ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑ» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Αντιγόνη και Ηλίας Παπαδάκος, στον Αμάραντο

Ήταν τούτες τις ημέρες να σας ανακοινώσω ότι είναι έτοιμο εκείνο το περίφημο βιβλίο με θέμα το πώς μετά από την τραγική δεκαετία (1940 - 1950) οι κάτοικοι της Νεράιδας (Σπινάσα) Καρδίτσας ξανάχτισαν τα χωριά τους, δημιούργησαν κοινότητα και ανέπτυξαν οικονομία και το οποίο παλεύω όλο το χειμώνα και γι’ αυτό πηγαινοέρχομαι στην Καρδίτσα, αλλά καθώς ανακατεύομαι με ένα σωρό πράγματα, εκείνο που δεν σκεφτόμουν να κάνω αλλά δεν το γλύτωσα, ήταν να μιλήσω αύριο σε ένα συνέδριο, οπότε πάνε κάτι μερούλες που χρειάστηκαν να προετοιμαστώ καλά. Έτσι η έκδοση του βιβλίου μεταφέρθηκε στον Ιούνη και η παρουσίαση θα γίνει το τρίτο δεκαήμερο αυτού του μήνα.

Σπυριδούλα και Βασίλης Σελούντος, στον Αμάραντο

Πρόκειται για το συνέδριο «Θεσμοφόρια» που διοργανώνει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε συνεργασία με το Μουσείο Ακρόπολης, το Υπουργείο Τουρισμού και τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού, με τη συμβολή του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και το οποίο έχει στόχο να αναβιώσει στο Μουσείο της Ακρόπολης έναν αρχαίο γυνακείο αγροτικό θεσμό. Σκοπός των «Θεσμοφορίων» είναι η ανάδειξη του ρόλου της Γεωργίας διαχρονικά στην ελληνική κοινωνία και η σύνδεση των ποιοτικών προϊόντων με την πολιτιστική κληρονομιά και τον Τουρισμό της χώρας. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που ξεκινούν σήμερα, 24/05 και ολοκληρώνονται την Κυριακή, 26/05 θα παρουσιαστούν προϊόντα ποιότητας από τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας.

Η Γιαννούλα Αλεξάκου στον Άμάραντο

Στο συνέδριο όπως θα δείτε και στο πρόγραμμα που θα παραθέσω σε άλλη ανάρτηση, θα ακουστούν ενδιαφέροντα πράγματα από ειδικούς σε διάφορους τομείς της Γεωργίας αλλά και του Πολιτισμού κι εγώ θα συμμετάσχω με μια σχετική εισήγηση. Δεν σας κρύβω όμως ότι είναι περίπου και ο πρόλογος του βιβλίου μου που έχει τίτλο «Ελεύθεροι στα δεσμά των Αγράφων» και είναι μια σειρά καταθέσων μνήμης από ανθρώπους που έζησαν πρίν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βίωσαν κατόπιν την Κατοχή, την Εθνική Αντίσταση, την Απελευθέρωση, τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν και κυρίως τον Εμφύλιο πόλεμο, είτε από την πλευρά της μιας ή της άλλης παράταξης που πολεμούσαν, είτε κυνηγημένοι στα βουνά, είτε εξόριστοι για πολλούς μήνες στις πόλεις και στον κάμπο της Θεσσαλίας.΄

Η Αγορή Καπνογιάννη, στον Αμάραντο

Όπως και να έχει το ζήτημα πάντως, όλοι αυτοί όταν επέστρεψαν στα χωριά τους, βρήκαν τα σπίτια καμένα και κατεστραμένα ενώ τα χωράφια τους ήταν παρατημένα παραπάνω από τρία χρόνια, τις υποδομές διαλυμένες και το κυριότερο γύρισαν χωρίς τα κοπάδια που είχαν και αυτά αποτελούσαν το μισό της αγροτικής οικονομίας τους. Το γεγονός όμως δεν τους πτόησε και έβαλαν αμέσως μπροστά, σκάβοντας με τα σκαπάνια γιατί δεν είχαν ούτε βόδια να οργώσουν ούτε βέβαια και μηχανήματα και κατάφεραν μέσα σε λίγα χρόνια, αφού βεβαίως βελτίωσαν τις συνθήκες εργασίας με καινούργια εργαλεία και δυνατά ζώα καθώς και με την αύξηση του αριθμού των αιγοπροβάτων, να αποκτήσουν έναν ικανοποιητικό βαθμό επάρκειας των παραγομένων από τους ίδιους προϊόντων.

