Κυριακή 31 Ιουλίου 2016

ΟΤΑΝ ΤΑ ΓΙΔΙΑ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ



Ξεμάθαμε ακόμη και όσοι μεγαλώσαμε στα χωριά λίγες δεκαετίες πριν και κάποια πράγματα που είναι αυτονόητα για τον πραγματικό κόσμο δεν μπορούμε πια να τα καταλάβουμε. Για παράδειγμα, το πότε ζευγαρώνουν τα γίδια (τα κανονικά και όχι αυτά τα δίποδα που βρίζουμε κάθε μέρα για τα χάλια μας) και πότε έρχονται στη ζωή τα πρώτα κατσικάκια, πότε αρμέγουν γάλα από τα ζωντανά και πότε αυτά ησυχάζουν.

Σε αυτές τις σκέψεις οδηγήθηκα σαν σήμερα, μετά από την αποτυχία να ανέβω στη Δίρφυ έκατσα κοντά σε κάτι ποτίστρες και υποδέχθηκα κυριολεκτικά ένα κοπάδι ωραία και περιποιημένα γίδια που ήρθε τρέχοντας να ξεδιψάσει και σαν ήπιε νερό, το οποίο μεταφέρει ο νοικοκύρης τους με βυτίο γιατί οι πηγές του βουνού στέρεψαν και αυτό είναι ένα άλλο τεράστιο θέμα για το οποίο κανένας δεν μιλάει, απλώθηκαν στον ήλιο να μηρυκάσουν, κατσίκες και τραγιά, ήσυχα την τροφή τους.

Παραδόξως στον αέρα δεν πλανιόταν η γνωστή μυρωδιά του μαρκάλου, όπως λέγεται ο οίστρος αυτών των ζώων που δεν σε αφήνει να σταθείς κοντά τους και μόνο ένα σιούτο τράγο είδα να κάνει άσεμνες κινήσεις με τη γλώσσα του σε μια κατσίκα αλλ’ αυτό ήταν μόνο και δεν δόθηκε καμιά συνέχεια σε πιο ενδιαφέροντα πράγματα. Ρώτησα τον νοικοκύρη αν τέλειωσε ο μαρκάλος και μου απάντησε πως τα γίδια του ήταν ήδη ένα μήνα γκαστρωμένα και ότι από τον Νοέμβρη κιόλας θα έχει γεννήσεις.



Τούτο δεν γίνονταν παλιότερα, άφηναν τον μαρκάλο να γίνει όποτε του έρχονταν του κοπαδιού και συνήθως τέλειωνε ως τα μέσα του Σεπτέμβρη και τα κατσικάκια γεννιόνταν μετά από τον Ιανουάριο και διοχετεύονταν στην αγορά του Πάσχα. Τα τελευταία όμως χρόνια με τον εξευτελισμό των τιμών του κρέατος από τα ελληνικά ζώα ελεύθερης βοσκής όσοι από τους νοικοκυραίους διατηρούν ακόμη λίγα κοπάδια φροντίζουν να ξεμπερδεύουν γρήγορα με την αναπαραγωγή γιατί εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι το γάλα και το οποίο ευτυχώς γι’ αυτούς έχει κάποια ικανοποιητική τιμή και έτσι κρατάνε ακόμη λίγα κοπάδια. 

Έτσι δικαιολογείται πως ένα κοπάδι γίδια στις υπώρειες της Δίρφυς που σε άλλες εποχές το καλοκαίρι δεν μπορούσες να το πλησιάσεις από τη μυρωδιά του μαρκάλου μοσχοβολούσε ρίγανη και πουρνάρι…

ΑΘΗΝΑ, 31072016


ΜΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΡΦΥ

Ως ο Προφήτης Ηλίας ανηφορίζω το μονοπάτι που οδηγεί στην κορφή της Δίφρυς
Τώρα που βλέπω πως με αποθανάτισε ο φίλος Δημήτρης Παπαδιάς στη δύσκολη πλαγιά της Δίρφυς σήμερα το πρωί αρχίζω να πείθομαι πως φέρνω κάπως του Προφήτη Ηλία που πήρε τα βουνά και αγίασε στις κορυφές τους ή αν θέλετε του Μωυσή που ανεβαίνει στο Σινά να πάρει τις «Δέκα Εντολές» για να σωθεί ο κόσμος, όπως έλεγε και ο άλλος προφήτης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός που όργωσε τα βουνά της δυτικής χώρας…

Να μην υπερβάλουμε όμως και παίρνουν και τα μυαλά μου αέρα με τέτοιες ενσαρκώσεις και μάλιστα με τέτοια ζέστη που είχε σήμερα και λες και μας έλειπαν οι άλλες μέρες, πιο δροσερές από άποψη καιρού, αποφασίσαμε να πατήσουμε για πρώτη φορά τη σκληρή Δίρφυ. Φτάσαμε νωρίς στους πρόποδες της και αρχίσαμε να ανεβαίνουμε ακολουθώντας το σεσημασμένο μονοπάτι που οι πενιχρές μας πληροφορίες έφεραν πως θα το καταφέρναμε σε δυο ώρες. Τίποτα άλλο δεν ξέραμε και τα γαλλικά μας δεν μας βοηθούσαν να συνεννοηθούμε με μια παρέα Βέλγων που έκανε κι αυτή ανάβαση σήμερα.

