ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΟΤΕΡΗ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πώς άλλωστε να υπάρχει αφού οι περισσότεροι Στεφανιώτες έφυγαν εδώ και πολλά χρόνια από τον τόπο τους, έζησαν όπως έζησαν με τα κοπάδια τους στην αρχή στον κάμπο και σιγά – σιγά έγινε και γι’ αυτούς παρελθόν η κτηνοτροφία. Άλλαξαν δουλειές, σκόρπισαν στην Ελλάδα και κόσμο αναζητώντας καλύτερη τύχη, έφτασαν ως και την μακρινή Αμερική. Απ’ όπου κι αν βρίσκονται όμως προσπαθούν να μην ξεχνάνε την κοιτίδα τους και προς τούτο έχουν αναγάγει το Στ’χειό (Στοιχειό) ως ένα από τα κυριότερα στοιχεία που τους συνδέει με τη γενέτειρα κι’ αυτό, γιατί οι νέοι καιροί θέλουν πλέον ως στοιχείο προβολής και διάκρισης κάθε τόπου όχι αυτή καθ΄ εαυτή την ιστορία του και των ανθρώπων τα πεπραγμένα, αλλά τις ομορφιές και τα προνόμια που τον έχει προικίσει η φύση.
Φυσικά και δεν πρόκειται για κανένα τεράστιο φίδι που ζει εκεί και βγαίνει να το βλέπει ο κόσμος και αναλόγως να χαίρεται ή να φοβάται το Στ’χειό, αλλά για μια λίμνη που δημιουργήθηκε όταν μια ημέρα, η μεγάλη πλαγιά δηλαδή που ήταν ο βιότοπος των τεράστιων φιδιών γλίστρησε από το βουνό το 1963 και έφραξε το μικρό ποτάμι που το λένε Στεφανιώτη. Έτσι δημιουργήθηκε η νεώτερη και βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας στην αγκαλιά των βουνών της Αργιθέας η οποία έχει επιφάνεια 173 στρέμματα και βάθος πάνω από 154 μέτρα και είναι γεμάτη ψάρια καθώς αρκετοί πληθυσμοί τους κλείστηκαν μέσα όταν έγινε το φράξιμο και από τον εμπλουτισμό της που ακολούθησε κατά τα κατοπινά χρόνια.
Ήταν κάτι το τρομερό λένε όσοι έζησαν το κοσμογονικό γεγονός. Σιγά – σιγά ξεκολλούσε η πλαγιά από το βουνό της Ιτιάς και έπεσε πάνω στο ποτάμι. Οι άνθρωποι πρόλαβαν και έφυγαν αλλά κάτω από τους σωρούς των χωμάτων άφησαν καμιά δεκαριά σπίτια με όλο το νοικοκυριό τους. Τα χώματα επίσης πλάκωσαν και κατέστρεψαν δυο μύλους ενώ στέρησαν από τους χωριανούς όλες τις γόνιμες λογγές που ήταν δίπλα στο ποτάμι κι αυτό συντέλεσε στα μέγιστα για τον πρόωρο ξεριζωμό τους και την εγκατάστασή τους στη Φθιώτιδα κυρίως.
Αυτή η λίμνη με το σμαραγδένιο χρώμα που στην επιφάνειά της καθρεφτίζονται οι κορυφές της Αργιθέας είναι λοιπόν το Στ’ χειό για την οποία καμαρώνουν τώρα οι Στεφανιώτες και την έχουν κάνει έμβλημα του χωριού τους και κάθε χρόνο τα Θεοφάνεια την αγιάζουν ενώ τα καλοκαίρια στις πλατανοσκεπείς όχθες της κάνουν γλέντια και πανηγύρια. Αυτό φυσικά και είναι το καινούργιο, αλλά και με κάθε άλλο τρόπο προσπαθούν να ζωντανεύουν το χωριό, όπως για παράδειγμα με το ανοιξιάτικο πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου στο Αετοχώρι.
Η Λίμνη της Στεφανιάδας, η το Στ’χειό όπως λένε οι ντόπιοι είναι η νεώτερη λίμνη της Ελλάδας, μόλις 47 χρονών και η ομορφιά της είναι ακόμη άγνωστη σε πολλούς.