Το κοπάδι της Ρήνως και του Λάμπρου στον Αμάραντο

Την πορεία αυτών των ανθρώπων, ακολούθησα για παραπάνω από 70 χρόνια και από τις καταθέσεις τους και την εμπειρία τους σε αυτό το μοναδικό έπος της ελληνικής υπαίθρου, έβγαλα μερικές παραγράφους να παρουσιάσω στο συνέδριο «Θεσμοφόρια».  Παράλληλα θα παρουσιάσω και αρκετές φωτογραφίες από τα χωριά Νεράιδα, Σαραντάπορα και Αμάραντος Καρδίτσας, αποδίδοντας με αυτόν τον τρόπο μια ξεχωριστή τιμή σε κάθε έναν ξεχωριστά και συστήνοντάς τους στο κοινό που θα παρακολουθήσει το συνέδριο.

ΑΘΗΝΑ, 24052013

ΜΙΑ ΑΝΟΙΞΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΡΧΕΤΑΙ…

Ο Απρίλης ήταν κατά παράδοση ο μήνας που όλες οι ορεινές κοινότητες της Ελλάδας ζωντάνευαν και αποκτούσαν μια κινητικότητα που εντυπωσίαζε. Αυτό ήταν και επόμενο καθώς  ο χειμώνας με τα χιόνια, τις βροχές και τους πάγους που ήταν ήδη παρελθόν, είχε μουδιάσει κυριολεκτικά κάθε δραστηριότητα η οποία, έτσι κι αλλιώς με τον κύκλο της φύσης ήταν συνυφασμένη. Καθώς λοιπόν αποσύρονταν σιγά - σιγά τα φαινόμενα του χειμώνα και μεγάλωνε η ημέρα, η ζωή έπαιρνε άλλο ρυθμό και φυσικά ταχύτητα.

Τούτο φυσικά και εξαρτιόνταν από το υψόμετρο κάθε τόπου γιατί η άνοιξη δεν ανέβαινε με μιας στα βουνά αλλά κοντοστέκονταν και προχωρούσε όσο τις επέτρεπαν τα φυσικά φαινόμενα τα οποία ήταν κι αυτά που ρύθμιζαν την επικοινωνία κάθε χωριού με τον έξω κόσμο και έξω κόσμος επί του προκειμένου, έξω κόσμος ήταν τότε οι πόλεις και ο κάμπος μέρη από τα οποία εξαρτιόνταν όλες οι κοινότητες ανεξάρτητα από το βαθμό επάρκειας που η κάθε μια διέθετε. Επάρκεια ασφαλώς και κρίνονταν τις τελευταίες ημέρες του Μάρτη και τούτο πάλι είχε να κάνει κυρίως με τις ζωοτροφές και την ευχέρεια της βοσκής.

Στο σύνολό τους οι κάτοικοι των χωριών ήταν προετοιμασμένοι μόλις περάσει του Ευαγγελισμού να εξορμήσουν στα χωράφια και τους κήπους. Γι’ αυτό και είχαν έτοιμα τα εργαλεία και τα άλλα χρειαζούμενα γιατί ήξεραν πως όταν φτάσει ο Απρίλης δεν είχαν περιθώρια να τρέξουν στους σιδεράδες, τους σαμαράδες και τους άλλους επαγγελματίες που τύχαινε να μην έχουν στα χωριά τους. Παράλληλα καθάριζαν τα χωράφια που ήθελαν να οργώσουν ή να σκάψουν από κλαριά και φύλλα και συμμάζευαν τα νερά που ξέφευγαν από τα ρέματα για να στεγνώσει το χώμα και να μπορέσει να μπεί μέσα το ζευγάρι.

Μόλις έφτανε αυτή η ώρα, τότε ήταν που ξεκινούσαν να οργώσουν εκείνα τα χωράφια που επρόκειτο να σπείρουν καλαμπόκι ή άλλες ανοιξιάτικες σπορές και τα κήπια για τα λαχανικά τους. Σιτάρια και κριθάρια είχαν σπείρει ήδη το Νοέμβρη σε κάποια χωράφια απόμακρυσμένα ή σε σημεία που δεν πάταγαν τα κοπάδια τα οποία και αυτά έβγαιναν αρκετά ταλαιπωρημένα από το χειμώνα γιατί δεν είχαν την τροφή που χρειάζονταν ενώ αν κρατούσαν τα χιόνια μέχρι το τέλος του Μάρτη, φαινόμενο όχι σπάνιο, λιμοκτονούσαν. Έτσι, όλοι περίμεναν να φθάσει πως και πως ο Απρίλης και να αρχίσει να περπατάει ο Μάης για να πάρει η ζωή μπροστά και να μπεί η ύπαιθρος στην τροχιά της καρποφορίας.

