ΜΕ ΤO ΚΕΦΑΛΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΑΚΟΥΛΑ

Η έκφραση «τα κεφάλια μέσα» είναι μια κοινοτυπία, τόσο στην καθημερινή μας γλώσσα αλλά και για τη δημοσιογραφία αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα κλισέ, κατάλληλο για τίτλους που μπορούν να μπουν σε κάθε θέμα. Χρησιμοποιείται συνήθως για να δηλώσει πως μια κατάσταση έχει τελειώσει και η καινούργια δεν αφήνει περιθώρια για την ελάχιστη υπεκφυγή ή ψευδαίσθηση που μπορεί να έχει ο οποιοσδήποτε για αυτό που συμβαίνει.

Η έκφραση προέρχεται από ένα ανεκδοτάκι, του κύκλου της Κόλασης που θέλει έναν σπλαχνικό διάβολο να έχει αφήσει κάποιους θεριακλήδες κολασμένους που είναι καταδικασμένοι να είναι αιωνίως χωμένοι μέσα σε μια δεξαμενή από σκατά, να βγάλουν λίγο έξω το κεφάλι τους να καπνίσουν ένα τσιγάρο. Ο διάβολος φυλάει τσίλιες να μην έρθει ο επιθεωρητής του μαρτυρίου και μόλις τον βλέπει, τους φωνάζει: «τέρμα το διάλειμμα, τα κεφάλια μέσα» και όπως είναι επόμενο όλοι σκύβουν χωρίς διαμαρτυρία στη βρώμα. Αν και κολασμένοι, με την εμπειρία της αμαρτίας που τους έστειλε στην φοβερή Κόλαση αντί στον ονειρεμένο Παράδεισο, ξέρουν επίσης πως στην περίπτωση το μικρό διάλειμμα για τσιγάρο με το κεφάλι έξω από τα σκατά, είναι κι αυτό ένα μέρος του μαρτυρίου, μια ποικιλία θα λέγαμε για να μην πλήττουν κι αυτοί και οι διάβολοι που τους επιτηρούν.

Εντελώς αντίθετη είναι όμως ή έκφραση: «βάζει το κεφάλι του στον τροβά», πράγμα που σημαίνει πως κάποιος συμπεριφέρεται ασυλλόγιστα. Χωρίς να νοιάζεται καν για αν το κεφάλι του θα παραμείνει στη θέση του μετά από κάποια τολμηρή πράξη και ιδίως κάποια που θα αμφισβητήσει την όποια εξουσία που ρυθμίζει όπως αυτή επιθυμεί τη ζωή και τον θάνατο των υποτελών της σε κάποια πόλη, σε κάποια χώρα. Είναι συνηθισμένο επίσης, πολλοί από τους τολμηρούς αυτούς ανθρώπους, να γλιτώνουν το κεφάλι τους και να θεωρούνται κατόπιν επαναστάτες, πράγμα που τους οδηγεί και στην καρέκλα της εξουσίας και βάσει πλέον των δικών τους αντιλήψεων, άλλα κεφάλια είναι αυτά που κινδυνεύουν.    

Δεν ξέρω τι είχε στο κεφάλι του ο αποκαμωμένος από την ζέστη συμπολίτης μας που είδα προχθές να έχει ξαπλώσει πάνω στο γκαζόν σε ένα παρκάκι στη γειτονιά του Αγίου Παύλου, αλλά μου έκανε εντύπωση που το έβαλε μέσα σε μια χάρτινη σακούλα. Μπορεί να το έκανε να μην τον βαράει ο ήλιος κατακέφαλα που λένε αλλά η σκιά από τα πέριξ δέντρα δεν συνηγορεί σε κάτι τέτοιο. Μπορεί να το έβαλε για να μην τον ενοχλούν οι μύγες, ίσως και γιατί δεν ήθελε να το δει κάποιος γνωστός του και τον ξυπνήσει ρωτώντας του γιατί ξάπλωσε. Το να κρύβονταν πάντως από κάποιους που τον έψαχναν, είναι κι αυτή μια εικασία αλλά όπως και να είχε, αυτός έκανε του κεφαλιού του και δεν μας πέφτει λόγος. Δικό του είναι και μπορεί να το κάνει ότι θέλει όσο είναι ακόμη στη θέση του, ακόμα και στη σακούλα αν προηγουμένως την αδειάσει από τα ψώνια που είχε μέσα. 

ΑΘΗΝΑ, 12092018. Εφημερίδα "Φιλελεύθερος", σελ. 37