύσκολη αυτή δουλειά. Επί πλέον, η εμπειρία του τον καθιέρωσε και ως πρακτικό ιατρό των ζώων του, τόσο που τον ζηλεύουν ακόμη και οι κτηνίατροι.

Η περίοδος που ο Ταξιάρχης ασχολείται με τα ξύλα είναι οι θερινοί μήνες, τον χειμώνα μαζεύει τα ζωντανά και τα αφήνει να ξεκουραστούν. Με την αρχή της περιόδου ρίχνει στη δουλειά τα πιο δυνατά ενώ εκείνα που βγαίνουν στην αποστρατεία φροντίζει να τα αντικαθιστά με άλλα που η καταγωγή τους είναι από τη Γαλλία. Από εκεί φθάνουν στην Ελλάδα μέσω αντιπροσώπων, στα Τρίκαλα εδρεύουν οι περισσότεροι κι από εκεί τα προμηθεύεται. Φροντίζει να είναι γερά και πιο πολύ έξυπνα, πράγμα που βοηθάει να ξεπεράσουν και το ζήτημα της γλώσσας! Όσο για την εκπαίδευσή τους, χρησιμοποιεί τις ίδιες πανάρχαιες μεθόδους που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος όταν ημέρωσε για πρώτη φορά άλογα.  

Ο Ταξιάρχης, όπως και η οικογένειά του δεν στέκεται στιγμή! Όλοι βοηθούν, η γυναίκα του Βασιλική, οι κόρες του Ιωάννα που είναι μαθήτρια στο Γυμνάσιο Καρπενησίου και Γεωργία μαθήτρια δημοτικού όπως και ο γιός όταν δεν έχει μαθήματα στη σχολή του. Ακόμη και η σκύλα του, η Έλσα δεν λείπει ούτε στιγμή από τα κοπάδια και τα μουλάρια. Μόνο το χειμώνα που μαζεύει τα ζωντανά στους στάβλους παίρνει μια ανάσα αλλά κι εκεί χρειάζεται διαρκής προσοχή. Με το τάισμα, τα γεννητούρια αλλά και τους λύκους που πολιορκούν τους στάβλους. Προσέχει, δεν θέλει να πάνε χαμένα τα ζωντανά του, είναι κεφάλαιο γι’ αυτόν αλλά και ψυχές που χρειάζονται προστασία από τον καιρό και τα αρπακτικά. Από μέρους τους αυτά και προς ανταπόδοση, τον κάνουν με τον τρόπο τους τον πρώτο νοικοκύρη στο Στένωμα και από την φήμη αυτή προέκυψε και η βράβευση. Για τον Ταξιάρχη Μπανιά συζητάνε όλοι στην Ευρυτανία, τον επαινούν και τον καμαρώνουν και πολλοί θέλουν να του μοιάσουν. Άλλοι μπορούν, άλλοι θέλουν σπρώξιμο και αναζητείται εκείνος που θα το κάνει…

ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ – ΚΥΝΗΓΙ (14/04/2024)

ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΤΖΑΡΟΙ ΕΧΟΥΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ KAI ΣΤΙΣ ΓΛΑΣΤΡΕΣ

 

Δεν χάλασε μόνο ο καιρός φέτος που ξέχασε να κάνει χειμώνα και μας έβαλε νωρίς νωρίς στο καλοκαίρι, αλλά και άλλα πράγματα που κρατούσαν την παράδοση μοιάζει να έχουν χάσει το δρόμο τους και να δημιουργούν περίεργες καταστάσεις.

Όπως κάποιοι καλικάντζαροι που όπως δείχνει ξέμειναν φέτος στην επιφάνεια και συνεχίζουν να κάνουν τις γνωστές βρωμιές και τις αταξίες τους. Όχι όλοι οι καλικάντζαροι, αλλά κάποιοι για τους οποίους κι άλλη φορά έχω γράψει τα κατορθώματα. Για όσους δεν θυμούνται, αναφέρομαι στην παραβίαση κάποιων χώρων και αρπαγή διαφόρων ειδών από το σπίτι στο χωριό κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, γεγονότα που έχουν καταγραφεί από κάμερα και θα χρησιμοποιηθούν (μαζί με άλλα) αναλόγως όταν έρθει η ώρα τους.