Έτσι γίνονταν μέχρι πριν από κάνα - δυο δεκαετίες σε όλα τα ορεινά χωριά, ακόμη και σε εκείνα που πήγαιναν να ξεκαλοκαιριάσουν τα κοπάδια μόνο το καλοκαίρι, αρκετός κόσμος πήγαινε από τα μέσα του Απρίλη να σκάψει και να φυτέψει πατάτες κυρίως και λίγα κηπευτικά ενώ τα κοπάδια καθυστερούσαν ακόμη στη διαδρομή προς τα βουνά. Έτσι προλάβαιναν τον κύκλο της ανάπτυξης και η συγκομιδή συνέπιπτε με την κάθοδο στα χειμαδιά που άρχιζε από το Σεπτέμβριο και κρατούσε μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.Με λίγα λόγια, ο Μάης εύρισκε όλα τα προσφερόμενα για καλλιέργεια χωράφια στα χωριά, έτοιμα για φύτεμα και τον κόσμο σε διαρκή κίνηση ενώ τον κόσμο να ετοιμάζει τα αυλάκια για το πότισμα καθώς και όλα τα χρειαζούμενα για το χωράφι, παλούκια κλπ.

Όσον αφορά τώρα την κτηνοτροφία, τα ζωντανά, μικρά ή μεγάλα στην περίοδο της βοσκής ενώ τα γιδοπρόβατα που είχαν απαλλαγεί λόγω Πάσχα των μικρών τους ή τα είχαν αποκόψει, βρίσκονταν στην περίοδο της μεγάλης παραγωγής γάλακτος, πράγμα το οποίο έθετε σε ιδιαίτερη κινητικότητα τους κατοίκους καθώς άρχιζε η περίοδος της τυροκομίας καθώς και της παραγωγής βούτυρου το οποίο ήταν χρυσάφι για τους κτηνοτρόφους.

Έτσι ήταν τα πράγματα μέχρι πριν από λίγα χρόνια αλλά σήμερα, σήμερα που όλο και περισσότερο τίθεται το ζήτημα της επιστροφής στα χωριά ανθρώπων που δυσκολεύονται πλέον λόγω της κρίσης στις πόλεις, και όλοι θα περίμεναν να δούν κάποια χωριά, όχι να αποκτούν την κίνηση που είχαν κάποτε αλλά οπωσδήποτε ένα ζωντάνεμα που να  έχει να κάνει με την προετοιμασία των χωραφιών και το φύτεμα των κήπων, δεν συμβαίνει τίποτα.

Και τούτο, γιατί αυτό που σχολιάζουν όλοι δεν είναι τόσο ο φόβος της δουλειάς που περιμένει όποιον αποφασίσει να ασχοληθεί με τα παρατημένα πατρικά χωράφια, αλλά η απογοήτευση που θα δοκιμάσει εξαιτίας της διαλυμένης κοινότητας που θα κληθεί να ζήσει και να προκόψει. Γιατί η κοινότητα ήταν αυτή που μέσα στα πλαίσιά της λειτουργούσε και η οικονομία κάθε τόπου και με τους θεσμούς που είχε δημιουργήσει, υποστήριζε κάθε ενέργεια των μελών της και κάλυπτε σε ικανοποιητικό βαθμό τις αδυναμίες τους.

Γιατί απλά, τα οργώματα για παράδειγμα δεν μπορούσαν να γίνουν με ένα ζωντανό αλλά ήθελαν και το ταίρι του για να έχει περισσότερη δύναμη το ζευγάρι ή το σκάψιμο με τσαπιά εκεί που δεν έφτανε το αλέτρι, γίνοταν πιο ευχάριστο αν γίνονταν με παρέα, είτε από μέλη της οικογένειας, είτε από γείτονες. Κι ακόμη, μετά την ετοιμασία των χωραφών και των κήπων έπρεπε να γίνουν τα αυλάκια, εκείνα που έφερναν νερό από μακρινά ρέματα και το καθάρισμά τους απαιτούσε πολλά χέρια και εργαλεία.