Ήταν ένας τόπος που οι ντόπιοι τον έλεγαν Στ’χειό – από τα μεγάλα φίδια που ζούσαν εκεί και τρόμαζαν τους ανθρώπους της Στεφανιάδας σαν διάβαιναν από αυτό το μέρος. Δυο οργιές και παραπάνω έλεγαν πως ήταν αυτά τα στοιχειά του τόπου και πιστεύουν πως υπάρχουν ακόμα, αλλά πρόσφατη περί αυτών μαρτυρία από κανέναν δεν υπάρχει… Πώς άλλωστε να υπάρχει αφού οι περισσότεροι Στεφανιώτες έφυγαν εδώ και πολλά χρόνια από τον τόπο τους, έζησαν όπως έζησαν με τα κοπάδια τους στην αρχή στον κάμπο και σιγά – σιγά έγινε και γι’ αυτούς παρελθόν η κτηνοτροφία. Άλλαξαν δουλειές, σκόρπισαν στην Ελλάδα και κόσμο αναζητώντας καλύτερη τύχη, έφτασαν ως και την μακρινή Αμερική. Απ’ όπου κι αν βρίσκονται όμως προσπαθούν να μην ξεχνάνε την κοιτίδα τους και προς τούτο έχουν αναγάγει το Στ’χειό (Στοιχειό) ως ένα από τα κυριότερα στοιχεία που τους συνδέει με τη γενέτειρα κι’ αυτό, γιατί οι νέοι καιροί θέλουν πλέον ως στοιχείο προβολής και διάκρισης κάθε τόπου όχι αυτή καθ΄ εαυτή την ιστορία του και των ανθρώπων τα πεπραγμένα, αλλά τις ομορφιές και τα προνόμια που τον έχει προικίσει η φύση.
Φυσικά και δεν πρόκειται για κανένα τεράστιο φίδι που ζει εκεί και βγαίνει να το βλέπει ο κόσμος και αναλόγως να χαίρεται ή να φοβάται το Στ’χειό, αλλά για μια λίμνη που δημιουργήθηκε όταν μια ημέρα, η μεγάλη πλαγιά δηλαδή που ήταν ο βιότοπος των τεράστιων φιδιών γλίστρησε από το βουνό το 1963 και έφραξε το μικρό ποτάμι που το λένε Στεφανιώτη. Έτσι δημιουργήθηκε η νεώτερη και βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας στην αγκαλιά των βουνών της Αργιθέας η οποία έχει επιφάνεια 173 στρέμματα και βάθος πάνω από 154 μέτρα και είναι γεμάτη ψάρια καθώς αρκετοί πληθυσμοί τους κλείστηκαν μέσα όταν έγινε το φράξιμο και από τον εμπλουτισμό της που ακολούθησε κατά τα κατοπινά χρόνια.
Ήταν κάτι το τρομερό λένε όσοι έζησαν το κοσμογονικό γεγονός. Σιγά – σιγά ξεκολλούσε η πλαγιά από το βουνό της Ιτιάς και έπεσε πάνω στο ποτάμι. Οι άνθρωποι πρόλαβαν και έφυγαν αλλά κάτω από τους σωρούς των χωμάτων άφησαν καμιά δεκαριά σπίτια με όλο το νοικοκυριό τους. Τα χώματα επίσης πλάκωσαν και κατέστρεψαν δυο μύλους ενώ στέρησαν από τους χωριανούς όλες τις γόνιμες λογγές που ήταν δίπλα στο ποτάμι κι αυτό συντέλεσε στα μέγιστα για τον πρόωρο ξεριζωμό τους και την εγκατάστασή τους στη Φθιώτιδα κυρίως.
Αυτή η λίμνη με το σμαραγδένιο χρώμα που στην επιφάνειά της καθρεφτίζονται οι κορυφές της Αργιθέας είναι λοιπόν το Στ’ χειό για την οποία καμαρώνουν τώρα οι Στεφανιώτες και την έχουν κάνει έμβλημα του χωριού τους και κάθε χρόνο τα Θεοφάνεια την αγιάζουν ενώ τα καλοκαίρια στις πλατανοσκεπείς όχθες της κάνουν γλέντια και πανηγύρια. Αυτό φυσικά και είναι το καινούργιο, αλλά και με κάθε άλλο τρόπο προσπαθούν να ζωντανεύουν το χωριό, όπως για παράδειγμα με το ανοιξιάτικο πανηγύρι του Αγίου Κωνσταντίνου στο Αετοχώρι.