Το γεγονός όμως δεν πτόησε τους γνωστούς καλικάντζαρους της Κάτω Γειτονιάς να συνεχίσουν τις παραβιάσεις και τις αρπαγές από τις αποθήκες. Ένα σιδερένιο υνί, κειμήλιο της οικογένειας τους γυάλισε αυτή τη φορά και το άρπαξαν από την αποθήκη μαζί με κάτι κουτιά με μπογιές και διάφορα αντικείμενα και άλλα μικροεργαλεία. Τα εργαλεία φαντάζομαι να τους φανούν χρήσιμα, γλιτώνουν και κάτι ευρώ από το να τα αποκτήσουν οι ίδιοι αλλά το υνί; Τι να το κάνουν, θα φτιάξουν αλέτρι να το προσαρμόσουν και θα ζέψουν τις νταρλαΐνες να οργώσουν; Μπορεί, μέχρι εκεί τους φτάνει….

Εκείνο όμως που μου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση, τόση που δεν μπορώ να το πιστέψω είναι ότι άρπαξαν κι όλες τις γλάστρες από την αυλή του σπιτιού - η μια μάλιστα ήταν ασήκωτη, πενήντα χρόνια την φρόντιζε η μάνα και ήθελε τουλάχιστον τρία άτομα να την μεταφέρουν ως το αυτοκίνητο για να «ταξιδέψει» μέχρι την παραλία που την πήγαν να παραθερίσει. Η ενέργεια αυτή των καλικάντζαρων που διάλεξαν μάλιστα νύχτα να δράσουν ώστε να μην τους γράφει η κάμερα έγινε ήδη ανέκδοτο στο χωριό και στην περιοχή αλλά τι να λέμε; Καλικάντζαροι ήταν, καλικάντζαροι θα μείνουν…

Στη φωτογραφία, η αυλή άδεια από τις γλάστρες της μάνας

ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 31032024

ΠΩΣ ΜΑΘΑΜΕ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΟΥ ’21

 

Ξημερώνει η μεγάλη μέρα και το πνεύμα της έχει κατακλύσει τα κοινωνικά δίκτυα, με ιδιαίτερες σημειώσεις προσαρμοσμένες στις αντιλήψεις του καθενός, αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα, αποσπάσματα από ιστορικά κείμενα, φωτογραφίες από παρελάσεις – πολλές από την εποχή του ασπρόμαυρου φιλμ που προκαλούν νοσταλγία, άλλες σύγχρονες με εκδηλώσεις των βλαστών κάθε οικογένειας, άλλες με μνημεία που σημαίνουν τον μεγάλο αγώνα που έδωσαν οι Έλληνες το 1821 να ελευθερωθούν.

Μέσα σε αυτό τον καταιγισμό ακόμα ένα σημείωμα θα ήταν περιττό αλλά δεν μπόρεσα να αντισταθώ σαν είδα στο Fb έναν καλό φίλο, τον εξ Αγράφων ορμώμενο Γιάννη Μάκκα ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ως ο κορυφαίος συλλέκτης στοιχείων του μεταπολεμικού λαϊκού πολιτισμού σε ότι αφορά τα έντυπα και την διαφήμιση, ο οποίος παρουσίασε μέρος της συλλογής του από τετράδια διακοσμημένα με εξώφυλλα από εικόνες της επανάστασης καθώς και μια σειρά από λαϊκά περιοδικά με ύλη από την ίδια περίοδο.

Με συγκίνησε όντως γιατί πρόλαβα κι εγώ αυτά τα τετράδια με τα εξώφυλλά τους γεμάτα από ήρωες και σκηνές από το 1821 καθώς και με ποικίλα θρησκευτικά θέματα. Μαθητής ακόμα του Δημοτικού, εκεί στη δεύτερη μεταπολεμική δεκαετία θαύμαζα τους ήρωες (Ο Διάκος και ο Ανδρούτσος) ήταν οι αγαπημένοι μου καθώς ήταν Ρουμελιώτες και τα τετράδια με αυτούς ποτέ δεν ήταν τα πρόχειρα, αλλά σοβαρών μαθημάτων, όπως η Ιστορία ενώ για τα Θρησκευτικά είχα τον Παπαφλέσσα και για την έκθεση, τον Ρήγα Φεραίο. Για κάθε μάθημα είχα έναν ήρωα κι έτσι πέρασαν τα χρόνια μέχρι που ήρθαν τα τετράδια με τα μπλέ εξώφυλλα και ισοπέδωσαν τα πάντα. Δυστυχώς δεν υπήρξε καμιά πρόνοια για αυτά και τα περισσότερα χάθηκαν, ένα των εκθέσεων από το Γυμνάσιο σώθηκε.