Το σημαντικότερο όμως γεγονός για τα χωριά αυτές τους μέρες που συνέπιπταν με το Πάσχα ήταν η πώληση των αρνοκάτσικων, πράγμα το οποίο σήμαινε ότι θα έμπαιναν λίγα χρήματα στο μονίμως χειμαζόμενο ταμείο κάθε οικογένειας και για τούτο πάλευαν όλο το χειμώνα με τις αντίξοοες συνθήκες του καιρού ενώ ταλαιπωρούνταν από τις αδυναμίες που είχαν στις εγκαταστάσεις, κάτι το οποίο προσπαθούσαν να κατορθώσουν με πρωτόγονες κατασκευές τις οποίες κατασκεύζαν οι ίδιοι και με ότι υλικά τους παρείχε η φύση γύρω τους. Έτσι ήταν κατόρθωμα να καταφέρουν να έχουν λίγια αρνοκάτσικα στην αγορά, αγορά η οποία δεν ήταν παρά ο ζωοέμπορος του κοντινότερου αστικού κέντρου γιατί οι συγχωριανοί, λίγο πολύ ο καθένας είχε τα δικά του αρνοκάτσικα.Οι διαθέσεις όμως του ζωέμπορου είχαν πάντα στόχο να πληρώσει όσο το δυνατόν λιγότερα στον κτηνοτρόφο κι έτσι επιστράτευε ένα τεράστιο αριθμό παρατηρήσεων σχετικά με το βάρος του αρνιού, την εμφάνισή του, την υγεία του κα ένα σωρό άλλα πράγματα που έδεναν τη γλώσα του τσοπάνη που η ανάγκη τον καθιστούσε εντελώς ανίσχυρο μπροστά στη συναλλαγή.

Με το πέρασμα όμως του χρόνου και τη διάλυση των ορεινών κοινοτήτων, τούτο το πράγμα σχεδόν εξέλειψε από τα περισσότερα ορεινά χωριά καθώς τα περισσότερα κοπάδια που ακόμη έχουν κάποιοι συγχωριανοί έχουν εγκατασταθεί μόνιμα πια στον κάμπο και οι συναλλεγές με τους εμπόρους γίνονται κατ΄ευθείαν από εκεί. Όσοι κτηνοτρόφοι έχουν μείνει στα χωριά διαθέτουν τα αρνοκάτσικά τους συνήθως στους χωριανούς που επιστρέφουν στη γενέτειρα για να γιορτάσουν το Πάσχα και λιγότερο στους ζωέμπορους που κι αυτών η παρουσία και οι κινήσεις έχουν περιοριστεί πολύ στα ορεινά χωριά λόγω πάλι έλλειψης ενδιφέροντος για κέρδος.

Έτσι φέτος, σε πολλά από τα ορεινά χωριά που παραδοσιακά είχαν μεγάλη παραγωγή αρνοκάτσικων για το Πάσχα, είναι ζήτημα αν διατέθηκαν πάνω από καμιά πενηνταριά κεφάλια και το γεγονός, σε συνδυασμό με την αδυναμία πλέον πολλών συγχωριανών να πληρώσουν σε καλύτερη τιμή το αρνί ή το κατσίκι του Πάσχα,πικρά σχολιάστηκε στα όσα καφενεία που απέμειναν στα ορεινά χωριά και ανάμεσα στους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους αυτών των χωριών που επιμένουν να ζούν εκεί και να προσπαθούν να ζήσουν με τον τρόπο που έμαθαν από τους προγόνους τους και βλέπουν να τελειώνει μαζί με αυτούς. 

Κάτι τέτοια βλέπουν και όσοι σκέφτονται λόγω αδυναμίας επιβίωσης στην πόλη ή αλλού, να επιστρέψουν στα χωριά τους και να ανοίξουν ένα κύκλο ζωής, συνεχώς αναβάλλουν την πρώτη κίνηση και τη μεταθέτουν σε καλύτερους καιρούς ή οποίοι αργούν γιατί όπως φαίνεται, η ανάγκη δεν έχει δείξει όλο το πρόσωπό της...

 ΕΘΝΟΣ - ΚΥΝΗΓΙ, 08052013

ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΑΒΙΩΣΕΙ ΕΝΑ ΠΑΛΙΟ ΕΘΙΜΟ

 

Η πιο λαμπρή ημέρα της χρονιάς για τη Νεράιδα (Σπινάσα) ήταν πάντα του Αϊ - Γιωργιού όπου όλο το χωριό μετά από τη λειτουργία μαζεύονταν στο χοροστάσι μπροστά από την εκκλησία και το έριχναν στο γλέντι και στο χορό, χορό που ξεκινούσαν πάντα οι γεροντότεροι και μετά ακολουθούσαν ο νέοι και τα γυναικόπαιδα. Εκεί διακρίνονταν και οι μουσικοί του χωριού που ποτέ δεν υστερούσε από τέτοιους και πολλοί έμειναν ονομαστοί.