Μαρκελέσι το έλεγαν κάποτε το χωριό και ήταν γεμάτο ζωή, Αετοχώρι το λένε τώρα και είναι άδειο από ανθρώπους και στον ουρανό του κανένας αετός δεν πετάει…
Όταν λέμε Στεφανιάδα, σαφώς και εννοούμε μια μεγάλη περιοχή, όλη την ανατολική πλαγιά του μεγάλου βουνού της Αργιθέας που λέγεται Ιτιά, (Ασημίνικο, Σημίν’κο, Ασημένιο, Ασημί) το απαντούμε στους χάρτες εξαιτίας της ασημί λάμψης των πετρωμάτων του και έχει σπουδαία βοσκοτόπια με τους οικισμούς Ρωμιά, πάνω ακριβώς από τη λίμνη όπου μόνιμος κάτοικος είναι ο αειθαλής μελισσοκόμος Μέλιος (Μιλτιάδης) Καϊμακάμης, τη Στεφανιάδα που ήταν το κέντρο όλων των άλλων οικισμών και μέχρι πριν από δυο χρόνια κατοικούσε μόνιμα ο Φώτης Καραούζας, το Αετοχώρι (Μαρκελέσι) πάνω από τον Κουμπουριανίτη ποταμό και τους οικισμούς που γέρνουν προς την περιοχή του Δήμου Αχελώου και ακούνε στο όνομα Μάραθος Β΄ και Γ΄ που κατοικείται όλο το χρόνο από τους Βασίλη, Κυριακή (Κούλα) και Αχιλλέα Τσαπραίλη, την Όλγα Αντωνίου και τον Ηλία Τσαπραϊλη.
Ο συνοικισμός Ρωμιά ζωντανεύει κάθε καλοκαίρι και η εκκλησία της, ο Άγιος Δημήτριος για ευνόητους λόγους κι αυτή πανηγυρίζει στα τέλη του Ιουλίου.
Όλοι αυτοί οι οικισμοί συνδέονται σήμερα από ένα δρόμο που ακολούθησε βέβαια κατά πόδας το παλαιό μονοπάτι και αφού ξεκινήσει από ψηλά από τη λίμνη, από τη ράχη Μαυροβούνι όπου λειτουργεί καφενείο – ταβέρνα ο Αχιλλέας Τσαπραίλης, περνάει από τη Ρωμιά και ανεβαίνει ασφαλτοστρωμένος ως στη Στεφανιάδα. Από εκεί και πέρα ανεβαίνει την πλαγιά μέχρι την περιοχή Κεραμάρι που η ονομασία της αναγάγει σε παλιά κεραμοποιεία και αρχίζει κατόπιν να διασχίζει το πυκνό ελατόδασος – ένα από τα πιο ωραία και παραγωγικά της Αργιθέας γιατί μέχρι την εποχή που το χωριό είχε κόσμο ξυλεύονταν συστηματικά αλλά τώρα έχει αρχίσει να φθίνει και υπενθυμίζει πως χωρίς την ανθρώπινη επέμβαση κάθε δάσος γίνεται μέσα σε λίγα χρόνια ζούγκλα. 