Έτσι ο Γιάννης με ταξίδεψε σε εκείνη την εποχή που το 1821 διατηρούσε μια επικαιρότητα για την παιδική ηλικία και οι αφηγήσεις γι’ αυτό από τους τρανότερους διαρκείς. Αν και στην περιοχή πέριξ του Τυμφρηστού, όπως και σε όλη την Ελλάδα εξάλλου κάπνιζαν ακόμη τα ερείπια της τραγικής δεκαετίας 1940 – 1950 για την οποία η σιωπή ήταν επιβεβλημένη, οι ήρωες και οι σκηνές του 1821 έρχονταν από την αιωνιότητά τους, σαν σκιές να καλύψουν άλλα φρέσκα γεγονότα για τα οποία έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια να μάθουμε την αλήθεια…

Χρόνια Πολλά σε όλους. Χρόνια Πολλά Ελλάδα!

ΑΘΗΝΑ, 25032024

ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΗ ΕΞΑΡΧΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 32 ΧΡΟΝΙΑ

 

Και μια ανάμνηση από της «Ελευθεροτυπία» της χρυσής εποχής

Τι σύμπτωση! Την ημέρα που ανακοινώθηκε πως οι τίτλοι της «Ελευθεροτυπίας» πέρασαν στα χέρια της Alter Ego (του Μαρινάκη) συναντήθηκα σε μια ωραία εκδήλωση που διοργάνωσε χθες η «Συντροφιά των Βλάχων της Αθήνας» στο ΕΤΕΡΟΝ για την Ημέρα της Γυναίκας και δη της Αρμάνας - που είχε πάντα ξεχωριστή θέση στην Κοινωνία των Βλάχων - μέσα από το έργο ενός σχεδόν άγνωστου ποιητή, του Αλέξανδρου Αγγέλου στην αρμάνικη γλώσσα και για έναν συγγραφέα, τον Γιώργη Έξαρχο με αναρίθμητα τα πονήματα της Ιστορίας, της Λαογραφίας και Λογοτεχνίας.

Τον Γιώργη Έξαρχο είχα γνωρίσει εκεί στο πέρασμα της δεκαετίας του ’80 με την δεκαετία του ’90 στην «Ελευθεροτυπία» όταν δημοσίευε σε μια ατέλειωτη σειρά σελίδων την περίφημη έρευνά του «Αυτοί είναι οι Βλάχοι» που συζητήθηκε (όπως και οι επόμενες που ακολούθησαν) όσο καμιά άλλη εκείνη την εποχή και άνοιξε ένα διάλογο που έριξε φως στο θέμα των Βλάχων της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Αν και δεν ήταν της ώρας, καταφέραμε να πούμε δυο λόγια για εκείνη την αλησμόνητη εποχή της Ελευθεροτυπίας και σταθήκαμε στην ελευθερία που παρείχε η εφημερίδα στους συντάκτες της να γράφουν τις απόψεις τους και να αντιμετωπίζουν ανοιχτά τον διάλογο απ’ όπου κι αν αυτό προέρχονταν. Δυο λόγια που μας γύρισαν πίσω 30 χρόνια και που η κατακλείδα τους ήταν ότι αυτές οι εποχές δεν γυρίζουν, όσα χρήματα και ιδέες έχει η νέα ιδιοκτησία της «Ελευθεροτυπίας»…

ΑΘΗΝΑ, 05032024

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΜΑΡΧΗ ΣΤΟΝ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟ…

 

Ένα χρόνο τώρα ελάχιστοι από τους 300 της Βουλής αναρωτήθηκαν αν πίσω από τον περίφημο σταθμάρχη έχουν και άλλοι ευθύνη για την τραγωδία των Τεμπών. Χθες, την ημέρα της οργής οι περισσότεροι κρύφτηκαν στα γραφεία τους και σαν είδαν πως ο κόσμος  τους άφησε το μήνυμα στην αυλή τους, έβαλαν τον φρούραρχο τη νύχτα να… καθαρίσει. Τόσο λίγοι…   