 

Με τα χρόνια όμως που πέρασαν και σημάδεψαν την κοινωνία της Νεράιδας, το παλιο έθιμο ατόνησε και τα τελευταία χρόνια σχεδόν εγκαταλείφθηκε. Φέτος όμως, οι νέοι του χωριού πήραν την πρωτοβουλία να το αναβιώσουν και σε συνεργασία με τον εφημέριο του χωριού αιδεσιμώτατο Σωτήρη Μπαλτή οργάνωσαν μια ωραία εκδήλωση που λίγα είχε να ζηλέψει από τα παλιά χρόνια. Στην επιτυχία συνέβαλλαν οι μουσικοί: Ηλίας Γ. Καραμέτος ο μεγάλος, βιολί, ο Ηλίας Γ. Καραμέτος ο μικρός, κλαρίνο, ο Φραγκίσκος Καραμέτος και η Λυδία Καραμέτου τραγούδι και στην κιθάρα ο Στέφανος Γατσαπόπουλος, οι οποίοι έπαιξαν αφιλοκερδώς για να ενισχύσουν την προσπάθεια και να αναβιώσει για τα καλά το έθιμο.

Ευχή όλων των συγχωριανών που καταχάρηκαν τη γιορτή που έστησαν οι νέοι του χωριού είναι του χρόνου να γίνει μια γιορτή με όλο το χωριό και να είναι όπως τα παλιά και να ταιριάζει στην φήμη που είχε η μέρα του Αϊ Γιωργιού στην παλιά Μεγάλη Σπινάσα.

 

 

 

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ «ΕΞΟΔΟΥΧΟΥΣ» ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

 

H εορταστική «έξοδος» και «επιστροφή» των Αθηναίων είναι φαινόμενα που άρχισαν να παρατηρούνται από την εποχή που η μισή Ελλάδα είχε πλέον εγκατασταθεί στην Αθήνα και κάθε οικογένεια σχεδόν απέκτησε το δικό της αυτοκινητό. Τότε, εκεί περί τα μέσα της δεκαετίας του ’70 ήταν που άρχισε να ασφυκτιά η παλαιά εθνική οδός από αυτοκίνητα γεμάτα κόσμο που πήγαινε να γιορτάσει το Πάσχα και την Ανάσταση στη γενέτειρα και η «έξοδος» και η «επιστροφή» έγιναν το αγαπημένο θέμα των ειδήσεων καθώς αυτές συμπληρώνονταν με εκατοντάδες τροχαία ατυχήματα, πολλούς νεκρούς στο δρόμο και στις μάχες των πυροτεχνημάτων. Η επωδός σε αυτή τη ειδησειογραφία ήταν πάντα πως φταίνε οι πανάθλιοι δρόμοι και άλλα σχετικά που οδήγησαν κατόπιν στην κατασκευή μεγάλων αυτοκινητοδρόμων σε όλη την επικράτεια για να εξυπηρετούνται οι «εξοδούχοι» αφού κάθε άλλη οικονομική δραστηριότητα της χώρας συρικνώθηκε και η μόνη βιομηχανία που κυριάρχησε επί τριάντα τόσο χρόνια ήταν οι διακοπές και η έξοδος από την Αθήνα.

Τέλος πάντων, είναι μεγάλη κουβέντα αυτή και δεν μπορεί να γίνει Πασχαλιάτικα αλλά είναι μια ευκαιρία νομίζω να αρχίσει ένας διάλογος για το πώς διαχειριστήκαμε ορισμένα πράγματα όπως η «έξοδος του Πάσχα» ή άλλων εορτών και επετείων, τις επενδύσεις (ιδιωτικές και κρατικές) που έγιναν χάρη των διακοπών που έγιναν συλλογικό όραμα, τη διάλυση των παραδοσιακών κοινοτήτων σε βουνά και θάλασσες και την αλλοτρίωση των τοπικών κοινωνιών που επήλθε από την πλημμύρα του χρήματος και των καταναλωτικών συνηθειών που επέβαλλαν οι επισκέπτες και οι τουρίστες. Είναι πολλά αυτά που έγιναν και ορισμένα μας λείπουν γιατί εκείνο που τα συντηρούσε ήταν το χρήμα, αληθινό τη ψεύτικο, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει πως φαίνεται πια πως το χρήμα λείπει από μια κοινωνία, τη νεοελληνική βεβαίως, που το σπατάλησε όταν το είχε στο χέρι. Και δεν σπατάλησε μόνο το χρήμα, σπατάλησε και αυτό είναι πιο σημαντικό νομίζω και κάθε άλλη έννοια και αξία, την πραγματική ουσία του Πάσχα και της Ανάστασης και της εορταστικής εξόδου από την πόλη.