Μια γειτονιά της Ρωμιάς με θέα στη λίμνη
Από εκεί συνεχίζει πάντα μέσα στο ελατόδασος μέχρι το ξάγναντο που λέγεται Ιτιά και εκεί είναι η περίφημη για το νερό της βρύση της Ιτιάς με την περιποιημένη, πετρόχτιστη ποτίστρα. Παλαιότερα, εκεί αντάμωναν όλα τα κοπάδια που έβοσκαν σε όλες τις πλαγιές της Ιτιάς ως την κορυφή Γαλάτσι να ξεδιψάσουν αλλά τώρα, ούτε ένα κουδούνι δεν ακούγεται σε όλο τον τόπο. Την λαμπρή εποχή της κτηνοτροφίας στην Ιτιά θυμίζουν τα παρατημένα καλύβια – δίπλα στη βρύση στέκει μάλιστα ακόμη όρθιο το καλύβι του Καραφρύδη που έχει εγκαταληφθεί μόλις πριν από τρία χρόνια αλλά οι καιρός εκεί πάνω δεν επιτρέπει να αφήσεις κάτι στην τύχη του και επεμβαίνει δραστικά. Σε λίγα χρόνια, αν δεν βρεθεί ένας άνθρωπος να κάνει κάποιες απαραίτητες παρεμβάσεις πάνω στο καλύβι, τότε αυτό θα γίνει μόνο μια ανάμνηση για τους Στεφανιώτες και όσους αγαπάνε την Αργιθέα. Το ίδιο ισχύει βέβαια και για τα άλλα καλύβια στη θέση Στρούγες ή Τσατούρια, τα οποία βρίσκονται δίπλα στο δρόμο λίγο μακρύτερα από τη βρύση και η αυλή τους είναι πραγματικά ένα μπαλκόνι που αγναντεύεις όλη την ανατολική Αργιθέα. 
Πάνε δυο χρόνια που ο μπάρμπα Φώτης Κρανιάς σταμάτησε να μένει και το χειμώνα στη Στεφανιάδα αλλά είναι απ’ όλους ο πρώτος που την άνοιξη ανεβαίνει στο χωριό.
Λόγω της εγκατάλειψης πάλι, έχουν ερειπωθεί και τα πέτρινα μαντριά που βρίσκονται στον αυχένα της Ιτιάς αλλά λόγω της σκληρής και βαριάς πέτρας, αυτά σημαδεύουν ακόμα τον τόπο και θυμίζουν την εποχή που αντιλαλούσε όλος ο τόπος από τα κοπάδια και τους τσοπαναραίους. Από τον αυχένα ο δρόμος οδηγεί στον Αι Λιά, μια κορυφή που έχει θέα σε όλες τις κορυφές της Κεντρικής Πίνδου και τον Αχελώο δυτικά και βόρεια και βλέπει μέχρι το Παναιτωλικό στα νότια και τα Ανατολικά Άγραφα προς την Ανατολή. 
Εκεί που έδειχνε πως θα σβήσει η Στεφανιάδα, άρχισε σιγά να μεγαλώνει καθώς όλο και καινούργια σπίτια φτιάχνουν οι χωριανοί και επισκευάζουν τα πατρικά τους.
Ήταν μια ιδιαίτερα λαμπρή ημέρα και λόγω του βοριά η υγρασία της ατμόσφαιρας ήταν περιορισμένη κι έτσι μπορούσαμε να αγναντέψουμε και να διαβάσουμε κορυφή την κορυφή, τα βουνά Νεγκόζι και Φρούσια της Άρτας, όλες τις κορυφές των Τζουμέρκων, τον Κριάκουρα, τον Καταραχιά, την Παχτουρνάτσα, το Δοκίμι και το Αυγό στην κεντρική Πίνδο καθώς και το φοβερό συγκρότημα του Χατζή πάνω από τα χωριά Μυρόφυλλο και Πολυνέρι Τρικάλων. Από εκεί φαίνονταν καθαρά όλα τα χωριά του Δήμου Αργιθέας, Ανθηρό, Πετρωτό, Καλή Κώμη και Ελληνικά ενώ ο Αχελώος, πότε χάνονταν και πότε φαίνονταν μέσα σε αυτό τον λαβύρινθο των βουνών. Απέναντι δεσπόζει η βαριά Καράβα πάνω από τα χωριά Βλάσι και Οξια…
Το πανόραμα της Κεντρικής Πίνδου από τον Αι Λιά της Στεφανιάδας. Μπροστά φαίνονται τα χωριά της Ανατολικής Αργιθέας και στο βάθος η κορυφή Χατζή.
Στην περιοχή Κεραμαριά, στην κορυφή της Στεφανιάδας όπου όπως λένε κάποτε λειτουργούσαν κεραμοποιεία άρχισαν να χτίζονται καινούργια, σύγχρονα σπίτια.