Ο Δημήτρης Παπαδιάς στην κουρφή της Δίφρυς σε μια ωραίαι selfie
 Ξεκινήσαμε μια χαρά αλλά εγώ ομολογώ πως δεν κατάφερα να βγάλω ούτε τη μισή διαδρομή ως την κορυφή. Ομολογώ πως δεν ήμουν και στην καλύτερη κατάσταση για κάτι τέτοιο και μη θέλοντας να ξανακαλέσουμε τη διασωστική ομάδα ΕΚΑΜ, όπως έγινε το 2003 στ’ Άγραφα παραιτήθηκα από τον άθλο της κορυφής και άφησα τον Δημήτρη να φτάσει μόνος μέχρι εκεί και για να μη με καίει ο ήλιος άρχισα να κατεβαίνω σιγά – σιγά την απότομη πλαγιά και γύρισα στους πρόποδες όπου πέρασα ευχάριστα με ένα κτηνοτρόφο που φρόντιζε τα γίδια του εκεί και έμαθα ένα σωρό πράγματα για τον τόπο.

Το υψομετρικό με την κουρελιασμένη σημαία και τα συντρίμια ενός αεροπλάνου στην κορυφή της Δίφρυς
 Ο Δημήτρης Παπαδιάς με τον οποίο έχουμε ανεβεί σε κορυφές των Αγράφων είναι κάτι χρονάκια νεότερος από μένα και πιο ευλύγιστος καθότι κάνει και πρωταθλητισμό στο μπάσκετ και κολυμπάει αρκετά χειμώνα καλοκαίρι, κατάφερε και έφτασε στην κορυφή και μου διηγήθηκε τις δυσκολίες που συνάντησε. Όντως ήταν μια επίπονη ανάβαση γιατί ήταν πολύ κοφτή η πλαγιά και δεν ήθελε μόνο πόδια αλλά και χέρια και βεβαίως τεράστια προσοχή γιατί οι πέτρες ήταν λόγω της ξηρασίας πολύ χαλαρές και έπρεπε να βεβαιωθεί ότι δεν κουνιούνται, πριν τις πατήσει. Ένας άλλος παράγοντας που έκανε δύσκολη την ανάβαση ήταν ο δυνατός αέρας που έρχονταν από το Αιγαίο και ξύριζε το κατάγυμνο  βουνό. Πάντως τα κατάφερε, έφτασε στην κορυφή, έβγαλε και λίγες φωτογραφίες για να θυμάται τον άθλο του και γύρισε σε λιγότερο χρόνο απ’ ότι κάνουν οι άλλοι συνήθως. Ακούγοντάς τον, πείστηκα πως θα δυσκολευόμουν πολύ να ανέβω κι εγώ αλλά μεταξύ μας, αν ήταν καθαρός ο ορίζοντας θα το πάλευα για να κάνω μερικές ωραίες φωτογραφίες από το βουνό και το Αιγαίο και όχι να κάθομαι να φωτογραφίζω γίδια να ποτίζονται.

Με τον Δημήτρη Παπαδιά στους πρόποδες της Δίρφυς δίπλα από την ποτίστρα  

Πήραμε αμέσως το δρόμο της επιστροφής χωρίς να κάνει ούτε μια στάση να δω αν ωρίμασαν τα σύκα στα χωριά που περνούσαμε και κάναμε ένα πρώτο απολογισμό πίνοντας καφέ στο Σχηματάρι με τον Θωμά Κάκο και είπαμε μόλις δροσίσει λιγάκι ο καιρός να πάρουμε το μονοπάτι για κανένα πιο εύκολο βουνό, τον Ελικώνα ή τον Κιθαιρώνα. 

ΑΘΗΝΑ, 31072016

ΑΝΘΙΣΜΕΝΑ ΠΙΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ



Είναι οι κολοκυθιές ο πλέον πληθωρικός ένοικος των κήπων του καλοκαιριού καθώς η ανάπτυξή τους δεν γνωρίζει μέτρο και απλώνεται ασύστολα προς κάθε σημείο του εδάφους, σκαρφαλώνει στους φράχτες, καταπατεί τον χώρο των άλλων λαχανικών και αυθαίρετα περνάει πολλές φορές τα σύνορα του γειτονικού κήπου.

Το ιδιαίτερο όμως που κάνουν τα ταπεινά αυτά φυτά είναι ότι κάθε πρωί στολίζουν τους κήπους με τα μεγάλα κιτρινόχρυσα λουλούδια τους, τα οποία μοιάζουν σαν άστρα μέσα στην πυκνή πρασινάδα των φύλλων τους και εκτός από το ότι ζαλίζουν με τους χυμούς τους τις μέλισσες και τα άλλα έντομα, γίνονται στα χέρια της άξιας νοικοκυράς στολίδια του καλοκαιρινού τραπεζιού.
Δεν είναι όμως και τόσο εύκολο να μαγειρευτούν οι κολοκυθανθοί. Πρέπει κατ' αρχήν να μαζευτούν πολύ νωρίς το πρωί γιατί τους μαραίνει ο ήλιος, να καθαριστούν χωρίς να πλυθούν με νερό καλά και με πολλή προσοχή και ταχύτητα να χωρέσουν τη γέμιση, που βασικά είναι ρύζι, κρεμμύδι, μαϊντανός, ψιλοκομμένη ντομάτα και πιπεριά, αλάτι και πιπέρι, και να τοποθετηθούν με προσοχή στην κατσαρόλα, όπου θα βράσουν με λίγο λάδι και νερό για είκοσι λεπτά περίπου.
Η επιτυχία της νοικοκυράς –της κυρα Κούλας σ'αυτή την περίπτωση- είναι να μη σπάσει κανένα γεμισμένο λουλούδι γιατί, εκτός από την εξασφαλισμένη γεύση, κύριο ζητούμενο στο πιάτο είναι επίσης και η αισθητική. Πολλές φορές, μάλιστα, σαν σπάσει κάποιο το βγάζουν στην άκρη για να μη φαίνεται και χαλάει την αρμονία.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 29072009

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ #02

Η αυλή του Αγίου Παντελεήμονα με τα ασβεστωμένα πεζούλια στα Πλατειά

Η Τήνος είναι ένα νησί που άργησα ομολογώ να ανακαλύψω και το πρώτο ταξίδι μου εκεί έγινε το καλοκαίρι του 2003 και συγκεκριμένα γνώρισα τότε τη βόρεια πλευρά του, τον Πάνορμο και τα Πλατειά για τα οποία έγραψα μάλιστα ένα πολύ ωραίο κείμενο το οποίο σε κάποιο κοίτασμα του αρχείου περιμένει το φως του τρέχοντος έτους να αναστηθεί.

Όπως όλοι, έτσι κι εγώ τότε πέρασα από την Παναγία για ένα κεράκι αλλά περισσότερο χρόνο αφιέρωσα στην Αγία Παρασκευή στην Καραμπούσα, μια πανέμορφη περιοχή που δεν χόρταινα να βγάζω φωτογραφίες (δυστυχώς διαφάνειες που θέλουν ψηφιοποιήση) και παρά τη στενότητα του χρόνου κάθισα για αρκετή ώρα στον αυλόγυρο του εξωκκλησίου του Αγίου Παντελεήμονα ακριβώς απέναντι από τα Πλατιά και απόλαυσα το εκπληκτικό τοπίο με τις πεζούλες χτισμένες από τεράστιες πέτρες και την κατάξερη βλάστηση.

Έβλεπα τον Τόπο τότε διαφορετικά, θαρρώ περισσότερο αισθητικά και με ενδιέφερε μέσα από τα κείμενα εκείνης της εποχής να το μεταφέρω και σε όσους με διάβαζαν. Πάλευα να περάσω εκείνα τα κείμενα στα έντυπα που είχαν αφηνιάσει με το life style της κατανάλωσης και της αποθέωσης των «προορισμών». Δεν το έβαζα όμως κάτω, επέμενα και πιστεύω πως ενέπνευσα αρκετούς να πάνε να γνωρίσουν τις ερημιές της Καραμπούσας με τις μεγαλιθικές ξερολιθιές και τα πανέμορφα ερειπωμένα αγροτόσπιτα.


Από εκεί λοιπόν, από τον όμορφο αυλόγυρο του Αγίου Παντελεήμονα απέναντι στα Πλατειά με τα ασβεστωμένα από σχιστόλιθο πεζούλια του έχω προγραμματίσει μόλις μου δοθεί η ευκαιρία τις επόμενες εβδομάδες να συνεχίσω από εκεί που άφησα ένα έργο για τη δύναμη των ανθρώπων που έχτισαν με τα χέρια τους κυκλώπειες ξερολιθιές σε όλη την βόρεια πλευρά του «χειροποίητου», όπως πολύ όμορφα λένε αυτό το μοναδικό νησί.   

- Πολλές από τις «ανακαλύψεις» από την ανασκαφή στο αρχείο των Μικρών Πατρίδων μπορείτε να τις διαβάζετε κυρίως στον actimon.blogspot. com όπου θα αναπτυχθεί προς το παρόν το έργο αλλά και στο Facebook όπου θα εμφανίζονται ως ανακοινώσεις και θα αναπτύσσεται και διάλογος αν χρειαστεί. 

ΑΘΗΝΑ, 31072016 

Σάββατο 30 Ιουλίου 2016

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΑ #01

Εκεί όπου τα αντικείμενα που παύουν να είναι χρήσιμα, αποκτούν ένα άλλο ρόλο και με την απρόοπτη παρουσία τους δίνουν ένα άλλο νόημα στη συνέχεια του κόσμου (Κουφονήσι, Αυγ. 2005).

Δεν λέω, κατάφερα τα προηγούμενα χρόνια και γνώρισα τα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, στη θάλασσα και στα βουνά πριν τα «ανακαλύψει» κανένας και πριν γίνουν «τουριστικοί προορισμοί». Έτσι τους έκλεισα στην καρδιά μου μαζί με τους σπουδαίους ανθρώπους που γνώρισα εκεί και οι οποίοι μια ζωή ήταν δεμένοι με τον Τόπο τους.