ΑΘΗΝΑ, 29022024

ΟΙ «ΟΥΡΑΝΙΕΣ ΒΟΣΚΕΣ» ΤΟΥ ΤΖΟΝ ΣΤΑΙΝΜΠΕΚ

 

Στην μνήμη ενός σπουδαίου συγγραφέα (27/02/1902 – 20/12/1968)

Από τα πρώτα βιβλία που διάβασα στη ζωή μου ήταν οι «Ουράνιες βοσκές» του Τζων Στάινμπεκ. Πήγαινα ακόμη στην Τρίτη του Δημοτικού σχολείου αλλά διάβαζα ότι εύρισκα, είχα προλάβει θυμάμαι να διαβάσω όλα τα βιβλία στη φτωχή βιβλιοθήκη του χωριού, είχα ξεκοκκαλίσει τον «Θησαυρό των Γνώσεων» και λαχταρούσα να ρουφήξω όλα τα βιβλία του κόσμου. Τώρα στη βαθιά εφηβεία παραδέχομαι πως δεν θα προλάβω…

Τέλος πάντων, διάβαζα ότι βιβλίο εύρισκα και ένα απόγευμα ανακάλυψα έναν θησαυρό. Τέτοιος καιρός ήταν πάνω κάτω, είχε φύγει το χιόνι και με είχαν στείλει να βοσκήσω το μικρό κοπάδι του σπιτιού στον κήπο του Λεωνίδα Παπαγιάννη, ενός σπουδαίου συγχωριανού, απόστρατου της Χωροφυλακής που έμεινε αρκετό καιρό το καλοκαίρι στο χωριό. Ο κήπος που είχε πολλά δέντρα, φιρικιές, ήταν περιφραγμένος κι έτσι το κοπάδι (επτά κατσίκες και δέκα πρόβατα) δεν ήθελε ιδιαίτερη προσοχή και μιας και βρήκα ανοιχτή την πόρτα του κατωγιού, μπήκα από περιέργεια μέσα με σκοπό να δω τι υπάρχει.

Υπήρχαν διάφορα πράγματα, αυτά που συνήθως υπάρχουν σε αγροτικά σπίτια τα οποία δεν μου κινούσαν κανένα ενδιαφέρον αλλά τα μάτια μου έλαμψαν και με έπιασε κρύος ιδρώτας όταν ανακάλυψα πάνω σε ένα αμπάρι ένα σωρό βιβλία από τη σειρά «100 Αθάνατα Έργα» των εκδόσεων «Γεωργίου Παπαδημητρίου». Άρχισα αμέσως να τα ξεφυλλίζω, κάποια με ενθουσίασαν όπως του Καρόλου Ντίκενς που ήξερα ήδη, κάποια με άφησαν αδιάφορο. Δεν ήξερα συγγραφείς όπως ο Κόνραντ, Πόε, ο Μπέρξον και πολλοί άλλοι που έργα τους είχαν κυκλοφορήσει σε αυτή τη σειρά.

Καθώς ήμουν στη βοσκή του κοπαδιού, πράγμα που δεν δυσανασχετούσα καθόλου όταν με έστελναν (εκτός τις ημέρες που έκανε κρύο ή έβρεχε αλλά ούτε τότε γλίτωνα) γιατί έτσι εύρισκα χρόνο και ησυχία να διαβάσω. Κοντά στο κοπάδι μέχρι τα 16 χρόνια μου που με πήρε ο πατέρας στις οικοδομές είχα προλάβει και διαβάσει τη μισή ελληνική αλλά και ξένη λογοτεχνία χάρη στην πλούσια βιβλιοθήκη που είχε το Γυμνάσιο Αγίου Γεωργίου. Από το κατώι του Παπαγιάνη που το καθιέρωσα τότε σαν δανειστική βιβιοθήκη πήρα θυμάμαι τις «Ουράνιες βοσκές» και τα «Δύσκολα Χρόνια» του Ντίκενς με την υπόσχεση στον εαυτό μου να τα ξαναπάω εκεί που τα βρήκα. Όντως τα πήγα, τα ξαναπήρα όμως να τα κρατήσω αλλά κάπου μέσα σε τόσα χρόνια τα έχασα.