ΑΘΗΝΑ, 07052013

 

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

Είπα φέτος να αποτελέσω τη διαφορά και αντί των κοσμικών εκκλησιών ή της γειτονιάς μου να πάω στη λειτουργία της Ανάστασης από την άλλη πλευρά της Αθήνας, στην Ομόνοια, και συγκεκριμένα στην εκκλησία του Αγίου Γερασίμου που είναι εντοιχισμένη στο κτίριο της Πολυκλινικής Αθηνών (Πειραιώς και Μενάνδρου).

Ο λόγος προφανής - ήθελα να μη βρεθώ ανάμεσα σε κόσμο που αν δεν είναι τουρίστες της Μεγάλης Εβδομάδας στις εκκλησίες της Αθήνας ή έστω παλαιοί ενορίτες, να έχουν μια ελάχιστη σχέση με την εκκλησία. Στον Άγιο Νεκτάριο λοιπόν ήταν ορισμένοι γείτονες όπως κατάλαβα, οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό της βάρδιας, λίγοι ασθενείς, κάποιοι συνοδοί. Τριάντα με σαράντα άτομα όλοι κι αφού πήραν το άγιο φως από τον παπα Αθανάσιο τον ακολούθησαν στην αντικρινή γωνία όπου με ντουντούκα, λόγω των συνεχών κωδωνοκρουσιών από τη μικρή καμπάνα του ναού που λειτουργεί με ηλεκτρικό μηχανισμό, έψαλε τα αναστάσιμα τροπάρια. Απ’ όσους παραβρέθηκαν σε αυτή την ωραία λειτουργία, πλήν όσων είχαν βάρδια στην κλινική, ξαναμπήκαν στην εκκλησία να παρακολουθήσουν ως το τέλος τη λειτουργία και να μεταλάβουν. Ελάχιστοι έφυγαν για τα σπίτια τους ή τα μακρινά ταβερνεία που τους περίμεναν οι μαγειρίτσες γιατί όπως πρέπει να ξέρετε η Ομόνοια και η γύρω περιοχή της στερείται αναλόγων και διαθέτει μόνο ταχυφαγεία.

Για να ολοκληρώσω την εικόνα για την Ανάσταση στις εκκλησίες γύρω από την Ομόνοια πήγα, μέσω της Ζήνωνος όπου ήταν συγκεντρωμένα όλα τα "αράπια" που πουλάνε ναρκωτικά στην Αθήνα, μέχρι τη μεγάλη εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου, η οποία είναι ακόμη γεμάτη σκαλωσιές και πρόλαβα το εκκλησίασμα που έφευγε για τα σπίτια τους ενώ όπως παρατήρησα αρκετοί ήταν αυτοί που ξαναμπήκαν στην εκκλησία για να μείνουν ως το τέλος. Στον Άγιο Κωνσταντίνο, είδα πως εκτός από τους λίγους γείτονες οι περισσότεροι ήταν αλλοδαποί ορθόδοξοι χριστιανοί, Ρώσοι κυρίως και Γεωργιανοί και ανάμεσά τους πολλές γυναίκες όλων των ηλικιών που φορούσαν με πολύ ωραίο τρόπο εορταστικές μαντήλες. Ούτε εκεί έμεινα όμως και αφού πέρασα από τη Ζωοδόχο Πηγή να πάρω άγιο φως γύρισα στο σπίτι απ’ όπου και σας στέλνω μαζί με αυτό το μικρό ρεπορτάζ τις ευχές μου για κάθα ανάσταση στη ζωή μας. Και του χρόνου όλοι καλύτερα…

ΑΘΗΝΑ, 05052013

ΤΑ ΠΟΥΛΑΚΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΝΟΥΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ

 

Θα έχετε δει φαντάζομαι τα δυστυχισμένα κοτοπουλάκια που περισσεύουν από τα εκτροφεία και κατά την περίοδο του Πάσχα τα πουλάνε σε διάφορους πάγκους για τη διασκέδαση υποτίθεται των παιδιών που κατά κανόνα, αν δεν προλάβουν να σβήσουν μέχρι να τα πάνε στο σπίτι, ψοφάνε την επομένη ημέρα. Είναι ένα φαινόμενο που δυστυχώς επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και φυσικά κανέναν δεν ενδιαφέρει, πλήν των παιδιών που λυπούνται λίγο για την απώλεια του «παιχνιδιού» και μετά ξεχνάνε…

Τέλος πάντων, έτσι έγινε και εφέτος με τα πουλάκια κι έτσι νόμιζα πως θα ήταν και με αυτά που είδα να έχουν σε ένα κουτί δυο τσιγανόπουλα, ο Αντώνης και ο Βαλάντης που ήταν εκεί μαζί με τους γονείς τους που όπως είδα είχαν κάνει τα πασχαλινά ψώνια και περίμεναν να φύγουν. Νόμισα πως τα είχαν για πούλημα και ρώτησα πόσο κάνουν. Δεν τα πουλάμε, είπε ο Αντώνης που ήταν πιο θαρετός στην κουβέντα. Γιατί; Το ρώτησα. Θα τα μεγαλώσω, μου απάντησε. Που; Ρωτάω πάλι. Δίστασε να μου απαντήσει και έριξε μια ματιά στον πατέρα του που ήταν δίπλα μας με ένα αρνί στον ώμο και ο οποίος πρόθυμα μου εξήγησε πως θα το μεγαλώσουν στην αυλή του σπιτιού που μένουν στον Κολωνό. Το ίδιο είχαν κάνει και πέρσι και ένα πουλάκι το οποίο έγινε κόκκορας αλλά σαν άρχισε να λαλάει, άρχισαν και οι περίοικοι τις διαμαρτυρίες και ο κόκορας πήρε το δρόμο για την κατσαρόλα. Για τούτα εδώ μου είπαν, περιμένουν να έχουν καλύτερη τύχη και να μην τους βγουν κοκκοράκια αλλά κότες κι έτσι να έχουν αργότερα και τα αυγά τους στην αυλή που μένουν.

Όπως και να έχει πάντως το θέμα με το μέλλον των μικρών κοτόπουλων, σημασία έχει πως μερικά από αυτά, αντί να καταλήξουν την επαύριο του Πάσχα στα σκουπίδια,θα βρουν μια γωνιά σε μια αυλή στον Κολωνό και αν δεν βάλουν πάλι τις φωνές οι γείτονες, θα ζήσουν καλά…

ΑΘΗΝΑ, 04052013

ΤΟ CHURCHING ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΠΑΣΧΑ…

Άγιοι Ασώματοι (Θησείο)

Ζωοοδόχος Πηγή (Ακαδημίας)

Καλησπέρα σας και καλή δύναμη να έχουμε, τούτη τη μελαγχολική ημέρα της πόλης· μέρα που οι πένθιμοι ήχοι από τις καμπάνες των εκκλησιών δίνουν το στίγμα της Μεγάλης Παρασκευής και οι άνθρωποι, θέλουν δε θέλουν εντάσσονται στο τυπικό της. Πιο εμφανές απ’ όλες τις μεριές της πόλης, το φαινόμενο κυριαρχεί στο εμπορικό κέντρο και στις παλιές γειτονιές (Μεταξουργείο, Ψυρρή, Θησείο, Μοναστηράκι, Πλάκα κλπ) όπου είναι και περισσότερες οι εκκλησίες, ορισμένες μάλιστα είναι και μνημεία του πολιτισμού μας.

Άγιοι Θεόδωροι (Κλαυθμώνος)

Ξεκίνησα νωρίτερα να κάνω μια βόλτα στις εκκλησίες του κέντρου, να δω τους επιταφίους, πράγμα που είχα κάνει και πέρσι και μου άρεσε και γι’ αυτό είπα να το επαναλάβω κάνοντας το ίδιο δρομολόγιο. Ξεκίνησα από τη Ζωοδόχο Πηγή (Ακαδημίας) κατά κάποιο τρόπο είμαι ενορίτης όπως και όλοι οι Εξαρχειώτες και μετά πέρασα από την Αγία Παρασκευή και την Αγία Ειρήνη στην Αιόλου, πετάχτηκα ως τους Αγίους Αναργύρους και τους Αγίους Ασώματους στου Ψυρρή, πέρασα από τους Αγίους Φιλίππους στο Μοναστηράκι. Περνούσα, άναβα ένα κερί, έβλεπα τους επιταφίους και αν μου το επέτρεπε ο φωτισμός έκανα και καμιά φωτογραφία, με διάθεση πεσμένη ομολογώ γιατί δεν ήθελα να φωτογραφίσω ανθρώπους τη στιγμή που προσκυνάνε και περιοριζόμουν μόνο στις κατασκευές των επιταφίων οι οποίοι σε σχέση με πέρσι ήταν πολύ φτωχότεροι στη διακόσμηση, λόγω της οικονομικής κρίσης και της κατάρρευσης του εμπορικού κέντρου.