Για μια μεγάλη περίοδο στη δημοσιογραφική μου ζωή έγραψα πολλά πράγματα γι’ αυτούς τους Τόπους που αγάπησα και δημοσίευσα ωραία κείμενα και φωτογραφίες σε διάφορα έντυπα. Το αρχείο εκείνων των εποχών σκαλίζω σήμερα και μαζί με τους θησαυρούς που βγάζω στο φως της επικαιρότητας, με πλημμυρίζει μια νοσταλγία αλλά μαζί της έρχεται και η απογοήτευση που μπορεί να με πλακώσει αν πάρω το καράβι να βγω σε ένα από τα νησιά που είχα γνωρίσει τα μυθικά για την πατρίδα μας χρόνια της δεκαετίας 1975 – 1985.
Με λίγα λόγια, βάλθηκα φέτος να κάνω ένα μακρύ ταξίδι επιστροφής στα παλιότερα χρόνια και συμμαζεύοντας το αρχείο μου και κάνοντας την αποτίμηση μιας 35ετίας στη δημοσιογραφία ή οποία μου άνοιξε τα μάτια και τους ορίζοντες, να κλείσω με κάποια κείμενα αυτογνωσίας το πέρασμά μου από αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα για όλους μας εποχή. 

Θα μου φάει αρκετό χρόνο η επιχείρηση αυτή αλλά πρέπει να γίνει, τόσο για να συγκεντρωθούν τα κείμενα που υπάρχουν διάσπαρτα εδώ κι εκεί αλλά πιο πολύ για τις φωτογραφίες και τις διαφάνειες που ήδη άρχισαν να αλλοιώνονται και θέλουν επειγόντως συντήρηση και ψηφιοποίηση για να τις έχουμε να τις βλέπουμε για πολλά χρόνια. Όταν με το καλό πιστεύω πως θα φέρω σε πέρας αυτό το έργο, τότε θα δούμε τι αξίζει να μείνει και προβληθεί μέσα από μια σειρά εκδόσεων και τι θα φάει το σκοτάδι της λήθης.

- Πολλές από τις «ανακαλύψεις» από την ανασκαφή στο αρχείο των Μικρών Πατρίδων μπορείτε να τις διαβάζετε κυρίως στον actimon.blogspot.com όπου θα αναπτυχθεί προς το παρόν το έργο αλλά και στο Facebook όπου θα εμφανίζονται ως ανακοινώσεις και θα αναπτύσσεται και διάλογος αν χρειαστεί.

ΑΘΗΝΑ, 30072016


Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016

ΤΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ ΤΗΣ ΚΡΕΒΒΑΤΙΝΑΣ ΜΕ ΤΟ ΝΥΦΙΚΟ…




Δεν είχε άλλο τρόπο, ο Παναγιώτης Μανίτας για να προστατεύσει τα σταφύλια στην κρεβατίνα της αυλής του στην Σπερχειάδα από τα έντομα και τα πουλιά και τα έντυσε με λευκά τούλια από μπομπονιέρες, δίνοντάς τους έτσι ένα εορταστικό χρώμα. Το ευχάριστο αποτέλεσμα, εκτός του ότι βοηθάει να διατηρηθούν και να ωριμάσουν καλύτερα οι καρποί στη θέση τους, ασφαλώς και υπονοεί και άλλα του βίου γλυκά πράγματα που με τον τρόπο μας, μπορούμε να διατηρήσουμε καλύπτοντάς τα με μια λεπτή διαφάνεια από την δημόσια θέα και το ενδιαφέρον που ενδεχομένως μπορεί να προκαλέσουν σε αδιάκριτα βλέμματα...
ΑΘΗΝΑ, 25072016

Κυριακή 24 Ιουλίου 2016

ΤΑ ΟΠΩΡΟΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΣΩΤΗΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ


Το έφερε ο δρόμος και πήγα χθες σε μια γειτονιά, πάνω από το σταθμό του Μετρό του Αγίου Δημητρίου (οδός Υψηλάντου που δεν έχει πινακίδες να το λένε πως είναι αυτή) και εκεί πραγματικά κατάλαβα πως είμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού. Όχι βέβαια από τη ζέστη, αλλά από δυο συκιές που ήταν στην αυλή μιας παρατημένης μονοκατοικίας με σφαλιστά τα πορτοπαράθυρα. Ήταν δυο υπέροχα δέντρα γεμάτα σύκα και τα κλαδιά τους πέρναγαν τα σύνορα της τοίχου και κρέμονταν πάνω από το πεζοδρόμιο. Όσα έφταναν οι περαστικοί από το δρόμο τα είχαν κόψει από νωρίς και είχαν μείνει μόνο αυτά που θα γλυκάνουν απόψε και τη θέρμη της αττικής νύχτας και θα είναι έτοιμα αύριο το πρωί. Μου ήρθε να απλώσω το χέρι, ακόμα και να πηδήξω τον τοίχο να κόψω τα σύκα που με προκαλούσαν στα κλαδιά τους αλλά μαζεύτηκα. Μπορεί, είπα να με δει ο Σωτήρης Δημητρίου (μπορείτε να φανταστείτε τι μπορεί να γράψει αυτός ο σπουδαίος άνθρωπος αν μπει στο Facebook και μας δει να κρεμάμε πλυμένα και άπλυτα στη φόρα και να κάνουμε ψυχανάλυση με εικονικούς φίλους αργά το βράδυ που δεν μας παίρνει ο ύπνος;) που έγραψε το περίφημο βιβλίο «Τα οπωροφόρα της Αθήνας» (Εκδόσεις "Παττάκη") και με παρεξηγήσει κάπως… 