Έτσι λοιπόν οι «Ουράνιες Βοσκές» μου κέντρισαν το ενδιαφέρον και έτσι γνώρισα τον Τζον Στάινμπεκ και έχω διαβάσει μέχρι σήμερα όλα τα βιβλία του, προτιμώ μάλιστα να τα διαβάζω σε παλιές εκδόσεις, με πολυτονικό και το χαρτί να μυρίζει χρόνο. Μου άρεσε, με συγκίνησε τότε τα όσα έγραφε για τους απόκληρους, τους ιδιαίτερους, τους κατατρεγμένους στις Ουράνιες Βοσκές της Καλιφόρνια. Μου άρεσε όμως περισσότερο όταν προχθές ανακάλυψα στον αγαπημένο μας «Ναυτίλο» (Χαριλάου Τρικούπη 28, 21 0361 6204) το βιβλίο, όχι βέβαια με το χοντρό εξώφυλλο αλλά αυτό δεν με πείραξε καθόλου. Το πήρα, και το διάβασα άλλη μια φορά, με περισσότερη προσοχή βέβαια και συγκινήθηκα περισσότερο τώρα με την τραγική μοίρα των χαρακτήρων που περιγράφει…

ΑΘΗΝΑ, 27022024

ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΒΙΣΩΝΕΣ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ

 

Ακούω ότι ενόψει της αυριανής καθόδου (και όχι απόβασης όπως λένε κάποια ανεκδιήγητα ΜΜΕ) των αγροτών στην Αθήνα μεταξύ άλλων συζητιέται και ο αριθμός των τρακτέρ που θα επιτραπεί να μπει στο κέντρο της Αθήνας όπως επίσης και ρυθμίσεις που θυμίζουν εορταστική επίσκεψη εθνικοτοπικού συλλόγου στον Άγνωστο Στρατιώτη. Δεν θα μπω στον πειρασμό να σχολιάσω σήμερα τα πράγματα, έχουμε χρόνο μπροστά μας γι’ αυτά. Δεν μπορώ όμως να τα παρακάμψω και να τα συσχετίσω με μια ωραία φωτογραφία που πέρασε πριν από λίγο μπροστά από τα μάτια, της  Cyndi Peterson Hash από την σελίδα «Yellowstone Through The Lens» με βίσωνες να περπατούν ακάθεκτοι μέσα στο χιόνι.

Οι βίσωνες είναι ένα υπέροχο ζώο που κινδύνευσε να εξαφανιστεί λόγω της επέκτασης του «πολιτισμού» στην αμερικάνικη Δύση και ευτυχώς και χάρη σε πρωτοβουλίες και πολιτικές που προστάτευσαν το είδος κατάφεραν να διασωθούν και να αποτελούν ένα δυναμικό στοιχείο της εκεί υπαίθρου. Βλέποντας την ομάδα αυτών των δυνατών ζώων να προχωρά ακάθεκτη μέσα στο χιόνι σκέφτομαι ποια δύναμη θα μπορούσε να τους κόψει το δρόμο και μοιραία συσχετίζω  την κίνησή τους με τα μηχανοκίνητα σώματα και τις ομάδες των αγροτών που θα «πατήσουν» την Αθήνα αύριο. Ποιος και με ποιον τρόπο θα εμποδίσει τα τρακτέρ να παρελάσουν στους κεντρικούς δρόμους και ποιος παίρνει την ευθύνη να τους βάλει σε μια βάλει να περπατάνε στο μισό δρόμο; Και από την άλλη, ποιοι από τους αγρότες και βάσει ποιων συμφωνιών θα αποδεχτούν κάτι τέτοιο, από τη στιγμή που η μοίρα τους δεν έχει διαφορά με εκείνη των βισώνων πριν από λίγες δεκαετίες στην άγρια Δύση;

ΑΘΗΝΑ, 19022024

ΣΑΡΑΝΤΑ ΨΗΦΟΙ ΑΠΟ ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ!

 

Πέρασαν οι εκλογές στην ΕΣΗΕΑ χωρίς να σημειωθούν και τίποτα σοβαρές αλλαγές στο Προεδρείο και το Διοικητικό Συμβούλιο. Οι παρατάξεις πήραν τις ψήφους που πάνω – κάτω περίμεναν και οι συνάδελφοι που εκλέχθηκαν δεν αποτέλεσαν έκπληξη για κανέναν. Η αφεντιά μου τιμήθηκε με 40 ψήφους (εφημεριδάδες αλλά και νέοι διαδικτυακοί) ήταν οι ψηφοφόροι μου και τους ευχαριστώ πολύ. Έστω και με αυτές τις 40 ψήφους μου δίνουν το δικαίωμα να μιλάω για τις εφημερίδες αλλά και την ακτημοσύνη στην Δημοσιογραφία…

 

Καλή θητεία σε όλους στην ΕΣΗΕΑ… Και καλή δύναμη γιατί οι καιροί που ζούμε δεν είναι καθόλου εύκολοι για τα ΜΜΕ και την Δημοσιογραφία…    

ΑΘΗΝΑ, 12022024    

ΟΣΟ ΠΙΟ ΣΥΝΤΟΜΑ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

THE VALLEY OF BARNS

Morning has broken like the first morning ...

Mine is the sunlight

Mine is the morning

Born of the one light Eden saw play

Praise with elation, praise ev'ry morning

God's recreation of the new day

                                     Cat Stevens

ATHENS, 06022014

ΤΟ ΚΟΠΑΔΑΚΙ ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ

Είναι η καλύτερη συντροφιά το καλοκαίρι οι γάτες για τους εξοδούχους των πόλεων και του κάμπου στα νησιά ή τα ορεινά χωριά τους. Συντροφιά η οποία καμιά φορά μόλις πιάσουν τα κρύα, κυριολεκτικά αφήνεται στην τύχη της. Καθώς μάλιστα τα περισσότερα χωριά αδειάζουν από ανθρώπους, είναι βέβαιο πως κανένα από αυτά τα ζώα δεν θα βρεθεί να προϋπαντήσει στην πόρτα τον άσπλαχνο νοικοκύρη, σαν αυτός επιστρέψει πάλι την άνοιξη στο εξοχικό του. Ο χειμώνας είναι αμείλικτος και καθώς αυτά είναι άμαθα από κυνήγι, θα χαθούν από την πείνα. Μια συνηθισμένη επίσης κατάσταση σε πολλά νησιά και χωριά είναι ένα τσούρμο αδύναμες γάτες και σκύλοι να περιμένουν να ανοίξει η πόρτα κάποιου μαγαζιού να πετάξει κανένα κόκαλο ή τα αποφάγια για να ζήσουν μερικές ημέρες ακόμα μέχρι την άνοιξη.

Έτσι λοιπόν, η ωραία εικόνα από ένα κοπάδι ζωηρότατες γάτες – 13 τον αριθμό, που βγήκαν με βιασύνη μόλις πήραν είδηση το δικηγόρο – συγγραφέα Μενέλαο Παπαδημητρίου να φθάνει στο σπίτι του στο Ανθηρό Αργιθέας, από τον διπλανό αχυρώνα και να παρατάσσεται με υποδειγματική τάξη μπροστά στην αυλόπορτα, αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα της αδιαφορίας για τα ξεχασμένα ζωντανά. Το κοπάδι αυτών των γατιών, γνωρίζει πως δυο φορές κάθε μήνα ο Μενέλαος, ο οποίος ασχολείται συστηματικά πλέον με την καταγραφή της ιστορίας της Αργιθέας, θα καταφθάσει στο χωριό με ένα τσουβάλι κονσέρβες, θα τις ταίσει καλά, θα τις χαϊδέψει, θα κουβεντιάσει μαζί τους δυο – τρεις ημέρες και σαν φύγει, θα αφήσει στο θαλερό μπάρμπα Γεωργούλη Κωτή τις υπόλοιπες για το συσσίτιό τους μέχρι την άνοιξη, που αναλαμβάνει πλέον ο ίδιος την καθημερινή φροντίδα τους.

Δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2008 στην Ελευθεροτυπία. Τα επόμενα χρόνια το κοπαδάκι του Μενέλαου Παπαδημητρίου σχεδόν διπλασιάστηκε και σήμερα έχει γεμίσει το χωριό απογόνους…

ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΣΗΕΑ

 

Φέτος κλείνω 40 χρόνια στη Δημοσιογραφία. Μια Δημοσιογραφία των αφανών, γιατί ως συντάκτης ύλης έτσι θα έμεινα για τους περισσότερους αναγνώστες. Εφημεριδάς όπως λέμε ακόμη στο σινάφι μας και κάποιοι λίγοι αναγνωρίζουν ότι υπάρχουμε ακόμη και είμαστε χρήσιμοι στις εφημερίδες. Ήταν μια ενδιαφέρουσα δουλειά, έζησα την απόλυτη ακμή των εφημερίδων στη δεκαετία του ’80 και του ’90 αλλά δεν ήμουν εκεί όταν πήραν τον κατήφορο όταν άρχισε η κρίση που επέφερε βαθιές αλλαγές στις εφημερίδες και στα ΜΜΕ γενικώς. Δούλεψα στα περιοδικά, περπατούσα την Ελλάδα και έγραφα κείμενα για τον τόπο και τους ανθρώπους της και ακόμη για την Αθήνα. Εδώ και ένα χρόνο ξαναγύρισα στις εφημερίδες, να κλείσω τον κύκλο και να βγω κάποια στιγμή στη σύνταξη.

Πριν όμως έρθει αυτή η ώρα, η οποία ασφαλώς και θα είναι συμβολική γιατί δεν λέω να τα παρατήσω, αντιθέτως να προχωρήσω σε ένα καινούργιο έργο με ιδέες που κρατάω από παλιά και με καινούργια υλικά και εμπειρίες, είπα να δοκιμαστώ ακόμη μια φορά και στα συνδικαλιστικά μας. Σε μια εποχή μάλιστα πολύ κρίσιμη για την Δημοσιογραφία αλλά και την αλήθεια που ψάχνουμε να την βρούμε και δεν την βλέπουμε πουθενά.

Η έκθεσή μου σε αυτές τις εκλογές στοχεύει σε ένα απλό πράγμα: να ακουστεί και μέσα στην ΕΣΗΕΑ αλλά και παραέξω η φωνή των αφανών (και των ακτημόνων να μην ξεχνάμε) δημοσιογράφων είτε αυτοί δουλεύουν σε όποιες εφημερίδες κυκλοφορούν ακόμη, είτε στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο καθώς και τα ψηφιακά μέσα. Κι ακόμη, να υπάρχει κι άλλος ένας στην ΕΣΗΕΑ να θυμίζει ότι η Δημοσιογραφία δεν είναι αυτό που ζούμε σήμερα, είτε στους χώρους δουλειάς, είτε στην εντύπωση του κόσμου αλλά κάτι πιο βαθύτερο, πιο φιλικό με την κοινωνία και ασφαλώς πιο κριτικό για τα πράγματα που ζούμε…

Είμαστε πολλοί οι αφανείς και πρέπει να ακουστούμε…

Καλή ψήφο σε όλους μας.   

ΑΘΗΝΑ, 03022024   

ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΧΕΣ ΣΑΣ

 

«Το πρωινό, που είναι η πιο αξιομνημόνευτη εποχή της ημέρας, είναι η ώρα της αφύπνισης. Τότε υπάρχει ελάχιστη υπνηλία μέσα μας· και για μια ώρα, τουλάχιστον, ένα κομμάτι μας ξυπνάει που κοιμάται όλη την υπόλοιπη μέρα και νύχτα .... Μετά από μια μερική παύση της αισθησιακής ζωής του, η ψυχή του ανθρώπου, ή μάλλον τα όργανά του, αναζωογονούνται κάθε μέρα, και η Ιδιοφυΐα του προσπαθεί ξανά τι ευγενή ζωή μπορεί να κάνει... Οι Βέδες λένε, «Όλες οι πληροφορίες ξύπνησαν το πρωί.» «Όλοι οι ποιητές και ήρωες, όπως ο Μέμνων, είναι παιδιά της Ηωούς, και εκπέμπουν τη μουσική τους κατά την ανατολή του ήλιου».

Από το «Walden» ή  «Life in The Woods» του Henry Thoreau, 1854.

Φωτογραφία από τον Richard Smith.