Η περίφημη βρύση της Ιτιάς που τα παλιότερα χρόνια ποτίζονταν όλα τα κοπάδια που βοσκούσαν στο μεγάλο βουνό και ήταν σημείο συνάντησης για τους τσοπάνηδες.
Αφήνοντας τον Αι – Λιά όπου πρόσφατα έχτισαν εκκλησία λίγο πιο πέρα από το σημείο που υπήρχε παλιό πέτρινο εικόνισμα και πανηγυρίζουν κάθε χρόνο στην γιορτή του, αρχίσαμε να κατεβαίνουμε έχοντας πάντα αριστερά μας το πανόραμα της Αργιθέας και του Αχελώου. Περάσαμε από μια σειρά μεγάλες λάκες που δεν ακούγονταν ούτε η ανάσα από ένα πρόβατο, σταθήκαμε λίγο στη θέση Λάκκος να δούμε το στεγνό ξεροπήγαδο που είχαν φτιάξει κάποτε να τραβάνε νερό για να ποτίζουν τα ζωντανά και προχωρήσαμε προς τους οικισμούς Μάραθο Γ και Μάραθο Β΄ που είδαμε από ψηλά και αφού περάσαμε τον επίφοβο τους χειμώνες αυχένα της Κρανιάς φτάσαμε στο Αετοχώρι στον οικισμό Κάμποι ή Σ’κάμποι (Στους κάμπους) και ακούσαμε από την απέναντι πλευρά του, από τη γειτονιά Μαρκελέσι και την αυλή του Αγίου Κωνσταντίνου το πανηγύρι να έχει ανάψει για τα καλά… 
Η καλύβα του Καραφρύδη αν αποτελεί το μεγαλύτερο μνημείο της κτηνοτροφικής παράδοσης της Στεφανιάδας εντούτοις δεν έχει την προσοχή που της αρμόζει.
Τα λείψανα από τις στρούγγες στον αυχένα της Ιτιάς θυμίζουν μια εποχή που όλος ο τόπος αντιλαλούσε από τα κουδούνια, τα αλυχτίσματα και τις φωνές των τσοπάνηδων
Στην θέση Τσιατούρια, μια άλλη καλύβα που στέκει ακόμα όρθια κάτω από τον μεγάλο έλατο έχει πολλά χρόνια να ακούσει την ανάσα του κοπαδιού κοντά της.
Στον αυχένα του Αϊ Λιά, ο σωρός από τα ερείπια είναι από το παλιό προσκύνημα του ορεινού Προφήτη τον οποίο προσφάτως στέγασαν σε ένα συμπαθές κτίριο εκεί κοντά.
Στον τεράστιο μαλόκεδρο κοντά στην εκκλησία του Αι Λιά, κρέμεται το παλιό σήμαντρο που σαν λυσσομανάει το χειμώνα ο αέρας ακούγεται στη σιωπή να καλεί .
Ο δασικός δρόμος πηγαίνει για αρκετή ώρα στον αυχένα του Αϊ Λιά περνάει μέσα από τα μεγάλα λιβάδια που βοσκούσαν κάποτε τα κοπάδια της Στεφανιάδας
Στα πόδια του βουνού κυλάει ο Αχελώος. Διακρίνεται ο οικισμός της Συκιάς, η νέα γέφυρα του Κοράκου και η σήραγγα της εκτροπής του ποταμού προς τη Θεσσαλία.
Στα πόδια του βουνού κυλάει ο Αχελώος. Διακρίνεται ο οικισμός της Συκιάς, η νέα γέφυρα του Κοράκου και η σήραγγα της εκτροπής του ποταμού προς τη Θεσσαλία.
Ήμασταν οι πρώτοι επισκέπτες που καλημερίσαμε εκείνη την ημέρα τον μπάρμπα Φώτη Κρανιά στην Στεφανιάδα και η περίσταση απαιτούσε τη σχετική φωτογραφία. Από αριστερά, ο Αχιλλέας Αντωνίου, ο Δημήτρης Παπαδιάς, ο Φώτης Κρανιάς, ο Θανάσης Πλούμπης με το γιό του Σταύρο και ο βασίλης Στεργίου.
ΑΘΗΝΑ, 21052011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου