ΟΤΑΝ ΛΕΙΠΕΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΦΥΛΑΚΑ

Το πατρογονικό κτήμα στην περιοχή Παπασήφη της οικογένειας Φώτη Καραγιάννη κοντά στον Αμάραντο Καρδίτσας, ένα σπουδαίο ημιορεινό χωριό των Αγράφων, ακολούθησε κι αυτό την μοίρα του όπως όλα τα άλλα στην περιοχή όταν φύσηξαν οι άνεμοι που διέλυσαν τις τοπικές κοινωνίες και πήραν τον κόσμο και το σκόρπισαν σε όλα τα μέρη του κόσμου…

Όσοι έμειναν πίσω, αποδυναμωμένοι πάλεψαν όσο μπορούσαν μέχρι τότε που τους περίσσευε το κουράγιο αλλά δεν κατάφεραν να κρατήσουν όπως βρήκαν ζωντανό τον κόσμο της μικρής τους πατρίδας και τον άφησαν να σβήσει ελπίζοντας πως μια άλλη γενιά θα έρχονταν και θα τον ανάσταινε. Άφησαν στην άκρη τα εργαλεία και κράτησαν μόνο αναμνήσεις και μέσω αυτών προσπάθησαν να μεταφέρουν στους νεότερους, τεχνικές, συνήθειες και τρόπους ζωής που ρύθμιζαν κάποτε την ζωή της διαλυμένης κοινότητάς.

Μέσα σε αυτά ήταν και ο σεβασμός το βιος του άλλου τον οποίο έπρεπε ο καθένας να έχει αλλά και την αντίληψη που απέναντι στο πράγματα που ανήκαν σε όλους, δηλαδή την κοινότητα. Ανάμεσά τους, τα λιβάδια, τα βοσκοτόπια, οι βρύσες, τα αυλάκια, τα μονοπάτια καθώς και πολλά καρποφόρα δέντρα στο δάσος και δίπλα στους δρόμους τα οποία δεν είχαν νοικοκύρη αλλά τα νέμονταν όλοι, σύμφωνα με την παράδοση που είχαν δημιουργήσει επί τούτου και είναι πολλές και ωραίες οι ιστορίες που αναφέρονται σε αυτή τη σπουδαία έκφραση του διαλόγου της κοινότητας.

Φυσικά μόνο τα λόγια και το εθιμικό δίκαιο, άγραφο κυρίως, δεν επαρκούσαν να στηρίξουν αυτή τη διάθεση και γι’ αυτό είχε θεσμοθετηθεί ο ρόλος του αγροφύλακα ή δραγάτη η ύπαρξη του οποίου λειτουργούσε αποτρεπτικά σε όποιον παρέβαινε τους κανόνες ή επιδίδονταν σε ζημιές και καταστροφές. Το άγρυπνο μάτι του αγροφύλακα, ο οποίος ήξερε σπιθαμή τη σπιθαμή τον τόπο κάθε χωριού ήταν που κρατούσε σε τάξη τις καλλιέργειες και φυσικά προστάτευε τα καρποφόρα δέντρα που ήταν μόνιμος στόχος των παιδιών κάθε χωριού καθώς τα φρούτα ήταν σπάνια εκείνα τα χρόνια και όλοι ήθελαν να τα γευτούν.

Με την πάροδο των ετών και την εγκατάλειψη περιορίστηκαν τα καρποφόρα και τα φρουτόδεντρα σε κάθε χωριό αλλά λιγόστεψαν και τα παιδιά που θα έμπαιναν κρυφά σε ένα κτήμα να τα μαζέψουν από κάποιο δέντρο και στη βιασύνη τους το κατέστρεφαν. Κοντά σε αυτά ήρθε και η κατάργηση του αγροφύλακα σε κάθε χωριό, ρόλο που πήραν κάποιες υπηρεσίες των Δασαρχείων αλλά σε καμιά περίπτωση δεν έχουν σχέση με αυτό που ήταν κάποτε ο ένστολος φύλακας της φύσης και των καλλιεργειών σε όλη την ύπαιθρο χώρα.

Τούτο είναι ένας λόγος, αλλά δεν δικαιολογεί σε τίποτα εκείνον τον άγνωστο που μπήκε πριν από λίγες μέρες κρυφά στο κτήμα του Φώτη Καραγιάννη και στη βιασύνη του να μαζέψει όλα τα δαμάσκηνα από μια νεαρή δαμασκηνιά, τις τσάκισε όλα τα κλαριά, κυριολεκτικά την κουτσούρεψε και το δέντρο θα χρειαστεί κάποια χρόνια να βρει την ισορροπία του. Αν την βρει βέβαια γιατί κάτι τέτοιες συμπεριφορές τα  αποθαρρύνουν και τα μαραζώνουν όπως και στον νοικοκύρη που το γεγονός κλονίζει την εμπιστοσύνη του προς τους χωριανούς αλλά και σε οποιονδήποτε δεν σέβεται τον κόπο του και πιο πολύ την διάθεσή του να αναστήσει το παρατημένο χωράφι και να το στολίσει με ωραία δέντρα.

Γιατί αυτό έκανε ο Φώτης στου Παπασήφη. Ξεκίνησε από τότε που απελευθερώθηκε από την υποχρέωση της δουλειάς να το ζωντανέψει κι εκεί που οι γονείς του καλλιεργούσαν κάποτε καλαμπόκια και ρεβύθια, αυτός φύτεψε καρποφόρα δέντρα που δίνουν ήδη καρπό και ένα διαφορετικό τόνο στο τοπίο όλης της περιοχής. Η δαμασκηνιά που κατέστρεψε ο κακορίζικος επισκέπτης δεν ήταν στα καινούργια δέντρα που φύτεψε αλλά προήλθε από την ρίζα μιας παλαιότερης που ήταν στο χωράφι και ξεράθηκε.

 Ήταν μια συνηθισμένη δαμασκηνιά με ωραίο μαύρο καρπό και η καινούργια κράτησε όλα τα μητρικά χαρακτηριστικά και όσο μεγάλωνε, τόσο πιο πολύ την καμάρωνε ο Φώτης μέχρι που την είδε κομμάτια και του μαύρισε η ψυχή. Δεν ήταν ο καρπός που έχασε, αλλά η προσβολή που υπέστη όλο το χωράφι από κάποιον που δεν λογάριασε τίποτα και ο οποίος και αγροφύλακας να υπήρχε στο χωριό πάλι τα ίδια θα έκανε. Γιατί δεν ήταν ο ίσκιος του αγροφύλακα που την προστάτευε αλλά η θέση που είχε ο καθένας και η καθεμιά μέσα στην κοινότητα που πάσχιζε να προχωρήσει χωρίς να αφήνει κανέναν πίσω της…  

ΑΘΗΝΑ,  08082018, Περιοδικό "Κυνήγι - ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ".