ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΡΑΤΑ, ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Πριν από λίγες εβδομάδες συμμετείχα στην παρουσίαση του νέου βιβλίου της συγγραφέως Χρύσας Χρονοπούλου – Πανταζή «Σημεία και Τέρατα της μυθολογίας» (Εκδόσεις Ήτορ). Το θέμα αρκούντως προκλητικό καθώς είναι επίκαιρο σε όλους τους αιώνες και τις στιγμές της ανθρωπότητας με οδήγησε να μιλήσω μαζί της και όσα ειπώθηκαν τα μεταφέρω με τη μορφή της συνέντευξης για να γνωρίσετε τη συγγραφέα και το σπουδαίο έργο της.

         Μας έχεις συνηθίσει να καταπιάνεσαι με ιδιαίτερα θέματα της ελληνικής ιστορίας. Μετά το βιβλίο σου «Δούλοι και δουλεία στον Όμηρο» μας ξαφνιάζεις με ένα καινούργιο που θέμα του έχει την μυθολογία και επικεντρώνεσαι στα σημεία και τα τέρατά της. Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να ανοίξεις αυτό το θέμα;

Στο  πρώτο μου βιβλίο «Δούλοι και δουλεία στον Όμηρο», ασχολήθηκα με τους δούλους, γιατί  για  τους μεγάλους ήρωες των επών, Αχιλλέα, Αγαμέμνονα, Διομήδη,  Οδυσσέα,  έχουν γράψει  πολλοί  πολλά και πολύ καλά.  Αντίθετα για τους ταπεινούς δούλους των επών, για τους ανθρώπους που βρέθηκαν εκόντες άκοντες να δουλεύουν στα παλάτια και στα αρχοντικά των δυνατών και να κάνουν από τις πιο βαριές ως τις πιο απλές δουλειές,  δεν είχε γράψει κανένας.

         Πιστεύεις ότι η ελληνική μυθολογία μπορεί να είναι και σήμερα διδακτική σε μια κοινωνία της οποίας έχει διασαλευτεί η κανονικότητα;

Στο βιβλίο αυτό ήθελα για παρεμφερείς λόγους να ασχοληθώ μόνον με τα τέρατα της μυθολογίας, γιατί και ο κόσμος των τεράτων έχει την δύναμη να μας διδάξει πολλά, όπως ακριβώς ο κόσμος των θεών, των βασιλιάδων, των ηρώων.

         Παρατηρούμε πως ενώ οι άνθρωποι χρησιμοποιούν παραδείγματα και αναφέρονται στην ελληνική μυθολογία, μένουν στην επιφάνεια των πραγμάτων και αγνοούν εν πολλοίς τη σχέση που έχει και την επιρροή της στον Έλληνα και τον πολιτισμό του. Τι ευθύνεται για τούτο;

Κατά την επεξεργασία του υλικού μου διαπίστωσα ότι δεν είναι δυνατόν να ιδωθούν χωριστά τα τέρατα από τα πρόσωπα. Για παράδειγμα,  δεν μπορούμε να μιλήσουμε για την Λερναία Ύδρα χωρίς τον Ηρακλή, τον Μινώταυρο χωρίς τον Θησέα κλπ.   Έτσι, συνδέθηκαν τα τέρατα με τα σημεία. Η μυθολογία έχει να μας διδάξει άπειρα πράγματα για την ζωή και τον κόσμο. Δεν ήταν δύσκολο λοιπόν για μένα να ασχοληθώ με αγαπημένο και οικείο θέμα. Απλά έπρεπε να το δω και να το επεξεργαστώ με τον δικό μου τρόπο.

Οι άνθρωποι αγαπούν την μυθολογία.  Την αγαπούν όμως, και αυτό είναι που με λυπεί, σαν να πρόκειται για ένα ωραίο παραμύθι. Η μυθολογία μας δεν είναι παραμύθι. Είναι λόγος με νόημα και περιεχόμενο. Οι Έλληνες πρέπει να μάθουμε να αντιμετωπίζουμε την μυθολογία μας σαν ένα θησαυροφυλάκιο γνώσης και εμπειρίας, από το οποίο μπορούμε να αντλήσουμε πολλά και χρήσιμα διδάγματα για την ζωή μας. Η μυθολογία μας έχει τις εσωτερικές δυνάμεις να μας φωτίσει τον δρόμο του μέλλοντός μας, αν την δούμε και την μελετήσουμε με αγάπη.

             Διδάσκεται σήμερα η ελληνική μυθολογία στα σχολεία;

Αλλά αυτό θα γίνει πραγματικότητα, αν το σχολείο ξεκινήσει να διδάσκει στους νέους την μυθολογία με την υπευθυνότητα και την σοβαρότητα που της αρμόζει.  Δεν πιστεύω ότι θα βοηθήσει επίσης την διδασκαλία της μυθολογίας,  αν ερμηνευτούν  οι μύθοι με βάση τις γεωλογικές ανακατατάξεις.  Πιστεύω πως αν οι υπερφυσικές δυνάμεις αντιμετωπιστούν ως οντότητες, θα προετοιμάσουν καλύτερα τα παιδιά για την ζωή τους.

Ο  Τυφώνας, για παράδειγμα, πρέπει να αντιμετωπιστεί διδακτικά  ως οντότητα που ήρθε στην γη για να καταστρέψει με την δράση του την ειρήνη  και την τάξη του κόσμου και έπρεπε να πολεμηθεί, για να επανέλθει η ισορροπία και η ευημερία στους ανθρώπους. Άρα, το ζητούμενο της ευτυχίας κερδίζεται μετά από πολλή και σκληρή δουλειά. Όπως επίσης αναφέρω στην εισαγωγή, το βιβλίο γράφτηκε με τρόπο που να μπορεί να διαβαστεί από νέους εννέα ως ενενήντα εννέα χρονών. Τα οφέλη που προκύπτουν είναι κατά την γνώμη μου τεράστια.  

            Γιατί διαλέγεις απ’ όλα τα τέρατα της ελληνικής μυθολογίας τον Υπερίωνα και τον βάζεις να συνομιλεί με τη μητέρα του Γαία  για όσα έγιναν τότε και έχουν μείνει στη μνήμη των ανθρώπων;

Όπως αναφέρω και στην εισαγωγή του βιβλίου, ο Τιτάνας Υπερίων υπερίπταται και μπορεί να βλέπει τι γίνεται στον κόσμο, να έχει μια πιο σφαιρική εποπτεία. Από την άλλη, η Γαία βρίσκεται κάτω και παντού. Βλέπει επίσης τα πάντα, αλλά και γνωρίζει τα πάντα, γιατί είναι προφήτισσα.  Αυτοί οι δύο θα ενώσουν τις δυνάμεις τους και θα μας ανοίξουν το βιβλίο του κόσμου για το παρόν το παρελθόν και το μέλλον του.

ΑΘΗΝΑ, 10122017