ΤΑ ΚΑΣΤΑΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΟ ΜΑΝΑΒΗ

 

Μιλάμε, λόγω εποχής βεβαίως συνέχεια για τα καρύδια και τα κάστανα και λέμε πόσο ωραίοι καρποί είναι, πόσο ωφέλιμοι για την υγεία και τη διατροφή μας και οπωσδήποτε λέμε και πόσο ακριβά προϊόντα είναι σε σχέση βέβαια με κάποια άλλα. Πράγματι, είναι κάπως ακριβά και στους καιρούς που ζούμε μπορεί η κατανάλωσή τους να φαίνεται σαν πολυτέλεια και σίγουρα αρκετοί θα είναι αυτοί που αποστρέφουν τα μάτια τους από τους πάγκους που πουλιούνται.

 

Αν τα βάλουμε όμως τα πράγματα κάτω και εξετάσουμε, εφ’ όσον βεβαίως παραδεχόμαστε πως είναι προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, θα δούμε πως και είναι φθηνά και ότι ο παραγωγός δεν κερδίζει τόσα όσα φαίνονται στο ταμείο του μανάβικου. Πρώτα απ’ όλα οι καστανιές και οι καρυδιές δεν είναι δέντρα που μπορούν να στοιχηθούν όπως τα άλλα καρποφόρα, αλλά μεγάλα δέντρα, αυτόνομα τις περισσότερες φορές και δεν είναι εύκολο να ψεκαστούν με διάφορα εντομοκτόνα και άλλα φάρμακα που βοηθούν την καρποφορία να εξελιχθεί απρόσκοπτα. Είναι θέμα «περηφάνειας των δέντρων» λένε, αν και οι γεωπόνοι υποστηρίζουν το αντίθετο και πείθουν αρκετούς παραγωγούς,στις περιοχές όπου γίνεται συατηματική δεντροκαλλιέργεια και προχωρούν σε ψεκασμούς και άλλους τρόπους προστασίας. Έπειτα είναι και η λίπανση που αν γινόταν συστηματικά η τιμή των καρπών υποθέτω πως ήταν τριπλάσια από τη σημερινή. Έτσι, όσα θα μπορούσε να κερδίσει ο παραγωγός αν ακολουθούσε την πρακτική των ψεκασμών και της λίπανσης τα χάνει από τις διάφορες ασθένειες και την αδυναμία των εδαφών που είναι φυτεμένα τα δέντρα.

Το κυριότερο όμως είναι και ο κόπος των ανθρώπων να συλλέξουν τους καρπούς οι οποίοι λόγω της άτακτης και πολυήμερης ωρίμανσης (ειδικά τα κάστανα) δεν επιδέχονται ούτε μηχανική συλλογή και απαιτούν αρκετές καθημερινές επισκέψεις στα καστανοχώραφα γιατί ο μεγαλύτερος εχθρός αυτών των καρπών όταν είναι ώριμοι και πέσουν στο έδαφος είναι τα τρωκτικά εν γένει, τα άγρια πουλιά και τα τελευταία χρόνια τα αγριογούρουνα που έχουν γίνει μάστιγα για τα καστανοχώραφα και κάθε άλλου είδους χωράφια σε όλη την ορεινή Ελλάδα. Γι’ αυτό και μόλις ξημερώσει, στη Μελίβοια για παράδειγμα που έμεινα αρκετές ημέρες και παρακολούθησα τη συλλογή των καστάνων, όλοι πηγαίνουν στα καστανοχώραφα και μαζεύουν τα κάστανα τα οποία απαιτούν μια και δυο πολλές φορές βαθιές επικύψεις στο έδαφος με γυμνά χέρια για τους τολμηρούς ή με γάτια γιατί το κέλυφός τους (ζίνες ή ζούνες) είναι γεμάτο,σαν αχινός, με μεγάλα αγκάθια.

Αφού τα πιάσουν, τα ρίχνουν με προσοχή σε κουβάδες και μετά τα βάζουν σε τσουβάλια τα οποία ανοίγουν σαν φτάσουν στις αποθήκες τους και κάνουν διαλογή ανάλογα με το μέγεθος και την κατάστασή τους και τα βάζουν κατά ποιότητα. Πρώτη είναι εκείνα που δεν έχουν κανένα σκάσιμο στην επιφάνειά τους και ανάλογα με το μέγεθός τους ανεβαίνει και η τιμή τους. Μετά έρχονται τα σκασμένα, αυτά δηλαδή που παρουσιάζουν κάποια ρωγμή στην επιφάνειά τους και τα οποία είναι φθηνότερα γιατί δεν μπορούν να συντηρηθούν πολύ καιρό. Τελευταία έρχονται τα χαλασμένα, είτε από σκουλήκια,είτε από άλλους λόγους και τα οποία είναι πλέον εντελώς άχρηστα. Παλιότερα έτρεφαν με αυτά τα γουρούνια και άλλα ζωντανά αλλά αυτό δεν το κάνει πλέον κανένας.  Έτσι από το ένα κιλό κάστανα της συλλογής ελάχιστα, τα οποία αφού μπουν και περάσουν αρκετό καιρό στα ψυγεία, μετά  καταλήγουν στον πάγκο του μανάβη ή της λαϊκής και γι’ αυτό φαίνονται ακριβά...