Αλήθεια όμως, δεν σκέφτηκα το Σωτήρη – το πολύ να μπαίναμε μαζί στην αυλή, να χαιρόμασταν τα σύκα και μετά να λέγαμε και καμιά κουβέντα. Δεν φοβήθηκα το Σωτήρη, αλλά εκείνη τη στιγμή ήρθε στη μνήμη μου η εικόνα του αγροφύλακα και ντράπηκα αναδρομικά για κάποτε που με έπιασε πάνω σε μια κερασιά κάποιου χωριανού και με πήγε πιασμένο από το αυτί (πεντακόσια και βάλε μέτρα στο σπίτι να με περιποιηθεί με το βαρύ της χέρι η μάνα μου για την αταξία). Έτσι, εντελώς ξενέρωτα έβγαλα τη μηχανή, τράβηξα κάποιες φωτογραφίες που μοιράζομαι μαζί σας που σχολιάζουν τη σπανιότητα αυτού του δέντρου στην Αθήνα που κάποτε φημίζονταν για σύκα που έβγαζε. Εκείνη τη στιγμή ομολογώ πως ζήλεψα λιγάκι το Σωτήρη που πρόλαβε και γεύτηκε όλους τους καρπούς και την εκδοτική επιτυχία με τα ωραία «Οπωροφόρα…» του… 
ΑΘΗΝΑ, 24072016

Πέμπτη 21 Ιουλίου 2016

ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΡΥΦΕΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ…



Σας ευχαριστώ όλους για τις ωραίες και θερμές ευχές που μου στείλατε στη σελίδα μου, στο εσωτερικό κιβώτιο μηνυμάτων και στο τηλέφωνο βεβαίως, χθες  για τη γιορτή μου. Θα προσπαθήσω να σας ευχαριστήσω όλους και ξεχωριστά αλλά τούτο θέλει και το χρόνο του. Προς το παρόν σας στέλνω τις ευχαριστίες μου με μια προσωπική φωτογραφία από το ωραίο πανηγυράκι του Αί- Λιά στα Μάρμαρα της Φθιώτιδας στο οποίο είχα τη χαρά και την τιμή να συμμετάσχω και για το οποίο θα ακολουθήσει ιδιαίτερο ρεπορτάζ. Καλή δύναμη να έχουμε όλοι να προχωράμε και να ανεβαίνουμε ψηλά… 

ΑΘΗΝΑ, 21072016

Τρίτη 19 Ιουλίου 2016

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΔΟΛΙΑΝΑ


Κάτω από την προτομή του μάρτυρα της Εθνικής Αντίστασης παπα Βαστάκη, γίνεται το τρισάγιο για τους παρόντες και το μνημόσυνο για απόντες στον ουρανό Δολιανίτες.

Μπορεί το χωριό τους, η Στουρνάρα ή Δολιανά της Καλιακούδας να έχει σβήσει εδώ και αρκετά χρόνια από τον χάρτη των ευρυτανικών κοινοτήτων, ζει ακόμα στην καρδιά τους και με κάθε ευκαιρία οι κάτοικοι του από όλα τα μέρη της γης το τιμούν, το ζωντανεύουν και μια ημέρα του χρόνου το γιορτάζουν υποδειγματικά.


Ζήτημα ισοροπίας πάνω από τον αθεάτο Κρικελοπόταμο. Τα Δολιανά σε πρώτο πλάνο χαμηλά στη φωτογραφία και η Ρωσκά απέναντι, στην πλαγιά του φοβερού όρους.

Πρόκειται όπως αναφέρθηκε για το χωριό Δολιανά ή Στουρνάρα της Καλιακούδας που ανήκε μέχριπρόπερσι στο Δήμο Δομνίστας και τώρα αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Καρπενησιού, στο οποίο  ανήμερα του Προφήτη Ηλία οι καταγόμενοι απ’ αυτό κάνουν κάθε χρόνο το αντάμωμά τους κάτω από τα θεριωμένα πουρνάρια της μικρής πλατείας μπροστά από το κλειστό σχολείο αλλά με ορθάνοιχτη την πόρτα του Αι – Θανάση, της μικρής τους μητρόπολης όπου και οι περισσότεροι της μέσης ηλικίας έχουν βαπτιστεί. Φυσικά και ο άγιος των ελληνικών βουνών έχει το δικό του καθίδρυμα, στη ράχη ανάμεσα Δολιανών και Κοντίβας αλλά όπως καταλαβαίνουμε είναι αδύνατον πλέον να περπατήσει ως εκεί το ο κόσμος και να γίνει πανηγύρι λόγω των δυσκολιών που παρουσιάζει η πρόσβαση. Γι’ αυτό και οι ευλαβείς Δολιανίτες μετέφεραν το πανηγύρι στη κέντρο του χωριού και έχουν αναγάγει αυτό σε αντάμωμα όλων των συγχωριανών και των φίλων των Δολιανών που όπως είδα από πέρσι μέχρι φέτος πολλαπλασιάζονται συνεχώς.

Φυσικά και ψυχή του πανηγυριού είναι οι Δολιανίτες της Αμερικής, και τα μέλη του Συλλόγου τους στην Ελλάδα χάρη στους οποίους κινείται το πανηγύρι αλλά και οι ντόπιοι, οι περισσότεροι από τους οποίους κατοικούν στα χωριά της Ποταμιάς,  δεν πάνε πίσω. Μπορεί βέβαια στα ερημωμένα Δολιανά να κατοικεί μόνιμα όλο το χρόνο ένας άνθρωπος, ο δραστήριος σε όλα του Νίκος Μουτογιάννης, αλλ’ αυτός ο άνθρωπος, χάρη στις ποικίλες δραστηριότητές αποτελεί πόλο ενδιαφέροντος και πολλοί είναι εκείνοι οι συμπολίτες μας που παρά τις δυσκολίες του δρόμου ανεβαίνουν συχνά στο χωριό να τον δούνε και να του κάνουν παρέα. Αυτός μαζί με λίγους άλλους Δολιανίτες προετοίμασαν τα πάντα για το πανηγύρι και φυσικά πρωτοστατούν σε όλα όσα χρειάζονταν να γίνουν.

Όσοι βέβαια είχαμε την χαρά να βρεθούμε στο αντάμωμα των Δολιανιτών το 2009 από την προηγουμένη ημέρα, ζήσαμε μια τρυφερή νύχτα με τους Δολιανίτες που μαζεύτηκαν στην πλατεία και έφαγαν όλοι σε κοινό τραπέζι ενώ κατόπιν ακολούθησαν κουβέντες και τραγούδια μέχρι αργά τη νύχτα. Την επομένη το πρωί ήρθε ο παπα Νίκος Αζακάς και έκανε τη λειτουργία στην όμορφη εκκλησία και μετά το πέρας και της αρτοκλασίας, όλοι στρώθηκαν στα τραπέζια που γέμισαν από ωραίο ψητό κρέας και άλλες νοστιμιές που είχαν ετοιμάσει από την προηγούμενη οι διοργανωτές κάτω από τη γενική φροντίδα του Χρήστου Βαστάκη .

Το αντάμωμα ξεκίνησε με το καλοσώρισμα του Παντελή Βαστάκη προς όλους τους παρευρισκόμενους, ακολούθησαν οι σύντομες ομιλίες από τους επισήμους και κατόπιν ο Παντελής άρχισε να ανακοινώνει τα χαιρετίσματα των ομογενών από όλο τον κόσμο που δεν μπόρεσαν φέτος να παραβρεθούν στο αντάμωμα και τα οποία συνοδεύονταν και με ένα σεβαστό ποσό προς την πατρίδα και κεράσματα σε όλο το πανηγύρι. Τα κεράσματα αυτά ανεξαρτήτως ποσού αποτελούν και το ιδιαίτερο στοιχείο του πανηγυριού των Δολιανών καθώς εκφράζουν ακριβώς τη νοσταλγία των ξενιτεμένων κι έτσι τους δίνεται η ευκαιρία να βρεθούν νοερά έστω δίπλα στους συγχωριανούς τους και να γιορτάσουν μαζί τους. Κατά μια μέτρια εκτίμηση, οι χορηγίες και τα κεράσματα νομίζω πως υπερκάλυψαν τα έξοδα του πανηγυριού και περίσσεψαν για ορισμένα έργα τα οποία γίνονται στο χωριό. Σημειώνεται επίσης πως φέτος δυναμική ήταν η παρουσία Δολιανιτών από την μακρινή Αυστραλία οι οποίοι και χάρηκαν περισσότερο απ’ όλους το πανηγύρι του χωριού τους.

Μετά από τα απαραίτητα αυτά διαδικαστικά άρχισαν τα όργανα, (Κώστας και Ηλίας Καλαμίδας,Σεραφείμ Μπακούσης και Μάκης Αναγνώστου)  τα οποία ακολούθησαν ένα ωραίο παραδοσιακό πρόγραμμα που άρεσε σε όλους και όλοι χόρεψαν με την ψυχή τους ως αργά το απόγευμα. Σημειώνουμε πως όπως συνηθίζεται από τα παλιά χρόνια, το χορό άνοιξαν λεβέντικα ο παπα Μυζήθρας από τη Ρωσκά με τον παπα Νίκο Αζακά και τους επισήμους ενώ σύντομα όλοι σηκώθηκαν και χόρεψαν με την ψυχή τους.


Το πριν και το μετά στη μαστοριά του παραδοσιακού κοκορετσιού.

