ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΣΟΔΕΙΑΣ

Υπάρχει ένα άγαλμα στον πέριξ του Ζαππείου χώρο, σμιλεμένο από τον Δημήτρη Φιλιππότη το 1870, που δείχνει ένα νεαρό θεριστή να έχει στην αγκαλιά του ένα δεμάτι από στάχια. Πρόκειται για ένα γυμνό αγόρι, που έχει στο κεφάλι του ένα καπελάκι όχι απ’ αυτά που έβαζαν συνήθως οι θεριστάδες κατά τα παλιότερα χρόνια αλλά ένα άλλο που συνήθως υποχρέωναν τα παιδιά της πόλης να φοράνε σαν έβγαιναν στην εξοχή μη τα κάψει ο ήλιος.

Το λουλούδι στην κορδέλα του καπέλου κάτι τέτοιο δείχνει και πιθανόν ο γλύπτης, με αυτό ήθελε να στείλει ένα άλλο μήνυμα με αποδέκτη όχι τόσο τα αγροτόπαιδα αλλά τα παιδιά των πόλεων και δη εκείνα που σπουδάζουν και μέσω των σπουδών τους θα διεκδικούσαν κατόπιν την επιτυχία στη ζωή. Δεν γνωρίζω όμως αν το σκεπτικό του ήταν αυτό, ούτε και πολλά από τη γλυπτική τέχνη κι έτσι δεν μπορώ να εκτιμήσω και την καλλιτεχνική αξία του έργου που είναι χαμένο πίσω από τις άκαρπες πρασινάδες του κηπαρίου δίπλα στη μεγάλη δενδροστοιχία με τις τζακαράντες που σκιάζει τη διαδρομή από τη Βασιλίσσης Όλγας ως την είσοδο του εμβληματικού κτιρίου. Το άγαλμα του μικρού θεριστή όμως ξεχωρίζει στη σωρεία των άλλων ανδριάντων και των προτομών γύρω από το Ζάππειο αλλά και σε άλλα σημεία της πόλης που είναι αφιερωμένα σε στρατηγούς, φιλοσόφους, ιερωμένους, ευεργέτες, πολιτικούς και άλλα πρόσωπα που κατά την κοινή άποψη προσέφεραν όλοι τους από κάτι στην πόλη, την κοινωνία και την πατρίδα και τιμούνται με αυτόν τον τρόπο.

Ανάμεσά τους είναι και ο μικρός θεριστής, σύμβολο μιας εποχής που μπορεί οι εικόνες της να έσβησαν από την εξέλιξη της τεχνολογίας πάνω στον αγροτικό τομέα αλλά παραμένει ένα αιώνιο πρότυπο του μόχθου για την σπορά και κυρίως για τη σοδειά της χρονιάς. Ο μαρμάρινος θεριστής του Φιλιππότη σκύβει με ευλάβεια πάνω στα στάχια και τα κρατάει τρυφερά στην αγκαλιά του σαν παιδιά ή σαν αγαπημένο κορμί και κατά τη γνώμη μου αυτό που συμβολίζει είναι και το ζητούμενο της εποχής μας: οι χαμένες σοδιές των Ελλήνων που όλοι ψάχνουν να βρουν που πήγαν και πως σπαταλήθηκαν.

Οι σοδειές για τις οποίες κανένας δεν κόπιασε, δεν ίδρωσε και πέρασαν από τα χέρια μας σαν αέρας κι έσβησαν σαν καπνός. Οι σοδειές που αντί να συμβάλλουν στην προκοπή του τόπου και στο κοινό καλό, μαρμάρωσαν όπως τα στάχια στην αγκαλιά του μικρού θεριστή σε σφραγισμένα μπαούλα και συρτάρια και στέρφεψαν. Ούτε ένα σπυρί από τα δεμάτια τους δεν έφτασε πάλι στη γη να ανταποδώσει το πολλαπλάσιο κι ένα αν έπεσε κάτω, ήταν τόσα πολλά τα κοράκια που μάλωσαν μεταξύ τους ποιο θα το αρπάξει πρώτο.

Προφητικός ο Φιλιππότης για την εποχή του, κατά την οποία η μικρή Ελλάδα άρχισε να κάνει τα πρώτα βήματα ανάπτυξης που κορυφώθηκε στην περίοδο της πρωθυπουργίας Χαριλάου Τρικούπη για να ακολουθήσει κατόπιν μια μακρά περίοδος φτώχειας και απελπισίας που σημάδεψε τη χώρα, μοιάζει όμως να έχει αφιερωμένο τον θεριστή του και στη σημερινή Ελλάδα που παραπαίει στα χέρια των τυχάρπαστων που σπαταλούν τις σοδειές όλου του ελληνικού λαού και τον οδηγούν στην πιο βαθιά από ποτέ φτώχεια του.