ΟΙ ΣΥΚΙΕΣ ΣΤΑ ΟΡΕΙΝΑ ΜΕΡΗ

Γεννήθηκα και πέρασα τα παιδικά μου χρόνια σε ένα χωριό, ημιορεινό στις πλαγιές του Τυμφρηστού (Βελούχι) και επειδή τα πράγματα τότε δεν ήταν  χαλαρά όπως σήμερα, με όσες δυνάμεις βέβαια διέθετα και οπωσδήποτε αντίληψη, έπρεπε να συμμετάσχω στις δουλειές του σπιτιού που ήταν αποκλειστικά αγροτικές κι έτσι μπορώ να πω ότι γνωρίζω αρκετά για εκείνη την εποχή και μπορώ κάλλιστα να κάνω συγκρίσεις με τη σημερινή. 

Οι πρώτες εντυπώσεις που είχα τότε για τα αγαθά ήταν ότι αυτά προέρχονταν από τους κήπους μας, τα χωράφια μας ενώ ελάχιστα (τα πιο καλά νόμιζα τότε) προέρχονταν από την αγορά, είτε από τα καφενεία - μπακάλικα του χωριού είτε από τα εμπορικά του Αγίου Γεωργίου. Έτσι ήταν αυτονόητο πως οι πατάτες, τα φασόλια, το σιτάρι, το κρασί, το τσίπουρο, το κρέας, το γάλα, το τυρί, το βούτυρο, το μέλι, τα φρούτα και τα λαχανικά δεν θα έμπαιναν στο σπίτι αν προηγουμένως δεν ασχολούνταν οι γονείς μου, πράγμα που ίσχυε και όλους τους συγχωριανούς εξάλλου και ανάλογα με τη διάθεση που είχε ο καθένας και βεβαίως με την κτηματική περιουσία που είχε ευημερούσε ή δυσκολεύονταν.

Έτσι γνώρισα τον κόσμο τότε και τώρα, σε μια επιστροφή πάλι στο χωριό ανακαλύπτω πως τίποτα σχεδόν από αυτά δεν ισχύει και για να τον αναστήσω, όπως επιχειρώ νοερά και στην πράξη, ούτε τις δυνάμεις έχω αλλά ούτε και βλέπω και άλλους να συμμετάσχουμε σε αυτή την προσπάθεια. Είναι πάντως ένα θέμα το οποίο αφήνω ανοιχτό και την άνοιξη, με την εμπειρία που αποκόμισα φέτος και την προεργασία που έκανα στα χωράφια και στα δέντρα θα δώσω συνέχεια και αν θα μας μείνουν μόνο οι σημειώσεις απ’ αυτή την περίοδο.

Στο κλίμα αυτό επιχείρησα να ανιχνεύσω και την περίπτωση των συκιών στο χωριό. Πρόκειται για ένα πολύτιμο δέντρο, αρκετά συνηθισμένο σε πολλά άλλα μέρη και ιδιαίτερα στα πιο χαμηλά υψόμετρα αλλά και με έντονη την παρουσία του και στα δικά μας ορεινά. Δεν επρόκειτο για συκιές όπως της Εύβοιας και της Καλαμάτας, αλλά για κάποια, αυτοφυή συνήθως είδη που είχαν προσαρμοστεί στο κλίμα και το υψόμετρο της περιοχής μας και αν τα ευνοούσε ο καιρός τσακίζονταν από τον καρπό. Είχαμε λοιπόν συκιές που έκαναν ωραία σύκα, άσπρα, κόκκινα, κίτρινα και μαύρα αλλά εκείνα που ήταν πιο εντυπωσιακά και γλυκά ήταν τα λεγόμενα μελανά λόγω του ότι το χρώμα της φλούδας τους ήταν όπως του παλιού μωβ μελανιού και όταν ωρίμαζαν ήταν πολύ γλυκά. Αξιοσημείωτη δε ήταν και η αντοχή τους στις βροχές και στις δροσιές του Σεπτεμβρίου και έμειναν πάνω στο δέντρο σχεδόν μέχρι τα μέσα του Οκτωβρίου. Επόμενο ήταν λοιπόν να επισκεπτόμαστε αυτές τις συκιές και ας μην ήταν δικές μας και να απολαμβάνουμε τους καρπούς τους ακόμη και κρυφά…

Από αυτές τις συκιές, όσο και να τις αναζήτησα στα χωράφια και τις εξοχές του χωριού δεν βρήκα καμία ζωντανή και όπου υπήρχαν, μόνο τα κούτσουρά τους έχουν μείνει μέσα στα βάτα και τις αγριάδες. Από τις άλλες ποικιλίες, ευτυχώς υπάρχουν ακόμη μερικές που καρπίζουν και πρόλαβα να γευτώ τα σύκα τους που η μόνη διαφορά που έχουν με των άλλων περιοχών είναι ότι είναι πιο δροσερά. Απ’ αυτά τις συκιές θα επιχειρήσω να φυτέψω γιατί αποδεδειγμένα και χωρίς ιδιαίτερη περιποίηση καρπίζουν ενώ θα επιχειρήσω να ξαναβάλω και από τις λεγόμενες μελανές που έχουν ακόμα στον Άγιο Γεώργιο για να συνεχίσει έτσι να υπάρχει αυτό το είδος και να γλυκαίνουμε το στόμα μας το φθινόπωρο.

Αξιοσημείωτο πάντως είναι ότι αναζήτησα συκιές και σε κάποια χωράφια που ήταν κάπως μακριά από το χωριό, ένα δυο χιλιόμετρα με τα πόδια αλλά δυσκολεύτηκα πολύ να τα πλησιάσω καθώς τα έχει καταπιεί το δάσος και δεν φαίνονταν τίποτα που να τις θυμίζει. Τις περισσότερες τις είδα μέσα στο χωριό, το οποίο επίσης είναι κοντεύει να γίνει κι αυτό ζούγκλα και κοντά στα σπίτια ή τους παρατημένους αχυρώνες σαν να ήθελαν και αυτές να έρθουν πιο κοντά στους λίγους ομολογουμένως ανθρώπους να έχουν συντροφιά και να αμυνθούν μαζί στο αδηφάγο δάσος που απειλεί και το χωριό τώρα. Φέτος επίσης, λόγω των συνεχών βροχών ο καρπός από τις περισσότερες απ’ αυτές συκιές έσκασε και σάπισε με αποτέλεσμα να είναι ο τόπος γεμάτος μύγες ενώ πουθενά δεν φαίνονταν κάποιο πουλί να τα δοκιμάσει και να βοηθήσει στον πολλαπλασιασμό τους.

ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΨΗ, 28092018. Περιοδικό "Κυνήγι-Δημοκρατία" 19092018 σελ. 70-71.