ΑΘΗΝΑ, 20072010

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016

ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ

Ο Λάμπρος Ν. Γιαννούλης από τον Πρόδρομο Πρασιάς Ευρυτανίας χορεύει 
με το βιολί του Γιώργου Πότσιου (Ζιαβλάνη) στο πανηγύρι του Αι – Γιαννιού.

Ήταν μια πικρή μέρα η χθεσινή για κάποιες οικογένειες φίλων αλλά και μένα καθώς μαζί μετρήσαμε τρεις ανθρώπους λιγότερους από τους ήρωες των μικρών πατρίδων, όπως τους αποκαλούσα και είχα την τύχη να τους γνωρίσω και την τιμή να μοιραστώ μαζί τους σελίδες από μια ζωή γεμάτη από αγώνες για την προκοπή το σπίτι τους και τον τόπο τους.

Ήταν από τους τελευταίους καθώς όσοι μένουν πίσω μετριούνται στα δέκα δάχτυλα πλέον αυτοί οι άνθρωποι που παιδιά ή έφηβοι πέρασαν και μεγάλωσαν στην τραγική δεκαετία του 1940 – 1950 και κατόπιν, στηριζόμενοι αποκλειστικά στις δυνάμεις τους μπήκαν στον αγώνα της ζωής και τον κέρδισαν. Πρόκειται για τη γενιά των γονιών μας που ανέστησε μια κατεστραμμένη από τον πόλεμο και τον εμφύλιο σπαραγμό Ελλάδα και η οποία είχε την ελπίδα πως εμείς θα την ανεβάζαμε πιο ψηλά αλλά αντιθέτως, φεύγουν απ’ αυτόν τον ακατανόητο για όλους μας πλέον κόσμο με την πίκρα των σκληρών διαψεύσεων. 

Η Γεωργία Τσιατσιάνη από τα Λαγκαδάκια των Βραγγιανών Αργιθέας

Έτσι από χθες δεν μπορούμε πια να ξανακουβεντιάσουμε με τον Γιώργο Κουκουλιάκο, τον εξαίρετο άνθρωπο στο καφενείο του οποίου στον Αμάραντο Καρδίτσας ενηλικιώθηκαν όλοι οι νέοι τότε και σήμερα ώριμοι συγχωριανοί και άκουσαν άπειρες ιστορίες από τον έμπειρο κυνηγό. Ούτε και η Γεωργία Τσιατσιάνη, από τον παραποτάμιο συνοικισμό Λαγκαδάκια των Βραγγιανών Αργιθέας θα μας περιμένει δίπλα στο τζάκι της να μας καλοδεχτεί και να μοιράσει την πείρα μιας γυναίκας που όλη της ζωή πάλεψε με τα χωράφια της και τα κοπάδια της για να αναστήσει την πολυμελή οικογένειά της. Ούτε όμως και τον Λάμπρο Ν. Γιαννούλη, άνθρωπο δοκιμασμένο σε όλες τις δυσκολίες της ζωής και εξαίρετο τσέλιγκα από τον Πρόδρομο Πρασιάς Ευρυτανίας θα καμαρώσουμε να χορεύει στα πανηγύρια και να γιορτάσουμε μαζί μικρές και μεγάλες χαρές της ζωής.

Ο Γιώργος Κουκουλιάκος από τον Αμάραντο Καρδίτσας

Ο Γιώργος Κουκουλιάκος, η Γεωργία Τσιατσιάνη και ο Λάμπρος Ν. Γιαννούλης ήταν από τους ανθρώπους που συνάντησα στις περιπλανήσεις στην ορεινή Ελλάδα οι οποίοι ήταν για μένα εξαιρετικοί αφηγητές και μου έδωσαν πολλές και πολύτιμες πληροφορίες για αυτά που αναζητούσα για τα κείμενά μου στις «Μικρές Πατρίδες» και τα βιβλία που φτιάχνω και πολλά απ’ όσα μου είπαν θα διαβάσετε στις επόμενες εκδόσεις. Λυπήθηκα που έφυγαν, με βάσανα δυστυχώς όλοι αλλά έχοντας όμως κάνει ένα πλήρη κύκλο ζωής, αφιερωμένο στον τόπο τους και στους δικούς τους ανθρώπους.


Με την απώλειά τους κλείνουν από ένα σπίτι σε κάθε χωριό, μέγεθος αν και φαίνεται ασήμαντο είναι εντούτοις τρομερό γιατί, δύσκολα θα βρεθεί κάποιος ή κάποια να τους αναπληρώσει στο ρόλο, αλλά κυρίως στην ύπαρξη και την παρουσία τους στις απισχνασμένες πλέον κοινότητες των Ελλήνων. Καλό τους ταξίδι στην αντιπέρα όχθη της ζωής και καλή αντάμωση στους ουρανούς των μικρών μας πατρίδων…

ΑΘΗΝΑ, 15072016

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016

ΟΙ ΝΕΑΡΟΙ ΠΕΛΑΡΓΟΙ ΔΟΚΙΜΑΖΟΥΝ ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥΣ…



Τους είδα πριν από λίγες μέρες, στην Ανθήλη,  μια γειτονιά πλέον της Λαμίας που μπορεί να θεωρηθεί και ως η μητρόπολη των πελαργών στον κάμπο του Σπερχειού και τούτο επειδή πολύ κοντά βρίσκονται οι εκβολές του ποταμού και οι μεγάλοι ορυζώνες.