Αγία Παρασκευή (Αιόλου)

Στη βαθμολογία, αν θα μπορούσα να πω κάτι τέτοιο, καλύτερο επιτάφιο θα έλεγα αυτόν της Αγίας Ειρήνης. Των Αγίων Φιλίππων ήταν ξύλινος και χωρίς άνθη ενώ τον επιτάφιο της Παναγίας της Αθηναιώτισσας, στην Πλατεία Μοναστηρακίου δεν με άφησε ο επίτροπος να φωτογραφίζω γιατί δεν το επέτρεπε όπως μου είπε η Αρχαιολογική Υπηρεσία! Τέλος πέρασα και από τον Άγιο Γεώργιο Καρύτση όπου είδα έναν ακόμη ωραίο επιτάφιο και κατέληξα στην οθόνη του υπολογιστή να δω τη φτωχή φωτογραφική σοδειά της ημέρας.

Άγιοι Ασώματοι (Θησείο)

Λέω φτωχή, γιατί όπως προανέφερα δεν είχα και πολλή διάθεση και ο κύριος λόγος ήταν γιατί δεν θέλω πλέον να συμμετάσχω σε μια κίνηση που αν δεν γίνεται από υποκρισία, γίνεται από αφέλεια ή εξαιτίας της προβολής που γίνεται από διάφορα ΜΜΕ, παραδοσιακά και δικτυακά. Και το λέω αυτό γιατί, στη σημερινή μικρή βόλτα στις εκκλησίες της Αθήνας διαπίστωσα κάποια πράγματα που με σταναχώρεσαν. Βασικά ήταν ότι βρήκα κλειστή την εκκλησία του Άϊ - Γιάννη στην Κολώνα, στην Ευρυπίδου και τον δρόμο απειλητικό εξαιτιας των γνωστών δραστηριοτήτων των έγχρωμων εμπόρων ναρκωτικών που εκεί έχουν τη βάση τους. Προς του Ψυρρή που πήγα βαδίζοντας την οδό Αισχύλου (θα ακολουθήσει άλλο ρεπορτάζ) τα πράγματα στις εκεί εκκλησίες ήταν πάλι μελαγχολικά, όπως μελαγχολικά ήταν και στη γειτονιά με τα δεκάδες κλειστά μαγαζιά διασκέδασης που τσάκισε η κρίση και η αλλαγή βεβαίως που επέβαλε η μόδα της διασκάδασης προς άλλους  σημεία της Αθήνας.

Άγιος Γεώργιος (Καρύτση)

Τούτο δηλώνει πως η «φούσκα» των επιχειρήσεων της διασκέδασης έσκασε και άφησε πίσω της κτίρια ερείπια και ναύαγια γειτονιές χωρίς βέβαια να προσφέρει απολύτως τίποτα στους μόνιμους, όσους είχαν απομείνει, κατοίκους σε αυτές τις ιστορικές γειτονιές της πόλης. Κι αυτή ήταν η αφέλεια, που έβαλε αέρα στα μυαλά των ανθρώπων που πίστεψαν στον πολιτισμό του μοχίτο που για εκεί έσβησε και μέρος του μεταφέρθηκε σε άλλα σημεία για να επαναληφθεί πιστεύω πάλι το ίδιο φαινόμενο και να ξεκινήσει πάλι ένας νέος κύκλος χωρίς να ξέρουμε όμως πότε. Ως τότε πάλι, είναι βέβαιον ότι θα εξαφανιστούν εντελώς οι άνθρωποι που αποτελούσαν κάποτε την ενορία της κάθε εκκλησίας του ιστορικού έντρου της Αθήνας καθώς και οι παραδοσιακοί επαγγελματίες που δραστηριοποιούνταν δίπλα τους και φυσικά θα κλείσουν και οι εκκλησίες. Όπως έκλεισαν η Καπνικαρέα και η Ρόμβη για παράδειγμα,  εκτός από την περίπτωση που κάποιες γίνουν τουριστικοί προορισμοί,όπως στην Πλάκα που δεν ανέβηκα σήμερα γιατί θα μελαγχολούσα περισσότερο από την υποκριτική επιδρομή σήμερα των νεοαστών και των επαρχιωτών των ΒΠ στις εκκλησίες και τις χαρούμενες συντροφιές που θα κατέλυαν κατόπιν το πένθος στις με θαλασσινά νηστίσιμα στις ταβέρνες της γειτονιάς…

'Αγιοι Φίλιπποι (Μοναστηράκι)

(*) Churching, όπως clubing…