Μέτρησα παραπάνω από οκτώ φωλιές σε όλη την Ανθήλη, από μια στα δυο καμπαναριά και μια στο μεγάλο τρούλο καθώς και αρκετές άλλες σε στύλους της ΔΕΗ που έχουν πάνω τους τον απαραίτητο δίσκο να μην «καίγονται» τα πουλιά. Εκεί λοιπόν στέκονταν τέσσερις νεαροί πελαργοί και αγνάντευαν τους ορυζώνες που θα δοκιμάσουν να βρουν μόνοι την τροφή τους σε λίγες ημέρες. Αλλά για να φτάσουν εκεί, πρέπει πρώτα να πετάξουν και αν τα φτερά τους δεν είναι δυνατά ποτέ μάλλον δεν θα το καταφέρουν. Γι’ αυτό και αρχίζουν να τα σηκώνουν, να φτερουγίζουν επί τόπου αρκετή ώρα, να ανεβαίνουν λίγο, να βλέπουν τον κόσμο από πιο ψηλά και να ξαναπέφτουν στην ασφάλεια της φωλιάς. Την ίδια άσκηση κάνουν εναλλάξ τα πελαργόπουλα αρκετές φορές την ημέρα και ετοιμάζονται για τη μεγάλη στιγμή που θα πάρουν τη ζωή στα φτερά τους.




Από τις ασκήσεις πετάγματος των νεαρών πελαργών, τραβήξαμε λίγες φωτογραφίες για να τους θαυμάσετε για τη χάρη και την κομψότητα που διαθέτουν και να τους ευχηθούμε καλή αρχή στην ενήλικη ζωή τους και βέβαια, καλό ταξίδι στην Αφρική που σε κάνα μήνα θα πάνε να ξεχειμωνιάσουν και να μας επιστρέψουν πάλι του χρόνου να ομορφήνουν τον τόπο μας… 

ΑΘΗΝΑ, 14072016

ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΥΦΩΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΑΟΝΙΑ






Τα είκοσι χρόνια της γιόρτασε χθες το βράδυ στην αυλή του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στο Θησσείο η «Χαονία και όσοι βρεθήκαμε εκεί απολαύσαμε μια σειρά εξαιρετικών εκτελέσεων από την όμορφη πολυφωνική συντροφιά ενώ πληροφορηθήκαμε και μας άνοιξε την όρεξη, το φετινό πρόγραμμα του μεγάλου «πολυφωνικού καραβανιού 2016 από τις 30 Ιουλίου μέχρι τις 12 Αυγούστου» στο μεγάλο ταξίδι των φωνών που διαρκώς ξαναρχίζει πιο όμορφο, πιο δοτικό, πιο μεθυστικό...
Χθες το βράδυ ακούσαμε ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια από όλες τις περιοχές της ηπειρώτικης πολυφωνίας (Πωγώνι, Δερόπολη, Άνω Πωγώνι, Μουργκάνα, Παρακάλαμος, Βούρκος, Χειμάρρα) και από όλες τις θεματικές της - τραγούδια του έρωτα και της αγάπης, της ξενιτιάς, της Ιστορίας και του θανάτου-  αλλά και πολυφωνικά τραγούδια από όλα τα άλλα είδη Ελλαδικής και ελληνόφωνης πολυφωνίας (Βώλακας Δράμας, Κέρκυρα, Κάρπαθο, ελληνόφωνη Κάτω Ιταλία) ενώ ακολούθησε και χορός - Από πωγωνίσιους χορούς μέχρι tarantella!








ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ «ΧΑΟΝΙΑ»

Ιούλιος 1996. Τότε ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι της "Χαονίας".  Στην αρχή σαν πολυφωνικό σχήμα, αργότερα σαν πολυφωνικό σύνολο, πάντα σαν μια πανέμορφη πολυφωνική συντροφιά. 
Ένα ταξίδι που αξιώνεται πολλούς και ωραίους σταθμούς, πολλούς και ωραίους συνταξιδιώτες, ξαναρχίζοντας διαρκώς, ιχνηλατώντας τα τοπία της πολυφωνικής παράδοσης, ψηλαφίζοντας τα όρια της πολυφωνικής έκφρασης, άνευ ορίων, άνευ όρων. 


Το πολυφωνικό σύνολο «Χαονία» εδώ και δύο δεκαετίες εμφανίζεται σε περισσότερες από χίλιες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Αλβανία, Ιταλία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ουαλία), πρωτοστατώντας στη δημιουργία και το ταξίδι του Πολυφωνικού Καραβανιού ενώ μέλη του διδάσκουν στο Εργαστήρι Πολυφωνίας του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων Φοιβος Ανωγειανάκης εδώ και 18 χρόνια. Για την προσφορά της η «Χαονία» βραβεύθηκε από την Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας. 







ΑΘΗΝΑ, 14072016